Là xã có diện tích mận hậu nhiều nhất của huyện Yên Châu, thời điểm này, hàng nghìn ha mận hậu trên địa bàn xã Phiêng Khoài đang trong thời kỳ rụng hoa và bắt đầu kết trái. Trên các sườn đồi tại bản Hang Mon 1, 2, Kim Chung 1, 2, 3 và Cồn Huốt, các chủ vườn và các thành viên HTX đang tất bật chăm sóc, với mong muốn có thêm vụ mận bội thu.

Từ năm 1990, cây mận hậu đã bén rễ trên vùng đất biên giới Phiêng Khoài, do hợp khí hậu và thổ nhưỡng, nên quả mậu hậu có vị ngọt, mẫu mã đẹp và được tiêu thụ ở nhiều thị trường trong và ngoài tỉnh. Hiện nay, xã có 1.400 ha mận, trong đó hơn 1.285 ha cho thu hoạch; sản lượng hằng năm đạt trên 15.000 tấn quả. Những năm qua, nông dân trong xã được các cơ quan chuyên môn của tỉnh, huyện tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc đốn tỉa cành, cách chăm bón, phòng, trừ sâu bệnh hại cho cây mận...

Để cây mận hậu cho năng suất, chất lượng quả ngon, nông dân Phiêng Khoài đã áp dụng kỹ thuật chiết, ghép, sử dụng quy trình chăm sóc mận theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhiều hộ còn đầu tư hệ thống phun tưới ẩm, cung cấp đủ nước cho cây mận trong quá trình ra hoa, đậu quả và quá trình nuôi dưỡng quả. Hơn 10 năm trở lại đây, nông dân trong xã còn áp dụng kỹ thuật trồng mận trái vụ cho năng suất, chất lượng cao. Mận trái vụ thu hoạch đến đâu, thương lái mua đến đó và có giá cao gấp từ 2-3 lần so với mận chính vụ.

Những ngày này, gia đình chị Nguyễn Thị Nguyệt, ở bản Kim Chung 1, thuê thêm 7 lao động chăm sóc vườn mận hậu. Toàn bộ diện tích đang thực hiện theo hướng VietGAP, nên quy trình chăm sóc công phu, cầu kỳ hơn so với những diện tích trồng truyền thống. Chị Nguyệt chia sẻ: Gia đình tôi có 13 ha mận hậu, nhiều năm nay, tôi áp dụng kỹ thuật thâm canh mận chín sớm, chính vụ và chín muộn, vì vậy, mỗi thời kỳ cần có kỹ thuật chăm sóc riêng cho cây mận. Thời điểm hiện tại, mận đang thời kỳ đậu quả, gia đình tôi tăng cường vun xới đất, bón phân, tưới nước, thường xuyên thăm vườn để có biện pháp phòng trừ sâu bệnh kịp thời. Sản xuất theo hướng an toàn, nên sử dụng hoàn toàn bằng phân hữu cơ từ phế phẩm nông nghiệp để bón cho cây vừa giảm chi phí, vừa làm cho đất tốt lâu, bền, quả cho chất lượng cao hơn. Với phương pháp trên, năm nào vườn mận hậu của gia đình tôi cũng cho sản lượng 40 tấn/vụ. Vụ năm trước vườn mận đã cho thu gần 700 triệu đồng.

HTX Dịch vụ nông nghiệp Toàn Phát, xã Phiêng Khoài, hiện đang có 17 thành viên, trồng 50 ha mận hậu; 100% diện tích được trồng và chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP. Diện tích này được cắm biển, khoanh vùng sản xuất, đảm bảo an toàn thực phẩm, được tưới bằng công nghệ thông minh qua smartphone. Với trình độ canh tác, kỹ thuật được nâng cao, các thành viên HTX đã rải vụ, kéo dài thời gian thu hoạch mận. Trước đây, thu hoạch mận chỉ trong 1 tháng, thì nay khoảng 5 tháng. Các thành viên còn đầu tư hệ thống lưới bao phủ bảo vệ cho quả mận không bị tác động và rụng do mưa đá, gió lốc và phòng ngừa được các loại sâu, bướm có hại.

Ông Nguyễn Khánh Toàn, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Toàn Phát, thông tin: Hiện nay, các thành viên đang tăng cường bón phân chuồng kết hợp với kali để mận đậu quả. Thường xuyên tưới nước để tạo độ ẩm cho cây. Năm nay, thời tiết tương đối thuận lợi, nên hầu hết các cây mận đều ra hoa; thời điểm hoa nở không gặp mưa phùn nên tỷ lệ đậu quả rất cao. Dự kiến, năm nay sản lượng mận của HTX đạt khoảng 800 tấn, tăng 100 tấn so với năm 2022. Đã có nhiều thương lái đến tận vườn đặt hàng sản phẩm mận hậu của các thành viên HTX để đưa vào các siêu thị, cửa hàng hoa quả an toàn ở Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Nam Định và Thanh Hóa.

Ông Bùi Văn Quân, Phó Chủ tịch UBND xã Phiêng Khoài, cho biết: Nâng cao năng suất, chất lượng quả mận, xã đã cử cán bộ chuyên môn bám nắm cơ sở để kịp thời hỗ trợ nông dân về kỹ thuật phòng, trừ một số sâu bệnh gây hại đến quả mận, như: Ong, nhện, sâu đục thân, rệp. Khuyến cáo bà con thường xuyên thăm vườn, theo dõi tình hình sâu bệnh, áp dụng quy trình phòng trừ tổng hợp, sử dụng các biện pháp sinh học, khi cây xuất hiện sâu bệnh phải phun các loại thuốc chuyên dùng theo hướng dẫn kỹ thuật. 

Với sự hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương, ý thức của người dân trong việc chăm sóc cây mận đúng quy trình kỹ thuật. Hiện nay, toàn bộ diện tích mận hậu trên địa bàn xã Phiêng Khoài đều sinh trưởng, phát triển tốt, hứa hẹn mùa mận hậu bội thu, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, xây dựng thương hiệu mận hậu Phiêng Khoài phát triển bền vững.