Chị Giang Thị Thu Thắm, Giám đốc Hợp tác xã (HTX), chia sẻ: Thuận Châu có diện tích, sản lượng sơn tra lớn; nguyên liệu ớt bản địa do các hộ dân ở xã Co Mạ, Long Hẹ, É Tòng là quả ớt đỏ tươi, nhỏ, mỏng cùi, vị cay đậm, có hương vị khác so với những loại ớt ở nơi khác. Từ thực tế đó, tôi và các thành viên đã nảy ra ý tưởng làm sản phẩm tương ớt chế biến từ quả sơn tra theo phương pháp thủ công truyền thống.

Được Trung tâm thúc đẩy khởi sự, khởi nghiệp kinh doanh và thu hút đầu tư vùng dân tộc thiểu số (Trường đại học Tây Bắc) và Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp và chuyển giao công nghệ ngành hàng bán lẻ (Hà Nội) tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật, chị Thắm và các thành viên HTX đã thử nghiệm làm tương ớt, điều chỉnh khẩu vị phù hợp. Sản phẩm ở dạng đặc sánh, thơm ngon, không sử dụng cà chua để tạo màu, không sử dụng chất bảo quản, chất điều vị, được sử dụng làm gia vị chấm, ướp các món nướng, món rim hay pha cùng nước dùng lẩu rất tiện lợi.

Chia sẻ về quá trình chế biến sản phẩm tương ớt táo mèo, chị Thắm nói: Để làm được tương ớt ngon, trước tiên chọn quả ớt chín đỏ vừa tới. Ớt tươi sau khi thu hoạch được bỏ cuống, rửa sạch, ráo nước, xay lẫn với tỏi, gia vị hạt dổi, mắc khén cho hỗn hợp thật đều. Hỗn hợp ớt sau khi xay được ủ với giấm táo mèo do HTX sản xuất. Giấm táo mèo có vị thơm ngon hơn hẳn giấm trắng, giấm gạo thông thường, loại giấm thành phẩm có màu vàng sánh bắt mắt, vị chua thanh dịu nhẹ, không gắt, hương thơm đặc trưng. Sau đó, ủ khoảng ba tháng liên tục trong chum sứ và có nắp đậy kín bằng khăn mỏng để thoáng khí, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong suốt thời gian ủ tương ớt, cần liên tục đảo để đạt độ ngấu, tránh tình trạng tương ớt bị lên men. Kết thúc thời gian ủ, tương ớt được chiết vào lọ nhỏ thuận tiện trong quá trình sử dụng.

Năm 2023, HTX đã sản xuất gần 1.000 chai tương ớt táo mèo, với giá 70.000 đồng/chai 350 gram. Sản phẩm được bán tại một số cửa hàng trên địa bàn huyện Thuận Châu, Thành phố, bán trên các mạng xã hội.

Chị Phạm Thị Dệt, tổ 3, phường Quyết Thắng, Thành phố, cho biết: Gia đình tôi thường sử dụng tương ớt trong bữa ăn hằng ngày. Biết đến sản phẩm tương ớt táo mèo thông qua mạng xã hội, gia đình tôi dùng thử thấy ngon, tương ớt không quá cay, phù hợp với khẩu vị của thành viên trong gia đình.

Hiện nay, HTX Nông nghiệp xanh Thuận Châu đang lập hồ sơ để công nhận sản phẩm tương ớt táo mèo là sản phẩm OCOP cấp huyện. Thời gian tới, HTX sẽ mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư thêm máy móc, trang thiết bị để tiếp tục nâng cao năng suất, chất lượng của sản phẩm đến với người tiêu dùng.