Nâng chùm cam trĩu quả, chín vàng trong vườn, ông Đỗ Xuân Khởi, bản Hoa Mai, xã Chiềng Ban (Mai Sơn) khoe với chúng tôi: Từ năm 2016 đến nay, gia đình phối hợp với nhóm nghiên cứu thực hiện Đề tài áp dụng các biện pháp kỹ thuật cao vào thâm canh cây cam, bưởi có sử dụng phân hữu cơ chế biến từ tôm, cá nhỏ vùng lòng hồ sông Đà nên cây cam, bưởi cho quả to, vỏ mỏng, ngọt, năng suất cao, trước vụ thu hoạch đã có người tới đặt mua cả vườn.

Vườn cam sử dụng phân bón hữu cơ của gia đình ông

Đỗ Xuân Khởi, bản Hoa Mai, xã Chiềng Ban (Mai Sơn) cho năng suất, chất lượng quả đạt cao.

Với hơn 1ha đất canh tác, hiện ông Khởi có 440 gốc cam từ 3-8 năm, gồm các giống: đường canh, V1, V2 và 200 gốc bưởi da xanh, bưởi diễn 2 năm tuổi. Dự kiến năm nay, gia đình sẽ thu được 14 tấn cam, 3.000 quả bưởi da xanh và 1.000 quả bưởi diễn. Với giá bán tại vườn 27.000 đồng/kg cam, 100.000 đồng/quả bưởi da xanh và 30.000 đồng/quả bưởi diễn, ông Khởi sẽ thu được hơn 700 triệu đồng, trừ hết chi phí còn lãi hơn 600 triệu đồng. Bí quyết để vườn cam, bưởi xanh tốt, cho năng suất cao và chất lượng quả tốt, được thương lái đến tận vườn đặt mua là gia đình ông Khởi sử dụng phân bón hữu cơ do cán bộ Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh hướng dẫn tự sản xuất từ nguồn nguyên liệu cá tươi sông Đà, kết hợp với đậu tương, quả đu đủ non và chế phẩm sinh học SH-1 để ngâm ủ. Từ nguồn phân bón hữu cơ này tưới cho vườn cam, bưởi đã cho sản phẩm an toàn, giúp đất tơi xốp và tăng độ màu mỡ, tăng tính đề kháng sâu bệnh. Đặc biệt, chi phí sử dụng phân hữu cơ chỉ bằng một nửa so với sử dụng phân hóa học mà năng suất cây trồng lại cao hơn từ 10%-20%.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Khởi cho biết thêm: Cách làm này rất hiệu quả cần được áp dụng rộng rãi để mở rộng các vùng trồng cây ăn quả an toàn trong tỉnh. Bên cạnh đó, việc thu hoạch cùng một lúc sẽ giúp chăm sóc vườn cây thuận lợi hơn, vụ sau cây sẽ ra hoa, đậu quả đồng loạt và năng suất ổn định.

Qua tìm hiểu được biết, việc sản xuất phân hữu cơ từ nguồn nguyên liệu sẵn có ở địa phương rất đơn giản, dễ làm, chi phí thấp, tất cả các hộ nông dân đều có thể áp dụng được. Việc sử dụng phân bón hữu cơ có thể tưới cho nhiều loại cây ăn quả, rau, hoa, cây cảnh, có thể sử dụng để bón trong hệ thống tưới nhỏ giọt công nghệ Israel, góp phần giảm ô nhiễm môi trường. So với phân bón hóa học thì chi phí để làm phân hữu cơ rẻ hơn 40-50%. Cụ thể nếu dùng phân hóa học bón cho 1ha, số lượng 500 cây trong thời kỳ kinh doanh chi phí hết 15 triệu đồng, nhưng nếu mua nguyên liệu cá nhỏ đánh bắt từ sông Đà, đậu tương, quả đu đủ và chế phẩm SH-1 để làm 500 lít phân bón hữu cơ chỉ hết 8,5 triệu đồng.

Ông Dương Gia Định, Chi Cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, thông tin: Thực tế sử dụng phân bón hữu cơ trên vườn cam, bưởi của nhà ông Khởi cho thấy cây sinh trưởng phát triển tốt, cành lá xanh, ít sâu bệnh, quả to đều, màu sáng đẹp, năng suất cao hơn so với sử dụng phân hóa học từ 5-7 tấn/ha. Kết quả phân tích quả cam giống V1 lấy trong vườn nhà ông Khởi của Viện rau quả Việt Nam cho thấy hàm lượng đường đạt 8,2%, cao hơn 1,2% so với sản phẩm cùng loại không sử dụng phân hữu cơ, năng suất có thể đạt 40-50 tấn/ha, giá trị trên 1 tỷ đồng/ha.

Ở tỉnh ta, vùng lòng hồ sông Đà có nguồn tôm, cá nhỏ rất lớn. Riêng tại huyện Quỳnh Nhai, trung bình mỗi ngày người dân đánh bắt từ 5-7 tấn tôm, cá nhỏ, giá bán chỉ từ 2.000-4.000 đồng/kg. Do khối lượng cá nhỏ bắt được nhiều, bán không hết, khi phơi khô phụ thuộc nhiều vào thời tiết nên hay bị thối, gây ô nhiễm môi trường và lãng phí rất lớn, trong khi đây là nguồn nguyên liệu chính để làm phân bón hữu cơ rất phù hợp với các loại cây ăn quả có múi. Hiện nay, tỉnh ta có gần 1.000 ha cây ăn quả có múi, tập trung ở các huyện: Mộc Châu, Yên Châu, Mai Sơn, Phù Yên, Sốp Cộp... Việc tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có là các loại thủy sản vùng lòng hồ sông Đà, làm phân bón cho cây ăn quả có múi sẽ giúp người dân giảm chi phí sản xuất, tăng độ màu mỡ của đất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đặc biệt là không gây ô nhiễm môi trường, sản phẩm đáp ứng yêu cầu theo tiêu chuẩn VietGAP.