Nằm trong chuỗi các hoạt động tại Ngày hội hoa sơn tra, ngày 18/3, UBND xã Ngọc Chiến đã tổ chức Lễ công bố Quyết định công nhận cây di sản Việt Nam xã Ngọc Chiến năm 2023 tại khu vực thờ cây sa mu đại thụ bản Nà Tâu.

Dự lễ công nhận có Nhà giáo ưu tú, Phó Giáo sư Tiến sĩ Trần Ngọc Hải, Phó Chủ tịch Hội đồng cây di sản Việt Nam; Nhà báo Phùng Quang Chính, Phó Chủ tịch Hội đồng cây di sản Việt Nam cùng đoàn công tác Hội đồng cây di sản Việt Nam; lãnh đạo huyện Mường La và đông đảo bà con nhân dân xã Ngọc Chiến.

Theo hồ sơ được Hội đồng cây di sản Việt Nam công nhận, cây số 1 là cây Du sam núi đất, ở bản Nà Tâu được người dân trong vùng gọi là “Cây thần”, “Sa mu đại thụ” hay “Co mạy pé”, đây là cây gỗ lớn cao trên 35m, đường kính trên 100 cm, có tuổi lên đến hàng nghìn năm.

Tiếp đến là 3 cá thể Đa tía tạo thành 1 quần thể đa tại bản Lướt, theo các cụ già trong bản đây là cây còn lại trong quá trình khai phá mở mang và trở thành cây thiêng của bản, quần thể cây đa thiêng này có độ tuổi khoảng trên 400 năm.

Là cây thứ 5 được công nhận là cây di sản, cây gạo nằm ở trung tâm bản Phày, là cây do người dân trồng khi xây dựng bản làng. Hiện nay, dân làng đã xây dựng một ngôi miếu thờ bên cạnh cây và coi như cây thiêng của bản làng. Tuổi cây khoảng trên 300 năm.

Cây thứ 6 và 7, là 2 cây sồi quấn vào nhau, được nhân dân trồng để làm ranh giới giữa 2 bản, người dân trong vùng tôn kính coi đây là hình ảnh ông bà, tổ tiên chung của cộng đồng và đặt tên là “Cây đôi tình yêu”.  Đây là những cây còn giữ lại trong quá trình khai phá mở mang và trở thành cây thiêng của bản Mường Chiến. 2 cây sồi (Cây đôi tình yêu) thiêng này có độ tuổi khoảng 300 năm.

Tại buổi lễ, lãnh đạo Hội đồng cây di sản Việt Nam đã công bố quyết định và trao Bằng Công nhận cây di sản Việt Nam cho đại diện 4 bản, gồm: Nà Tâu, Phày, Lướt và Mường Chiến.

Lễ công bố cây di sản là niềm tự hào của người dân xã Ngọc Chiến. Đây là những cây cổ thụ như chứng nhân lịch sử, văn hóa của đất nước, của dân tộc, gắn liền với quá trình hình thành của một vùng đất Ngọc Chiến. Đồng thời, góp phần lưu giữ nguồn gen quý, bảo vệ những cây cổ thụ lâu năm. Việc lưu giữ cây cổ thụ còn bày tỏ lòng tri ân, kính trọng đối với các bậc tiền nhân có công bảo vệ và gìn giữ những cây này cũng như phong tục, tập quán của người Thái nơi đây.

Xã Ngọc Chiến cam kết sẽ có biện pháp bảo vệ tốt 7 cây di sản trên địa bàn, giao cho người đại diện của từng bản để quản lý, bảo vệ lưu giữ nét văn hóa tâm linh của người dân xã Ngọc Chiến, huyện Mường La.

Hiện nay, Việt Nam có trên 6.000 cây di sản, với trên 100 họ cây cây khác nhau, trong đó cây du sam núi đất (sa mu đại thụ) ở bản Nà Tâu và cây sồi (cây tình yêu) ở bản Mường Chiến là 2 loại cây mới được công nhận vào danh sách cây di sản Việt Nam.