“...Về xem cây cổ thụ nghìn tuổi/ Về xem nhà lợp gỗ pơ mu/… Về xem vườn hoa nở bốn mùa/ Về Mường Chiến nghe đàn tính tẩu/ Về nghe điệu hát Thái ngọt ngào… Ai thích du lịch về Ngọc Chiến/ Cứ tưởng thiên đường chốn Mường Tiên.”,  lời bài thơ "Ngọc Chiến - miền quê cổ tích" của Nghệ nhân ưu tú Cầm Vui đã cùng chúng tôi trong suốt hành trình về với xã Ngọc Chiến, huyện Mường La, để được nghe “gió kể chuyện, nghe suối tâm tình” và nghe câu chuyện về tình đoàn kết, sự đồng lòng của người dân nơi đây trong xây dựng nông thôn mới.

Từ trung tâm huyện Mường La, theo tuyến tỉnh lộ 109, chúng tôi lên vùng cao Ngọc Chiến. Những ngày cuối năm, người và các phương tiện giao thông trên tuyến đường này tăng đáng kể. Gần đến trung tâm xã, trên những sườn đồi hai bên đường, từng nhành đào chúm chím những nụ hoa dưới ánh nắng xuân dịu nhẹ. Đặt chân tới Ngọc Chiến, điểm đầu tiên chúng tôi đến là đoạn suối Chiến có 10 guồng nước khổng lồ thuộc bản Mường Chiến. Cuốn hút với “bản giao hưởng” được kết hợp bởi tiếng guồng quay hòa cùng tiếng gió rì rào, tiếng nước chảy róc rách, tạo nên một bản nhạc thiên nhiên độc đáo.

Ông Lò Văn Nghiễm, một trong những chủ nhân của những chiếc guồng nước, chia sẻ: Tạo điểm đến cho du khách, gia đình tôi cùng với 2 hộ khác thiết kế các guồng nước lớn, dựng thêm chiếc lán nhỏ để du khách dừng chân, nghỉ ngơi, ngắm cảnh. Đã có hàng nghìn lượt khách du lịch vào đây tham quan, check-in, với mức phí 10.000 đồng/lượt người.

Trải nghiệm Ngọc Chiến không thể bỏ qua các khu khoáng nóng tự nhiên, với nhiệt độ tới gần 70 độ C, được người dân khai thác xây bể tắm suối khoáng, kết hợp xây dựng các phòng nghỉ, phục vụ các món ăn dân tộc, thu hút khách du lịch thập phương. Đồng hành chuyến trải nghiệm, anh Lò Văn Thoa, Phó Chủ tịch UBND xã, “hướng dẫn viên” nhiệt tình giới thiệu: Xã hiện có 13 khu khoáng nóng. Trong đó, tại bản Lướt đã hình thành điểm du lịch với các dịch vụ tắm khoáng nóng kết hợp nghỉ dưỡng, trải nghiệm hoạt động văn hóa, ẩm thực truyền thống. 18 homestay và nhà nghỉ tại Ngọc Chiến đáp ứng nhu cầu ăn, ngủ, nghỉ, vui chơi và tắm khoáng cho khoảng 50.000 lượt khách/năm, tạo nguồn thu không nhỏ cho người dân. Có chủ homestay trong xã doanh thu từ 300-600 triệu đồng/năm.

Tham quan, trải nghiệm Ngọc Chiến, chúng tôi được nghe những câu chuyện của người dân lấy sỏi từ dòng suối Chiến xếp, ghép thành bức tường ven đường. Trên tường là hình ảnh con người, phong cảnh thiên nhiên bắt mắt, độc đáo. Trải nghiệm trên những tuyến đường đó cảm nhận được sự sáng tạo và những nỗ lực của người dân trong việc phát triển nghề du lịch - một nghề mới với người vùng cao Ngọc Chiến.

Lên Ngọc Chiến, du khách còn được trải nghiệm nhiều nét văn hóa độc đáo của các dân tộc nơi đây. Với nhiều lễ hội như: cúng tổ tiên; cúng nhà thờ tổ; lễ hội sên bản, sên mường... văn hóa hát then cầu may mắn, bình an, hạnh phúc, cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu...Và điểm nhấn là Lễ hội mừng cơm mới được tổ chức vào tháng 9 hàng năm. Tham gia phần hội, du khách được trải nghiệm nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, như: bóng đá nam, nữ; ném pao, giã cốm, thi ẩm thực, bắt cá, bắn nỏ, hái sơn tra, bịt mắt bắt vịt, đi cầu thăng bằng, trưng bày gian hàng...

Nằm ở độ cao 1.800m so với mực nước biển, Ngọc Chiến có khí hậu quanh năm mát mẻ, nhiệt độ trung bình là 23 độ C. Vào đầu hè, núi đồi phủ kín sắc trắng tinh khôi của hoa sơn tra; rồi đến mùa táo chín, núi đồi lại khoác trên mình một màu quả chín đỏ rực. Mùa lúa chín, cánh đồng Mường Chiến như dải thảm vàng. Đặc biệt, ở bản Nậm Nghiệp, có thể săn mây và ghé thăm khu rừng nguyên sinh với những gốc chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi trong rừng nguyên sinh. Hệ thống thác nước, hang động phong phú, cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ. Cây sa mu trên 1.000 năm tuổi; truyền thuyết đôi cây tình yêu; bãi đá lẩu xá giới thiệu văn hóa rượu cần của đồng bào dân tộc La Ha… Tất cả đã tạo cho Ngọc Chiến trở thành điểm đến hấp dẫn. 

Nói về du lịch ở xã, ông Bùi Tiến Sỹ, Bí thư Đảng ủy xã, chia sẻ: Chúng tôi đã cùng nhân dân khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế và tạo ra các điểm du lịch để thu hút du khách. Đồng thời, phối hợp tổ chức lớp dạy tiếng Anh; hướng dẫn cách chế biến các món ăn dân tộc; cách phát triển homestay... Ngọc Chiến đã và đang trở thành điểm đến hấp dẫn với khách du lịch thập phương. Đặc biệt, đã hình thành các tuyến, tour du lịch kết nối Mường La - Ngọc Chiến với Tà Xùa - Bắc Yên; Mường La - Ngọc Chiến với Mù Cang Chải, Trạm Tấu - Yên Bái.

Một ngày ở Ngọc Chiến, chúng tôi được khám phá, trải nghiệm khó quên về cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp, về những con người thân thiện, mến khách nơi đây.