Đã nhiều năm, 62 hộ dân thuộc 2 bản Nà Hạ 1 và bản Cượm, xã Chiềng Mung (Mai Sơn) đã có điện sinh hoạt, nhưng chủ yếu chỉ để thắp sáng, vì nguồn điện quá yếu, ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống cũng như phát triển sản xuất của bà con nơi đây.

Vì điện yếu, nên ông Hà Văn Hội, bản Nà Hạ 1, xã Chiềng Mung phải dùng máy nổ để xay xát.

Bản Nà Hạ 1, nằm ngay trung tâm xã Chiềng Mung, bản có 224 hộ, trong đó 55 hộ đang phải sử dụng đường điện không đủ công suất. Bản có điện sinh hoạt từ năm 1994, nhưng thời điểm đó chỉ đầu tư 2 đường điện chính là đường dây dọc theo quốc lộ 6 và đường dây chạy theo bản cũ, nên một số hộ phát sinh khi giãn bản chưa được đầu tư đường điện. Để có điện sử dụng, các hộ này đã tự đầu tư đường dây và đề nghị Điện lực Mai Sơn kéo từ cột điện sát quốc lộ 6 về nhà, khoảng cách từ nhà đến cột điện là 200-700 m, nhưng điện quá yếu, chỉ duy nhất sử dụng thắp sáng mà cũng chỉ sáng lờ mờ.

Cùng Bí thư Chi bộ bản Nà Hạ 1 đến gia đình ông Hà Văn Hội, một trong những hộ dùng điện sinh hoạt chỉ để thắp sáng là chính, ông Hội đang loay hoay khởi động chiếc máy nổ để nghiền thức ăn gia súc, ông nói: Nhà tôi cách cột điện khoảng 200 m. Để có điện gia đình đã tự đầu tư đường dây kéo điện hết 8 triệu đồng, song, chỉ dùng để thắp sáng. Nhiều khi xem ti vi lúc được, lúc mất. Chiếc mô tơ dùng điện để xay xát phục vụ chăn nuôi phải bỏ vì điện không tải được, gia đình phải mua máy nổ này để xay xát.

Còn ông Lường Văn Nường cùng bản Nà Hạ 1 kể: Trước đây, gia đình tôi cùng 6 hộ, kéo đường dây dài 700 m, nhưng cũng chỉ để thắp sáng với loại bóng tiết kiệm điện. Vì điện quá yếu, năm 2014,  gia đình tôi cùng một hộ nữa góp tiền tự kéo đường dây riêng hết 30 triệu đồng. Vậy mà cũng không cải thiện hơn được bao nhiêu, vì ngoài thắp sáng chỉ xem thêm được ti vi 14 inch tiết kiệm điện, vào giờ cao điểm thì không thể xem được. Để minh chứng điều này, ông Nường vào lấy nồi cơm điện, ấm nước siêu tốc bám đầy bụi để ở góc nhà được mua từ nhiều năm nay nhưng chưa có cơ hội sử dụng vì điện quá yếu. 

Theo quan sát, cột điện nơi các hộ mắc đường dây điện về sinh hoạt đang có gần 10 hộp công tơ, chi chít đường dây về từng nhà. Có đoạn tận dụng cột bê tông cũ đỡ đường dây; đoạn dùng cột tre chống, nhiều hộ vắt dây qua cành cây. Theo các hộ dân cho biết, đầu tư đường dây rất tốn kém, chiều dài khoảng 700 m chi 30 triệu đồng, nếu là dây tốt thì dùng được 10 năm, còn loại rẻ tiền hơn chỉ khoảng 5 năm phải thay dây mới. Với mức chi phí cao như vậy, nên thường có từ 2-5 hộ chung nhau kéo đường dây riêng. Song điều đó lại dẫn đến việc điện năng dùng cho sinh hoạt tiêu thụ vượt mức quy định trên một công tơ sẽ được tính vào điện kinh doanh giá cao hơn; tổn thất điện năng trên đường dây thường là 30%. Ngoài ra, đường dây không đảm bảo vào mùa mưa bão, thường xuyên bị gió giật gây ra chập, mất điện.

Anh Hà Văn Khao, Bí thư Chi bộ bản Nà Hạ 1 thông tin: Tại các cuộc tiếp xúc cử tri của xã, huyện, bà con đều có ý kiến kiến nghị. Bản còn làm 4 tờ trình đề nghị nâng cấp đường điện với xã, Điện lực Mai Sơn. Cách đây hơn 2 năm, bản có tờ trình gửi Điện lực Mai Sơn đề nghị nâng cấp đường điện thì được trả lời là chưa có kinh phí, đang tập trung cho vùng biên giới.

Còn ở bản Cượm, xã Chiềng Mung, tình hình sử dụng điện sinh hoạt của 7 hộ nơi đây cũng giống như ở bản Nà Hạ 1. Cột điện cũng chỉ được kéo đến cuối bản, còn các hộ cách đó khoảng 600m phải tự đầu tư đường dây rất tốn kém, song cũng chỉ chủ yếu để thắp sáng, các thiết bị dùng điện trở thành thứ xa xỉ. Vẫn bếp củi truyền thống để đun nấu sinh hoạt hằng ngày. Nhiều nhà có máy nghiền thức ăn chăn nuôi không hoạt động được.

Trao đổi về vấn đề này, ông Hoàng Văn Chỉnh, Giám đốc Điện lực Mai Sơn thông tin: Cách đây gần nửa tháng, đơn vị nhận được đơn đề nghị về việc nâng cấp đường điện sinh hoạt của bản Nà Hạ 1, xã Chiềng Mung. Đơn vị đã phân công cán bộ xuống khảo sát và đang lập phương án chống quá tải năm 2019 để đề xuất lên Công ty Điện lực Sơn La; còn ở bản Cượm đơn vị chưa nắm được và sẽ cử cán bộ đến khảo sát tình hình thực tế để báo cáo Công ty.  

Thiết nghĩ, việc đầu tư nâng cấp đường điện sinh hoạt cho 62 hộ thuộc 2 bản Nà Hạ 1 và bản Cượm là cần thiết. Rất mong các cấp, các ngành quan tâm vốn kéo đường điện phục vụ sinh hoạt, sản xuất cho bà con 2 bản này, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân.