Sau 7 năm thành lập, Hợp tác xã cây ăn quả Diên Việt Co Tre, bản Co Tre, xã Chiềng Cang, huyện Sông Mã có 18 thành viên, quy mô sản xuất 96 ha cây ăn quả các loại. Năm 2022, sản lượng đạt gần 400 tấn quả; thu nhập bình quân 200 triệu đồng/thành viên/năm.

Trong ngôi nhà khang trang của Giám đốc HTX Lò Văn Diên, chúng tôi được nghe câu chuyện khởi nghiệp của các thành viên HTX. Trước đây, thu nhập của nhân dân trong bản chủ yếu là ngô, sắn. Theo thời gian, đất bạc màu, năng suất thấp, cuộc sống của bà con gặp nhiều khó khăn. Anh Diên đã vận động anh em trong gia đình tiên phong đưa cây trồng mới vào sản xuất, như: Nhãn miền thiết, bưởi, xoài… Một số hộ dân trong bản cũng học và làm theo.

 Anh Diên chia sẻ: Khi nhân dân trong bản đưa cây nhãn, cây xoài vào thay thế cây ngô, sắn, tôi nghĩ, nếu làm đơn lẻ sẽ không cho sản phẩm chất lượng cao, vì vậy, tôi vận động một số hộ và thành lập HTX cây ăn quả Diên Việt Co Tre. Các thành viên tích cực học hỏi kinh nghiệm và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Nhờ đó, diện tích cây ăn quả cho năng suất cao, góp phần cải thiện đời sống.

Dẫn chúng tôi đi thăm diện tích cây ăn quả của gia đình anh Lò Văn Miên, thành viên HTX, anh Diên nói: Đến thời điểm này, ở Chiềng Cang chỉ có bản Co Tre mới trồng được cây cam. Bây giờ là thời điểm bắt đầu thu hoạch cam V2; giá đầu vụ giao động từ 20-25 nghìn đồng/kg.

Đón chúng tôi, anh Miên đon đả: Với hơn 2 ha cam, vụ này gia đình tôi dự kiến thu khoảng 10 tấn quả. Cùng với cây cam, gia đình còn trồng 3 ha nhãn miền thiết và xoài Đài Loan. Hiện nay, nhãn đang trong giai đoạn ra hoa. Tham gia HTX, chúng tôi thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, cùng nhau tìm đầu ra cho sản phẩm. Năm 2022, trừ chi phí, gia đình thu lãi 250 triệu đồng từ cây ăn quả.

Ban Giám đốc HTX đã vận động, hướng dẫn các thành viên cắt tỉa, ghép nhãn miền thiết và chuyển đổi diện tích trồng ngô, sắn sang trồng xoài Đài Loan, cam Vinh và cam V2. Phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật chăm sóc, bảo quản sau thu hoạch đối với các loại quả; hướng dẫn các thành viên hoàn thiện điều kiện để cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm và cấp miễn phí tem điện tử truy xuất nguồn gốc sản phẩm quả nhãn tươi của HTX. Phân công nhiệm vụ cho các thành viên phụ trách từng khâu công việc, như hướng dẫn kỹ thuật lai ghép, nhân giống các loại cây ăn quả, cách bón phân, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc “4 đúng”; áp dụng các biện pháp kỹ thuật để có sản phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường... Hiện nay, HTX có 32 ha cam được chứng nhận đạt VietGAP; diện tích nhãn đang tập trung quy trình xây dựng theo tiêu chuẩn VietGAP.

Anh Diên phấn khởi: Tạo vùng sản xuất tập trung, các thành viên HTX đã chủ động vận động bà con dồn điền đổi thửa để thuận lợi chăm sóc, quản lý, thu hoạch. Đơn cử gia đình tôi, đã dồn đổi 5 ha đất. Đến nay, gia đình có 10 ha cây ăn quả tập trung, trong đó 5 ha cam, 4 ha nhãn, còn lại là xoài. Hiện nay, gia đình đang thu hoạch cam, sản lượng đạt khoảng 35 tấn quả. Ngoài ra, gia đình còn trồng 3 ha cây gai xanh. Tổng thu nhập năm vừa qua của gia đình đạt hơn 1 tỷ đồng.

HTX đã tích cực thông tin, quảng bá sản phẩm tới người tiêu dùng; tích cực tìm hiểu nhu cầu các thị trường xuất khẩu tiềm năng. Đặc biệt, chú trọng kết nối với các doanh nghiệp kinh doanh, xuất nhập khẩu hoa quả, các HTX, hộ sản xuất trên địa bàn để tạo thị trường tiêu thụ sản phẩm ổn định.

Ông Trần Quốc Khanh, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Cang, thông tin: Sự năng động, tiên phong mô hình trồng cây ăn quả của HTX đã bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế. Thời gian tới, chúng tôi rất mong nhận được sự quan tâm của các cơ quan chuyên môn chuyển giao khoa học kỹ thuật, quảng bá, giới thiệu và xây dựng thương hiệu sản phẩm. Các hộ trồng cây ăn quả tiếp tục liên kết sản xuất, tuân thủ tốt quy trình kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh sản phẩm cùng loại trên thị trường.

Việc liên kết sản xuất của HTX cây ăn quả Diên Việt Co Tre đã tạo điều kiện để các thành viên tiếp cận với những kỹ thuật mới, làm thay đổi tập quán trồng trọt nhỏ lẻ, phân tán sang thâm canh tăng năng suất, nâng cao chất lượng. Các sản phẩm có giá thành ổn định, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các thành viên HTX.