Những năm qua, Liên minh Hợp tác xã tỉnh tiếp tục bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên, giữ vai trò nòng cốt thúc đẩy kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tuyên truyền, vận động thành lập HTX

Liên minh HTX tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy chỉ đạo thực hiện Kết luận số 70-KL/TW ngày 9/3/2020 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể; Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới; Kế hoạch số 125-KH/TU ngày 20/9/2022 của Tỉnh uỷ Sơn La triển khai thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới. Đồng thời, tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân liên kết thành lập HTX hoặc chuyển đổi hoạt động mô hình HTX kiểu mới theo Luật HTX năm 2012, khai thác tiềm năng, thế mạnh ở cơ sở để phát triển và tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Ông Lê Tiến Lợi, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, thông tin: Từ năm 2021 đến nay, Liên minh HTX tỉnh đã tổ chức 63 hội nghị tuyên truyền cho các sáng lập viên tại các huyện, thành phố trong tỉnh. Tổ chức 20 hội nghị tư vấn khởi nghiệp gắn với mô hình HTX tại các huyện cho người dân trong độ tuổi lao động. Đồng thời, hỗ trợ, tư vấn cho các nhóm sáng lập viên xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh, hoàn thiện hồ sơ, thủ tục thành lập HTX. Tư vấn cho các HTX về quản trị, điều hành, kế toán, xây dựng hồ sơ tiếp cận các chính sách ưu đãi đối với HTX của Trung ương và của tỉnh.

Hằng năm, Liên minh còn tổ chức hội nghị đối thoại nắm bắt tình hình của các HTX, qua đó đề xuất với các sở, ngành liên quan tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động cho các HTX theo lĩnh vực của ngành, địa phương quản lý. Hướng dẫn các địa phương vận động nông dân liên kết thành lập HTX và hoạt động theo Luật HTX năm 2012. Hiện nay, toàn tỉnh có 871 HTX và 6 liên hiệp HTX đang hoạt động, với trên 10 nghìn thành viên và người lao động. Các HTX hoạt động trên lĩnh vực công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, điện, nước, xây dựng, quỹ TDND, thương mại, dịch vụ du lịch, quản lý chợ, vận tải...

Anh Trần Văn Lộc, Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Hưng Lộc, bản Ten Bạnh, xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, cho hay: Năm 2017, được Liên minh HTX tỉnh, huyện và xã vận động, tôi đã liên kết với 23 hộ dân trong bản thành lập HTX dịch vụ nông nghiệp Hưng Lộc. Hiện nay, quy mô sản xuất của HTX gồm 43 ha nhãn chín sớm, nhãn miền thiết và được chăm sóc theo quy trình VietGAP. Năng suất bình quân đạt 12 tấn quả/ha, tiêu thụ trên thị trường các tỉnh và xuất khẩu sang Trung Quốc. Trừ chi phí thu nhập bình quân đạt hơn 200 triệu đồng/vụ.

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 

Giúp các HTX phát triển sản xuất, kinh doanh hiệu quả, hằng năm, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các HTX, liên hiệp HTX. Từ năm 2021 đến nay, Liên minh đã tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho 55 HTX, liên hiệp HTX, kết hợp tham quan học tập kinh nghiệm các mô hình HTX tiêu biểu tại các tỉnh.

Nội dung bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lý hồ sơ, sổ sách tài chính trong các HTX theo Luật Hợp tác xã năm 2012; quy trình sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị, xây dựng quản lý thương hiệu; marketing hiệu quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX trong giai đoạn hiện nay; các chính sách hỗ trợ HTX và hướng dẫn xây dựng hồ sơ dự án tiếp cận các chính sách phù hợp với thực tiễn trên địa bàn tỉnh. Hiện nay, thành viên ban giám đốc các HTX có trình độ chuyên môn từ cao đẳng trở lên chiếm 26%; trên 50% số cán bộ kế toán, thành viên, người lao động làm việc tại các HTX được đào tạo, tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ thuật sản xuất.

Sau tập huấn, tham quan học tập kinh nghiệm, nhiều HTX, liên hiệp HTX đã có những chuyển biến tích cực trong khâu quản lý, điều hành; chú trọng công tác kiểm soát và kế toán; đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh gắn với các sản phẩm nông sản của tỉnh. Chủ động kết nối với các doanh nghiệp, công ty, các HTX trong và ngoài tỉnh để liên kết theo chuỗi giá trị nâng cao chất lượng đầu vào và đầu ra cho sản phẩm. Đồng thời, liên kết, ký kết hợp đồng cung ứng tiêu thụ sản phẩm; nâng cao khả năng tiếp cận vốn và các chính sách hỗ trợ của Trung ương và của tỉnh; kê khai mã số thuế, mở tài khoản HTX theo quy định.

Bà Nguyễn Thị Bình, Phó Giám đốc HTX sản xuất, kinh doanh và dịch vụ tổng hợp, xã Phổng Lái, chia sẻ: Sau khi đi tham quan, học tập kinh nghiệm của một số HTX sản xuất, kinh doanh hiệu quả trong tỉnh, cùng với điều kiện thực tế của địa phương, chúng tôi đã tập trung nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh trên các lĩnh vực đã đăng ký hoạt động. Trong đó, hợp đồng liên kết bao tiêu cho khoảng 400 hộ dân, với gần 500 ha chè tại các xã Phổng Lái, Phổng Lập, Chiềng Pha, Mường É và một số xã lân cận của huyện Quỳnh Nhai, chế biến được từ 400-500 tấn chè thành phẩm, xuất bán thị trường Đài Loan thông qua một số công ty ở thành phố Hà Nội.

Sản phẩm chè của HTX chế biến được UBND tỉnh công nhận sản phẩm OCOP 4 sao. Doanh thu hằng năm đạt hơn 11 tỷ đồng, góp phần giúp thành viên và nhân dân trên địa bàn có thu nhập ổn định. Chúng tôi tiếp tục bao tiêu sản phẩm chè búp tươi cho nhân dân trong khu vực, giúp bà con xóa đói, giảm nghèo bền vững. Đồng thời, nâng cao hiệu quả hoạt động của Khu trải nghiệm nông nghiệp Bình Thuận Farm, tạo thêm việc làm cho thành viên và lao động địa phương.

Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh còn hỗ trợ các HTX ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong việc quản lý dữ liệu HTX trên địa bàn và hỗ trợ quảng bá, giới thiệu sản phẩm chủ lực của các HTX. Trong đó, phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu HTX trên địa bàn tỉnh đã triển khai hoạt động và đã cấp tài khoản truy cập cho các huyện, thành phố và đơn vị liên quan. Phần mềm sản phẩm HTX tích hợp với phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu HTX trên địa bàn tỉnh để quảng bá, giới thiệu và kết nối cung cầu cho các sản phẩm tại các huyện, thành phố và giúp các HTX đánh giá tình hình hoạt động, báo cáo hoạt động trực tuyến.

Đồng hành cùng HTX phát triển

Trong hoạt động, Liên minh HTX tỉnh đã bám sát cơ sở nắm bắt tình hình của các HTX, trong đó có nhu cầu về vốn đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Qua đó, hướng dẫn HTX có nhu cầu vay vốn xây dựng dự án tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để mở rộng các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Từ năm 2021 đến nay, từ nguồn Quỹ hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh, Liên minh đã giải ngân cho 13 HTX vay với tổng số tiền là 3,6 tỷ đồng.

Hằng năm, Liên minh tổ chức cho các HTX tham gia quảng bá, xúc tiến thương mại, liên kết cung ứng, tiêu thụ sản phẩm thông qua các hội chợ, hội nghị, chương trình liên kết do Trung ương và tỉnh tổ chức. Đồng thời, phối hợp với Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật tỉnh Sơn La, đồng chủ trì cuộc hội thảo "Những vấn đề đặt ra trong quá trình phát triển HTX kiểu mới về lĩnh vực nông nghiệp tỉnh Sơn La". Phối hợp với các ngành liên quan xây dựng, phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất; nhân rộng các mô hình cây ăn quả chất lượng cao, rau sạch, dịch vụ du lịch cộng đồng và tín dụng.

Khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương, các HTX đã tập trung đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh theo hướng liên kết vùng, sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị, sản xuất nông sản sạch, sản xuất hướng hữu cơ, quy trình VietGAP, GlobalGAP… Có tem nhãn, bao bì, đóng góp, truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn địa lý cho nông sản, thủy sản. Nhiều HTX được cấp giấy chứng nhận đăng ký an toàn, sản xuất theo quy trình VietGAP... Nhiều sản phẩm của HTX được đánh giá là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu, đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên. Lợi nhuận bình quân của các HTX đạt 150-200 triệu đồng/HTX/năm; thu nhập bình quân thành viên từ 4 - 4,5 triệu đồng/người/tháng.

Chia sẻ về việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, chị Lò Thị Thủy, Giám đốc HTX Đoàn kết, xã Mường Bú, huyện Mường La, cho hay: Thành lập năm 2017, đến nay, HTX có 10 thành viên, quy mô sản xuất là 30 ha xoài, nhãn và táo đại, sản lượng đạt gần 1.000 tấn quả các loại/năm. Được Liên minh HTX tỉnh, huyện, xã hỗ trợ chuyển giao tiến bộ công nghệ kỹ thuật sản xuất, 100% diện tích cây ăn quả  đã được các thành viên tuân thủ sản xuất theo quy trình VietGAP, nên bảo đảm chất lượng, nhận được sự đánh giá cao của khách hàng. Sản phẩm quả các loại quả của HTX bán cho thương lái tại chợ đầu mối các tỉnh và được xuất khẩu sang Trung Quốc. Trừ chi phí thu nhập bình quân của các thành viên đạt 200 triệu đồng/năm.

Tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt thúc đẩy kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển, thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh tăng cường tham mưu cho tỉnh thực hiện các chính sách hỗ trợ HTX, liên hiệp HTX. Đồng thời, tư vấn, hỗ trợ, thực hiện dịch vụ công và các hoạt động kinh tế phục vụ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, bền vững trong các hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, tổ hợp tác; tập hợp, liên kết, hướng dẫn các thành viên hợp tác giúp đỡ nhau phát triển…, góp phần vào sự phát triển xanh, nhanh, bền vững của tỉnh.