Tuy mới xuất hiện nhưng loại hình homestay đã và đang khẳng định hướng đi đúng đắn trong phát triển du lịch ở vùng đồng bào dân tộc tại Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu. Phát huy tiềm năng, lợi thế về cảnh quan, văn hóa và con người sở tại, loại hình này đáp ứng nhu cầu của du khách khi muốn được trải nghiệm và tìm hiểu về đời sống văn hóa các dân tộc địa phương. Đồng thời, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho người dân trên địa bàn huyện.

Tiềm năng, lợi thế cho du lịch homestay

Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu gồm 2 huyện Mộc Châu và Vân Hồ, cách Thủ đô Hà Nội 200 km. Nơi đây được coi là “Đà Lạt” của vùng Tây Bắc, với khí hậu quanh năm mát mẻ, cảnh quan tươi đẹp, nên thơ, những đồng cỏ, đồi chè xanh mướt quanh năm. Khu du lịch có nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống, mỗi dân tộc có những nét văn hóa đặc trưng, hấp dẫn riêng, tạo nên bức tranh văn hóa đa sắc màu. Không gian văn hóa đa dạng, đặc sắc về trang phục, kiến trúc nhà ở, sinh hoạt văn hóa, phong phú về ẩm thực là những yếu tố thu hút sự quan tâm, muốn được khám phá, tìm hiểu của du khách khắp mọi miền đất nước và cả du khách nước ngoài thông qua loại hình du lịch homestay.

Bà Đinh Thị Hường, Trưởng phòng Văn hóa thông tin huyện Mộc Châu, cho biết: Với homestay, tuy mới xuất hiện nhưng đang đem lại hiệu quả rất tốt, là loại hình góp phần tạo nên sự thành công của du lịch cộng đồng.

Những điểm sáng du lịch homestay

Đến bây giờ, khái niệm homestay đã được khá nhiều người, đặc biệt là giới trẻ biết đến để trải nghiệm. Những điểm du lịch homestay mới nổi tại Mộc Châu và Vân Hồ đang là điểm hút khách vào những dịp cuối tuần, những ngày nghỉ lễ trong năm.

Là một trong những bản tiên phong của huyện và tỉnh phát triển mô hình du lịch cộng đồng, bản Áng, xã Đông Sang (Mộc Châu) là địa điểm lựa chọn của nhiều du khách. Hàng năm số lượng khách du lịch đến bản Áng khoảng 350.000 lượt người, trong đó khách lưu trú tại bản trên 100.000 lượt khách. Ở đây, ngoài việc cải tạo nhà ở truyền thống (nhà sàn) chuyển thành nhà nghỉ cộng đồng còn phát triển thêm việc trồng rau, hoa kết hợp với dịch vụ tham quan du lịch. Thu nhập bình quân của người dân tại bản Áng năm 2010 ước 16 triệu đồng/người/năm, đến năm 2017 ước 23 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 23% năm 2010 còn 19,5% năm 2017.

Cách trung tâm huyện Mộc Châu gần 30 km, bản Dọi, xã Tân Lập cũng là điểm được khá nhiều đoàn khách chọn đến. Năm 2010, hộ ông Hà Văn Quyết ký hợp đồng với Công ty Nối vòng tay lớn (Hà Nội) làm điểm du lịch cộng đồng để phục vụ tour du lịch của Công ty. Từ đó đến nay, gia đình ông đã đón hàng nghìn lượt khách du lịch. Đến với homestay bản Dọi 1, du khách có cơ hội khám phá, trải nghiệm nét đẹp dung dị, mộc mạc về vùng đất, con người nơi đây, thưởng thức món ăn truyền thống địa phương, các hoạt động văn hóa, văn nghệ; được trải nghiệm thu hái chè, chế biến chè và thưởng thức chè do chính mình làm ra...

Là bản của đồng bào dân tộc Mông, bản Hua Tạt, xã Vân Hồ nằm ven quốc lộ 6 cũng là địa chỉ có tiếng về lĩnh vực homestay. Với những nét văn hóa truyền thống độc đáo, cùng cảnh quan đẹp của những vườn mận, vườn đào trải dài giữa một thung lũng bằng phẳng khiến Hua Tạt trở thành điểm dừng chân thú vị. Tại đây, homestay của gia đình ông Tráng A Chu bài trí không gian đẹp mắt, kiến trúc nhà ở cơ bản giữ được nét truyền thống kết hợp hiện đại, phục vụ tốt nhu cầu của du khách.

Còn homestay của gia đình ông Tráng A Sếnh, bản Hua Tạt mới đi vào hoạt động từ tháng 9/2017, nhưng đã đón hàng trăm lượt du khách. Hai dãy nhà xếp hình chữ L được thiết kế theo kiểu nhà truyền thống cách tân, với cột, tường bằng gỗ, nền lát đá, mái lợp cỏ gianh, công trình phụ tiện nghi, hiện đại, khuôn viên rộng rãi, thoáng mát, có thêm khu vực tổ chức các hoạt động văn hóa. 

Sức hút của loại hình homestay còn ở chỗ giá dịch vụ rất phù hợp. Có thể thấy homestay đã và đang là loại hình lưu trú có sức cạnh tranh lớn nhất, được nhiều khách du lịch đánh giá cao và lựa chọn trải nghiệm. Nhận thấy tiềm năng của loại hình này, những năm gần đây, nhiều hộ dân tại Mộc Châu và Vân Hồ cũng đã đầu tư để làm homestay một cách bài bản.

Với loại hình du lịch homestay, việc đầu tư không tốn quá nhiều chi phí mà chỉ cần sự bố trí, sắp xếp hợp lý. Quan trọng nhất là phát huy được những lợi thế sẵn có, giới thiệu những nét đẹp trong văn hóa, con người và đầu tư về ẩm thực để du khách trải nghiệm. Cùng với những chính sách hỗ trợ phát triển du lịch, nếu được hướng dẫn bài bản, chắc chắn, homestay sẽ là loại hình du lịch đem lại hiệu quả cao, tạo thêm sức hút tiềm năng cho Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu ngày càng phát triển.