Thời gian qua, trên địa bàn huyện Mường La đã xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường và cuộc sống của người dân. Để ngăn chặn tình trạng này, huyện đã tăng cường quản lý nhà nước về khai thác khoáng sản, góp phần sử dụng hợp lý tài nguyên khoáng sản và bảo vệ môi trường.

Các phương tiện vận chuyển cát khai thác trái phép bị lực lượng chức năng huyện Mường La tạm giữ.

Là địa phương có nguồn tài nguyên khoáng sản tương đối lớn, như: Đá xây dựng ở xã Mường Bú; vàng sa khoáng xã Pi Toong, thị trấn Ít Ong; cát ở xã Chiềng San, Chiềng Lao, Hua Trai, Ngọc Chiến... Trên địa bàn huyện hiện có 3 điểm được quy hoạch, cấp phép khai thác khoáng sản, đó là: Mỏ đá Nang Phai, mỏ đá Hữu Hảo đang hoạt động; 1 điểm khai thác cát, sỏi tại lòng hồ sông Đà thuộc thị trấn Ít Ong và xã Chiềng San đang tạm dừng hoạt động để phòng ngừa sự cố xói lở hai bên bờ sông Đà. Toàn huyện có 7 hộ gia đình được cấp phép kinh doanh mua bán cát, sỏi và 1 nhà máy sản xuất gạch không nung Nậm Pàn.

Ông Khuất Văn Hội, Phó Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cho biết: Do nhu cầu sử dụng vật liệu phục vụ xây dựng của người dân tăng cao và lợi nhuận lớn từ một số loại khoáng sản, như vàng sa khoáng, là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Trước thực tế trên, Phòng đã tham mưu cho UBND huyện ban hành các văn bản chỉ đạo công tác quản lý nhà nước về khoáng sản; thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh khoáng sản, khu vực có trữ lượng khoáng sản theo định kỳ hoặc đột xuất, nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi khai thác, buôn bán, vận chuyển khoáng sản trái phép.

Cùng với đó, Phòng Tài nguyên và Môi trường còn phối hợp với lực lượng chức năng và các xã tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về Luật Khoáng sản, các văn bản pháp luật liên quan, nâng cao nhận thức cho các tổ chức, cá nhân quy định của pháp luật về khoáng sản. Các xã, thị trấn bố trí lực lượng dân quân tự vệ, tổ kiểm tra, giám sát, nhằm phát hiện kịp thời và báo cáo lực lượng chức năng xử lý các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép...

Năm 2020, huyện đã phối hợp với Công an tỉnh tiến hành kiểm tra và xử lý 3 cá nhân khai thác vàng trái phép tại xã Pi Toong, xử phạt hành chính tổng số tiền 195 triệu đồng, tịch thu toàn bộ tang vật, phương tiện sử dụng. Ngoài ra, các đoàn kiểm tra liên ngành của huyện đã tiến hành kiểm tra và xử lý 32 đối tượng liên quan đến hoạt động khai thác, vận chuyển cát trái phép, xử phạt vi phạm hành chính 29 triệu đồng, tịch thu 135m³ cát. 

Tại xã Mường Bú, công tác quản lý, giám sát việc khai thác khoáng sản trên địa bàn luôn được cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm.

Ông Nguyễn Đình Tuấn, Chủ tịch UBND xã thông tin: Trên địa bàn xã có mỏ đá Nang Phai được cấp phép hoạt động. Ngoài ra, tại một số bản thuộc khu suối Nậm Pàn vào thời điểm sau mùa mưa, lượng cát, sỏi khá lớn, nên người dân đã tự khai thác phục vụ nhu cầu xây dựng. Để bảo vệ nguồn tài nguyên khoáng sản, hằng năm, xã phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra việc khai thác của doanh nghiệp đảm bảo đúng thiết kế được cấp phép; tăng cường giám sát khu vực có khoáng sản để nhắc nhở, nghiêm cấm người dân không khai thác cát, sỏi trái phép. Tổ chức ký cam kết giữa xã với bản, bản với các hộ dân nghiêm chỉnh thực hiện các quy định của pháp luật về khoáng sản... Nhờ vậy, năm 2020 không có trường hợp khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn.

Tuy nhiên, công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực khoáng sản trên địa bàn huyện Mường La còn gặp nhiều khó khăn, chế tài xử phạt đối với các hành vi khai thác, vận chuyển, buôn bán khoáng sản trái phép chưa đủ sức răn đe...

Để siết chặt công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản, thời gian tới, huyện chỉ đạo các cơ quan, lực lượng chức năng và chính quyền các xã tăng cường quản lý, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản; tuyên truyền, vận động người dân tố giác các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về khoáng sản.