Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) trình tại Kỳ họp thứ 6 đã tiếp thu, điều chỉnh rất nhiều nội dung theo tham gia của các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp trước. Để góp phần hoàn thiện dự thảo luật, Đại biểu Vi Đức Thọ đã tham gia 2 nội dung vào dự thảo luật, như sau:

Nội dung thứ nhất, về chính sách đất đai đối với đồng bào DTTS

Về vấn đề chung: Sau khi chỉnh lý, dự thảo Luật đã có bổ sung một số quy định về chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) ở nhiều điều, khoản khác nhau. Tuy nhiên, nhận thấy phạm vi, đối tượng trong dự thảo là đồng bào DTTS vùng đặc biệt khó khăn, hộ nghèo, cận nghèo; vùng đồng bào DTTS, miền núi, như vậy đã bị thu hẹp so với chủ trương tại Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa XIII. Theo Nghị quyết 18-NQ/TW, đối tượng là đồng bào DTTS thiếu đất ở, đất sản xuất, không phân biệt theo vùng, địa bàn hay đối tượng nghèo.

Vì vậy, đề nghị tiếp tục xem xét quy định chính sách đất đai cho đồng bào DTTS đảm bảo đúng theo tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và có ưu tiên cho đối tượng là hộ nghèo, cận nghèo.

Về vấn đề cụ thể: Trách nhiệm của Nhà nước về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số (quy định tại Điều 16). Theo quy định tại Khoản 2, Điều 16 về chính sách hỗ trợ đất đai, có nội dung: “Có chính sách hỗ trợ đất đai lần đầu cho cá nhân là người dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”.

Đại biểu Vi Đức Thọ cho rằng quy định như dự thảo là chưa đầy đủ, sẽ tạo ra sự không công bằng:

(1) Các hộ nghèo, cận nghèo sinh sống ở các địa bàn ngoài vùng đồng bào DTTS&MN (đã được phân định) sẽ không được hưởng chính sách.

(2) Các đối tượng DTTS không thuộc hộ nghèo, cận nghèo nhưng đang thiếu đất ở, đất sản xuất không được hưởng chính sách, trong khi có địa phương vẫn đảm bảo nguồn lực để thực hiện. Do đó, đề nghị chính sách phải bám sát chủ trương của Nghị quyết số 18-NQ/TW, đối tượng là đồng bào DTTS thiếu đất ở, đất sản xuất, không phân biệt theo địa bàn, đối tượng nhưng có sự ưu tiên đối với hộ nghèo, cận nghèo phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương.

Đại biểu Vi Đức Thọ đề nghị điều chỉnh, bổ sung một số nội dung tại khoản 2, như sau:

“Có chính sách hỗ trợ đất đai lần đầu cho cá nhân là người dân tộc thiểu số phù hợp với điều kiện thực tế từng vùng, địa phương để bảo đảm ổn định cuộc sống, ưu tiên đối với các trường hợp thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quy định sau đây: Giao đất ở trong hạn mức và được miễn tiền sử dụng đất đối với các trường hợp thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo; giảm tiền sử dụng đất đối với các trường hợp còn lại”.

Nội dung thứ hai: Về vấn đề thu hồi đất đối với phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng (tại Điều 79)

Đại biểu Vi Đức Thọ nhất trí với 32 khoản quy định trong Điều 79 của dự thảo luật. Tuy nhiên, đề nghị bổ sung thêm về thu hồi đất đối với dự án khu đô thị. Đồng thời, nhấn mạnh hiện nay dự thảo Luật Đất đai không có quy định thu hồi đất đối với dự án khu đô thị, trong khi đó việc phát triển và xây dựng các khu đô thị được quy định tại một số văn bản quy phạm pháp luật; đồng thời, đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân, đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội theo quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất và kế hoạch phát triển nhà ở. Nếu chỉ thu hồi và phát triển nhà ở thương mại sẽ không thể hiện được sự đồng bộ về kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội cũng như thay đổi diện mạo đô thị. Việc quy định thu hồi đất đối với phát triển khu đô thị trong Luật Đất đai cũng bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, bởi vì Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng và Luật Đầu tư cũng có các quy định về phát triển các khu đô thị.

Từ những lý do nêu trên, đại biểu Vi Đức Thọ đề nghị bổ sung thêm về thu hồi đất đối với dự án khu đô thị và đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 21 của Điều 79 như sau: "21. Thực hiện dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang trừ trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất; nhà ở công vụ; cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trừ trường hợp chủ sở hữu nhà chung cư chuyển nhượng quyền sử dụng đất của mình để thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư theo quy định của Luật Nhà ở; dự án tái định cư; dự án khu dân cư nông thôn; dự án khu đô thị theo quy định của pháp luật về xây dựng".