Trong tiết trời se lạnh của những ngày cuối năm, chúng tôi tới thăm chợ phiên Hang Miếng, bản Nà Bai, xã Quang Minh (Vân Hồ). Đây là một trong những chợ phiên ven sông đặc sắc nhất của Vân Hồ. Để đến được chợ phiên, phải mất hơn 2 tiếng đồng hồ đi xe máy từ trung tâm huyện, bởi con đường lắm dốc, nhiều cua, sương mù giăng kín tầm nhìn. Nhưng cũng trên con đường này, cho chúng tôi trải nghiệm thú vị qua những địa danh như: dốc chuồng bò, dốc 3 tầng, đặc biệt là những hàng cây hoa ngũ sắc kéo dài dọc hai bên đường đang bung nở đón xuân sớm.

Một góc chợ phiên Hang Miếng, bản Nà Bai, xã Quang Minh (Vân Hồ).

Đã đi và đến nhiều chợ phiên ven sông nhưng chợ phiên Hang Miếng cho tôi một cảm nhận riêng. Chợ đã được đầu tư, xây dựng khá khang trang, với các dãy nhà đổ bê tông, lợp mái tấm fibrô xi măng che mưa, nắng. Với người dân ở vùng cao, chợ phiên không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa vật chất mà còn là nơi giao lưu tinh thần đậm nét văn hóa. Cứ cách 1 đến 2 xã thì có một chợ và các chợ thường tổ chức so le các ngày trong tháng. Chợ phiên Hang Miếng họp 1 tháng 3 lần vào các ngày 2, 12, 22 hàng tháng. Trước đó một ngày là phiên chợ đón, chợ chỉ thực sự sôi động và náo nhiệt bắt đầu từ chiều hôm trước và kết thúc vào chiều ngày hôm sau. Chợ phiên Hang Miếng không chỉ phục vụ người dân xã Quang Minh mà còn phục vụ người dân ở các xã lân cận như: Mường Tè, Tô Múa.

Vừa cập bến, anh Nguyễn Việt Hùng, người tỉnh Phú Thọ đã gắn bó với những phiên chợ ven sông gần 20 năm nay cho biết: Gia đình tôi rong ruổi buôn bán theo con thuyền này từ đầu những năm 1998. Mặt hàng chủ yếu là hàng tiêu dùng như: đồ điện tử, điện dân dụng, vật liệu xây dựng... Ngày xưa chỉ có 1- 2 thuyền mà cũng nên chợ. Bây giờ, nhiều hơn, mặt hàng cũng đa dạng nên bà con trên này cũng đỡ vất vả. Một điều tôi rất thích khi buôn bán nơi này là người dân thật thà, chúng tôi cũng không nỡ nâng giá cao. Bao năm gắn bó với người dân nơi đây, tôi thấy rất quý mến miền đất này, hầu như đã quen mặt từng người, lâu không lên là thấy nhớ.

Tuy ở cách chợ gần 7 km, nhưng ông Hà Văn Quyết, người bản Cong, xã Quang Minh đã có mặt ở chợ phiên từ sớm. Ông đến chợ phiên hôm nay để mua xi măng, thép về xây bể chứa nước. Ông Quyết, cho biết: Chợ phiên ở đây không thiếu thứ gì, lại gần hơn nhiều so với xuống chợ huyện; giá cả các mặt hàng ở đây cũng hợp lý. Nhất là từ khi được nhà nước quan tâm, đầu tư xây dựng cho chợ mấy gian nhà lợp tấm Prô xi măng. Với người dân vùng cao, đến chợ ngoài để trao đổi hàng hóa thì tới chợ gặp được người quen, cùng trao đổi công việc đồng áng, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất... Niềm vui như xua tan đi những vất vả, lo toan của cuộc sống thường ngày.

Nhà ngay gần chợ phiên, ông Quách Công Toàn năm nay đã 83 tuổi người bản Nà Bai, xã Quang Minh vẫn đều đặn có mặt mỗi khi họp chợ. Có khi tới chợ không phải để mua bán mà đơn giản chỉ để gặp lại bạn bè, người quen hỏi thăm sức khỏe, chia sẻ công việc và cuộc sống. Ngồi với nhau uống chén nước vậy là vui lắm rồi!. Hôm nay được con gái đưa xuống chợ mua áo rét. Ông phấn khởi: Ở đây rất tiện, thứ gì cũng có, mặt hàng, giá cả phù hợp. 

Khác với chợ truyền thống, chợ phiên về trưa đông đúc khác thường. Đây là thời gian giành cho nhu cầu ẩm thực, những quán phở đông nghịt khách, mọi người cứ thế cùng nhau thưởng thức những chén rượu ngô thơm nồng cùng bát phở bốc khói nghi ngút. Nét khác biệt nữa là chợ phiên họp ngay dưới chân đền Hang Miếng, cách chợ vài mét là dãy nhà thuyền dựng lên bằng tre, lứa mái lợp cỏ gianh kinh doanh dịch vụ ăn uống, giải khát do hộ dân bản Nà Bai dựng lên. Đây là mô hình kinh tế tổng hợp với dịch vụ giải khát, ăn uống và nuôi cá lồng, vịt trời... Vì vậy, đến chợ phiên Hang Miếng, du khách không những được thăm đền Hang Miếng mà còn được trải nghiệm vẻ đẹp qua chợ phiên và thưởng thức các món ăn đặc trưng được chế biến từ cá sông, gia cầm bản địa... ngồi ăn trên nhà thuyền bồng bềnh trên sông nước Đà Giang. Chưa hết, đến chợ phiên Hang Miếng, du khách có cơ hội được thưởng ngoạn vẻ đẹp của sông Đà khi ngồi trên những chiếc thuyền máy, thưởng ngoạn cảnh đẹp của dòng sông mùa nước cạn xanh biếc, cùng vẻ đẹp hoang sơ của cảnh vật hai bên bờ sông, tạo nên nét đẹp ít nơi nào sánh được.

Chỉ nửa ngày ở chợ phiên Hang Miếng đã mang lại cho chúng tôi những trải nghiệm thú vị, với nhiều cung bậc cảm xúc, từ sự tích đền Hang Miếng, rồi trải nghiệm nét đẹp đặc trưng chợ phiên ven sông và một vẻ đẹp hoang sơ, yên bình của dòng Đà giang mùa nước cạn. Không bao lâu nữa, khi tuyến đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu được xây dựng hoàn thành, nơi đây sẽ thu hút ngày càng nhiều du khách đến thăm quan, trải nghiệm, góp phần thúc đẩy nền kinh tế xã Quang Minh bứt phá vươn lên.