Bản Tiến Xa có diện tích cây ăn quả nhiều nhất xã Mường Bon (Mai Sơn). Nhờ loại cây trồng này đã góp phần nâng thu nhập bình quân ở bản lên 26 triệu đồng/người/năm.

Nông dân bản Tiến Xa thu hoạch nhãn.

Năm 1998, bản Tiến Xa được thành lập trên cơ sở Đội Tà Xa (thuộc Nông trường quốc doanh Tô Hiệu). Bản hiện có 166 hộ, 558 nhân khẩu, đa số xuất phát từ  công nhân của Nông trường quốc doanh Tô Hiệu. Từ đất giao khoán của Nông trường, bà con chủ yếu trồng các loại hoa màu như ngô, sắn, mía, đậu, đỗ... Đến năm 2008, thấy trồng cây ăn quả phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, có giá trị kinh tế, Ban Quản lý bản đã vận động bà con chuyển đổi một số diện tích sang trồng cây ăn quả, với hai loại cây chủ yếu là nhãn ghép và xoài giống Đài Loan, sau 2-3 năm đã cho thu hoạch. Từ đó đến nay, cây ăn quả đã trở thành cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế của bản.

Được biết, bản hiện có 100 ha trồng cây ăn quả, gồm 55 ha xoài, 45 ha nhãn, trong đó khoảng 40 ha đã cho thu hoạch quả, với tổng sản lượng đạt 320 tấn quả/năm, thu trên 5 tỷ đồng. Theo người trồng cây ăn quả ở đây, để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đặc biệt là đối với quả xoài giống Đài Loan, cần tuân thủ quy trình kỹ thuật chăm sóc, như: Hằng năm, bón thúc phân NPK, phân chuồng và tưới phân ủ từ ngô, đậu tương từ 2-3 lần vào mùa khô; phun thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng ”, phòng trừ các bệnh sỉ mủ, nấm, thối rễ... Để quả ngọt cần tăng lượng phân NPK, nếu chăm sóc tốt, mỗi quả sẽ có trọng lượng từ 1-1,5 kg. Nhờ thu nhập từ cây xoài đã giúp nhiều hộ có thu nhập cao, có hộ thu nhập từ 200-300 triệu đồng/năm, góp phần giảm hộ nghèo trong bản còn 9 hộ.

Anh Đoàn Văn Quang là một trong những hộ có thâm niên trồng cây ăn quả lâu năm ở bản Tiến Xa cho biết: Gia đình tôi có 2,2 ha đất sản xuất. Năm 1996, gia đình mua 160 gốc giống nhãn ở Hưng Yên lên trồng, tuy nhiên năng suất và chất lượng quả không cao. Vì vậy, tôi chuyển sang ghép nhãn chín muộn, sau 2 năm được thu hoạch. Trung bình mỗi năm thu khoảng 14 tấn quả, bán với giá từ 18-20 nghìn đồng/kg. Ngoài trồng nhãn, gia đình còn trồng 1 ha xoài giống Đài Loan, hiện đã có 2.000 m2 được thu hoạch, vụ năm nay sản lượng đạt 3 tấn quả. Theo anh Quang, nhãn ghép hợp với khí hậu, thổ nhưỡng, đồng đất Tiến Xa, vì vậy quả có cùi dày, hạt nhỏ, thơm, ngọt, được khách hàng ưa chuộng. Để cây đạt năng suất cao, gia đình anh đã đầu tư trung bình khoảng 30 triệu đồng/ha mua phân bón, đậu tương, ngô ủ làm phân, thuốc bảo vệ thực vật phun trừ nấm, đậu quả, sau khi trừ chi phí, thu 270 triệu đồng/năm.

Còn anh Trịnh Văn Nguyên, cùng ở bản Tiến Xa, chia sẻ: Thấy bà con ở nhiều địa phương trồng cây ăn quả có thu nhập cao, gia đình tôi đã chuyển 1 ha trồng hoa màu sang trồng 300 gốc xoài giống Đài Loan và 60 gốc nhãn ghép, do chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật nên cây phát triển tốt. Vụ vừa qua, gia đình tôi thu 6 tấn xoài và 3 tấn nhãn, trừ chi phí thu trên 100 triệu đồng. Vườn cây ăn quả là nguồn thu nhập chính của gia đình tôi trong suốt những năm qua.

Với hướng đi đúng trong phát triển kinh tế từ trồng cây ăn quả ở bản Tiến Xa đã góp phần xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.