Từ trung tâm xã Phiêng Khoài, huyện Yên Châu, vượt hơn 10km, qua cung đường mờ sương với những đoạn đèo dốc quanh co, chúng tôi đến bản biên giới Lao Khô - nơi ghi dấu tình hữu nghị đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Lào. Thời điểm này ở Lao Khô, những cành đào rừng lẩn khuất sau làn sương sớm đang bật lên những nụ chúm chím hồng đón xuân sang.

Lao Khô hôm nay, nổi bật giữa cánh rừng xanh là Di tích Quốc gia đặc biệt Khu di tích lịch sử cách mạng Việt Nam - Lào, biểu tượng cho tình đoàn kết, hữu nghị Việt Nam - Lào; lưu giữ những giá trị to lớn về lịch sử, sự gắn bó máu thịt và tình đoàn kết chiến đấu keo sơn giữa hai nước Việt Nam - Lào nói chung và nhân dân các dân tộc tỉnh Sơn La với các tỉnh Bắc Lào nói riêng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, bảo vệ Tổ quốc. Nơi đây đã đón tiếp nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội của hai nước Việt Nam - Lào; giáo dục truyền thống yêu nước, tình đoàn kết, truyền thống cách mạng cho thế hệ hôm nay và mai sau, góp phần củng cố mối quan hệ truyền thống, tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào.

Lao Khô vinh dự được chọn là nơi tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Lào (5/9/1962 - 5/9/2022); 45 năm Ngày ký kết Hiệp ước Hữu nghị, hợp tác Việt Nam - Lào (18/7/1977 - 18/7/2022) và đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Khu di tích lịch sử cách mạng Việt Nam - Lào. Trong không khí không khí đoàn kết, hữu nghị, thắm tình anh em, đồng chí Nguyễn Hữu Đông, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sơn La, nhấn mạnh: Kế thừa và phát huy truyền thống của các thế hệ cha ông hai nước đã dày công vun đắp, chúng ta có trách nhiệm tiếp tục gìn giữ những truyền thống quý báu và thấm nhuần tinh thần hữu nghị đặc biệt toàn diện Việt Nam - Lào để xây dựng đất nước của hai dân tộc ngày càng tốt đẹp hơn, góp phần vun đắp tình hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước, đặc biệt là tỉnh Sơn La và các tỉnh Bắc Lào.

Dự Lễ kỷ niệm tại Khu di tích lịch sử cách mạng Việt Nam - Lào, đồng chí Sẻng Phết Hùng Bun Nhuông, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền nước CHDCND Lào tại Việt Nam, khẳng định: Khu di tích là nơi giáo dục truyền thống cho nhân dân hai nước, đặc biệt là tầng lớp thanh, thiếu niên về lịch sử chiến đấu anh dũng, bất khuất, những chiến công vẻ vang và sự hy sinh lớn lao của các thế hệ cha ông để giành lại độc lập, tự do cho hai nước, hai dân tộc. Tin tưởng rằng, nhân dân hai nước sẽ tiếp tục phát huy mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước, góp phần xây dựng mỗi nước ngày càng tươi đẹp, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, hữu nghị và hợp tác, phát triển ở khu vực và thế giới.

Bản Lao Khô 1 là bản đầu tiên được chọn triển khai hoạt động kết nghĩa các bản hai bên biên giới ở tỉnh vào năm 2013, kết nghĩa với bản Nà Khạng, thuộc cụm bản Phiêng Sa, huyện Xiềng Khọ, tỉnh Hủa Phăn, nước CHDCND Lào. Với những nét văn hóa tương đồng khi hai bản đều là người Mông sinh sống, đặc biệt là mối quan hệ truyền thống gắn bó lâu đời từ trước đây, kết nghĩa giúp mối quan hệ giữa hai bản ngày càng gắn bó hơn. Hai bên luân phiên tổ chức gặp gỡ để trao đổi tình hình cùng nhau đoàn kết bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ; chia sẻ kinh nghiệm xây dựng những mô hình kinh tế hiệu quả, xây dựng bản làng no ấm; vào những ngày lễ, tết cổ truyền hay mỗi khi có người ốm đau, nhân dân hai bản còn thường xuyên qua lại thăm hỏi, động viên lẫn nhau.

Ông Tráng Lao Khai, Trưởng bản Lao Khô 1, chia sẻ: Trước khi kết nghĩa, người dân bản Lao Khô 1 và bản Nà Khạng vốn đã xem nhau là anh em. Người dân hai bản sống hòa thuận, đều dạy dỗ con cái mình biết trân trọng tình đoàn kết, tự hào truyền thống lịch sử của cha ông để lại. Dịp Tết cổ truyền dân tộc Mông sắp tới hai bản đã lên kế hoạch cùng tổ chức giao lưu văn hóa văn nghệ, tạo không khí vui tươi, phấn khởi để người dân chào đón năm mới.

Chia tay bản Lao Khô 1, giữa không khí mùa xuân căng tràn sức sống, mỗi người dân nơi biên giới luôn tự hào, trân trọng tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt, gắn bó keo sơn và phát huy truyền thống lịch sử của cha ông để lại. Luôn giữ gìn mối quan hệ mật thiết, bền vững với các bản giáp ranh của nước bạn Lào, cùng nhau bảo vệ đường biên, mốc giới hai nước, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác cùng phát triển.