Nằm ở độ cao khoảng 1.500m - 1.700m so với mặt nước biển, xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên được thiên nhiên ban tặng khí hậu mát mẻ, cảnh quan hùng vĩ; nhiều nét văn hóa độc đáo mang đậm bản sắc dân tộc Mông và những con người thân thiện, mến khách tạo nên sắc màu riêng cho du lịch Tà Xùa.

“Thiên đường mây Tà Xùa”

Bình minh trên đỉnh Tà Xùa, mặt trời chiếu những tia nắng đầu tiên soi vào dòng thác mây cuồn cuộn, bồng bềnh, bao lấy những dãy núi cao hùng vĩ chạy dọc chân trời, phủ trên những nếp nhà đơn sơ... tất cả tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình, làm say lòng mọi du khách khi ghé thăm.

Biển mây trên đỉnh Tà Xùa, huyện Bắc Yên.

Du khách đến Tà Xùa sẽ được đắm mình trong thiên đường mây và trập trùng đồi núi, các điểm “check in” nổi tiếng đang được giới phượt thủ và du khách yêu thích, như: Thiên đường mây Tà Xùa, đỉnh gió, cây cô đơn, mỏm Lạc Đà, mỏm Cá Heo, hồ thủy điện Xuân Thiện, sống lưng khủng long... được thăm những vườn chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi và trải nghiệm hái chè, sao chè bằng tay và thưởng thức loại chè có hương thơm đặc biệt; được hòa mình vào cuộc sống dân dã, độc đáo của đồng bào dân tộc Mông, được thưởng thức những món ăn đặc sản, như: Thịt gà đen, bánh dày, cá nướng...

Khám phá Tà Xùa, du khách Đặng Thị Trâm Anh, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, cho biết: Tôi biết đến Tà Xùa qua tìm hiểu trên Facebook, Fanpage, YouTube, qua lời kể của bạn bè đã đến đây du lịch. Thực sự khi đến đây, tôi thấy đẹp hơn cả những gì mong đợi, cảnh núi rừng thiên nhiên hùng vĩ, không khí trong lành, người dân hiếu khách. Đặc biệt, đứng trên đỉnh Tà Xùa nhìn xuống thung lũng mây tưởng như mình lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh, không nơi nào có được. Tôi sẽ giới thiệu cho bạn bè, người thân và trở lại Tà Xùa trong thời gian tới.

Homestay Thiên Đường Mây, bản Tà Xùa, xã Tà Xùa, huyện Bắc Yên.

Trong năm 2021, mặc dù ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, nhưng Tà Xùa vẫn đón trên 18.000 lượt khách tới tham quan, trải nghiệm. Trong những ngày Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022, hơn 20 homestay, nhà nghỉ cộng đồng ở Tà Xùa hầu như kín lịch đặt của khách, càng cho thấy sức hấp dẫn của vùng đất xinh đẹp này.

Homestay Tà Xùa Hills, ở bản Tà Xùa, xã Tà Xùa, Nằm ở riêng biệt trên quả đồi với diện tích chừng 5.000m², có 9 Bugalow, 2 nhà nghỉ cộng đồng, sẵn sàng cho trên 100 khách lưu trú. Homestay Tà Xùa Hills có không gian xanh, thoáng đãng, không khí trong lành, nhà nghỉ thân thiện với thiên nhiên, nhưng lại có tiện nghi bên trong sang trọng, đáp ứng đầy đủ cho du khách. Chị Nguyễn Thị Xuyến quản lý Tà Xùa Hils, cho biết: 5 năm về trước, khu Tà Xùa này còn hoang sơ, người dân ở thưa thớt, nhưng bù lại Tà Xùa có không khí trong lành, cảnh mây trắng bao phủ thung lũng thì tuyệt đẹp, khách đến ngắm chủ yếu là các khách “phượt” lên  chụp ảnh rồi đi, có những khách phải dựng lều bạt ngủ lại, không có nhà nghỉ. Năm 2016, gia đình tôi đầu tư Homestay. Khi có nhà nghỉ, khách du lịch lên đây và lưu trú lại ngày càng nhiều, bình quân nhà nghỉ của gia đình cũng có 60-70 du khách/ngày nghỉ lại...

Đánh thức tiềm năng

Đại hội Đảng bộ huyện Bắc Yên lần thứ XVI nhiệm kỳ 2020-2025 xác định phát triển du lịch là một trong 6 nhiệm vụ trọng tâm. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã ban hành Đề án số 05 về “Phát triển du lịch huyện Bắc Yên giai đoạn 2021 - 2025” với mục tiêu tạo hình ảnh điểm đến, thương hiệu du lịch mang đặc trưng riêng của huyện Bắc Yên; phát triển du lịch Bắc Yên theo hướng du lịch xanh và bền vững gắn với giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống; kết nối du lịch với các khu du lịch trọng điểm của tỉnh, của quốc gia.

Đồng chí Mùi Thị Hiền, Bí thư Huyện ủy, cho biết: Tà Xùa được ưu tiên là vùng trọng điểm phát triển du lịch Bắc Yên, có vị trí quan trọng đặc biệt của hệ thống tuyến, điểm, khu du lịch của huyện Bắc Yên cũng như của tỉnh Sơn La. Để đưa Tà Xùa thành trung tâm du lịch của huyện, trong thời gian qua huyện đã thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó phát triển đa dạng hóa và nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh sản phẩm gắn với mở rộng thị trường du lịch là giải pháp trung tâm, nhằm đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của xã Tà Xùa.

Homestay Tà Xùa Hills, bản Tà Xùa, xã Tà Xùa.

Bắc Yên đã xây dựng và công bố đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng khu du lịch sinh thái Tà Xùa với tổng diện tích trên 17ha; đề xuất, kiến nghị bổ sung quy hoạch Tà Xùa vào quy hoạch phát triển du lịch Sơn La. Đăng ký xây dựng điểm du lịch Tà Xùa, huyện Bắc Yên thành sản phẩm du lịch được công nhận. Trong thời gian tới, huyện Bắc Yên phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiến hành khảo sát, đánh giá và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện các tiêu chí của Khu du lịch cấp tỉnh trong đó Tà Xùa là trung tâm đối với Khu du lịch Bắc Yên.

Các công trình hạ tầng đã được xây dựng theo quy hoạch, như: Chỉnh trang hành lang khu trung tâm xã, xây dựng, lắp đặt các điểm cho khách du lịch chụp ảnh và nghỉ ngơi; sửa chữa và nâng cấp biển “Thiên đường mây Tà Xùa” gắn với biểu tượng, khẩu hiệu du lịch của huyện... Hiện nay, toàn xã hơn 20 homestay, nhà nghỉ cộng đồng với 134 phòng, trong đó 118 phòng, bungalow khép kín; 16 phòng nghỉ cộng đồng đáp ứng lưu trú được trên 700 khách du lịch; 32 quán phục vụ ăn uống, mua sắm sản vật của địa phương phục vụ khách du lịch.

Gỡ nút thắt cho du lịch Tà Xùa

Du lịch Tà Xùa đang có những khởi sắc, tuy nhiên vẫn chưa phát triển tương xứng so với tiềm năng. Chưa thu hút được các nhà đầu tư lớn, nhà đầu tư có tầm để phát triển du lịch trên địa bàn huyện nói chung và xã Tà Xùa nói riêng. Việc đầu tư kết cấu hạ tầng phục vụ ngành du lịch còn rất thấp, nhất là mạng lưới điện, đèn chiếu sáng, hệ thống cấp thoát nước, cơ sở hạ tầng y tế, hệ thống thu gom, xử lý rác thải, khu vui chơi, giải trí. Hệ thống cơ sở lưu trú phát triển nhanh về số lượng tuy nhiên chất lượng phục vụ còn chưa cao và đồng đều. Nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu du lịch trước mắt cũng như lâu dài. Chưa có nhiều sản phẩm du lịch phục vụ du khách...

Anh Nguyễn Văn Quang, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội, cho biết: Tà Xùa có nhiều cảnh đẹp, đang thu hút rất đông khách du lịch. Nhưng khi đến đây, tôi thấy cơ sở hạ tầng còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế, như: Lưu lượng xe qua lại nhiều nhưng đường xá lại quá hẹp, núi cao, vực sâu nhưng không có phòng vệ, không có cột tiêu phản quang nên đi trời sương mù rất nguy hiểm; không có bãi đỗ xe... Đặc biệt, không có giao lưu bản sắc văn hóa, các gian hàng bán những sản phẩm đặc sản của địa phương còn nhỏ lẻ, manh mún chưa thể kích cầu được du lịch.

Cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi bản Bẹ, xã Tà Xùa.

Nhận thức được những tồn tại, khó khăn trong phát triển du lịch, cấp ủy, chính quyền nơi đây đã và đang triển khai nhiều giải pháp để du lịch Tà Xùa phát triển xứng với tiềm năng, từng bước trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. Trong bước đi tiếp theo, huyện Bắc Yên sẽ tập trung, quyết liệt chỉ đạo thực hiện các cơ chế, chính sách để phát huy hiệu quả quản lý Nhà nước, tạo môi trường thuận lợi cho ngành du lịch có bước phát triển đột phá...

Đồng chí Mùi Thị Hiền, Bí thư huyện ủy Bắc Yên, cho biết thêm: Huyện tăng cường tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với doanh nghiệp dịch vụ du lịch để nắm bắt và giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc. Đề xuất UBND tỉnh điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Sơn La để tạo hành lang pháp lý cho việc thu hút đầu tư du lịch vào khu vực Tà Xùa. Tiếp tục đầu tư, nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng xã hội, cơ sở vật chất phục vụ du lịch, như: Đầu tư bến, bãi đỗ xe trung tâm xã Tà Xùa; nâng cấp, mở rộng các tuyến đường tỉnh lộ 112; đường Tà Xùa - Háng Đồng; nâng cấp mạng lưới cấp điện, nước sạch, hệ thống thông tin liên lạc, thoát nước, xử lý nước thải... Đồng thời phát triển sản phẩm, loại hình du lịch chất lượng cao, mang nét đặc trưng Tà Xùa, chú trọng phát triển các loại hình và sản phẩm du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa dân tộc.

Phát triển du lịch ở Tà Xùa với định hướng đầu tư có trọng tâm, trọng điểm khai thác tiềm năng, lợi thế, tin rằng, trong tương lai không xa, Tà Xùa sẽ là một trong những điểm đến hấp dẫn du khách khi đến huyện vùng cao Bắc Yên.

Phạm Tuấn - Việt Anh