Những ngày này, chúng tôi đến thị trấn Sông Mã, được chứng kiến trên mọi ngả đường, các phương tiện giao thông tấp nập chở nhãn quả đi tiêu thụ khắp các vùng miền. Đặc biệt, thị trấn Sông Mã vốn đã nhộn nhịp, nay càng thêm nhộn nhịp và đông vui hơn bởi sự kiện “Ngày hội nhãn Sông Mã năm 2018”.

Ban tổ chức chấm điểm các gian hàng tham gia “Ngày hội nhãn Sông Mã năm 2018”.

Ngày hội được tổ chức tại sân Trung tâm Văn hóa thể thao huyện nên việc bố trí, sắp xếp các gian hàng trưng bày của các HTX và các xã, thị trấn khá thuận lợi, dễ dàng thu hút người dân và du khách tham quan, mua sắm và giải trí. Ngay từ chiều 27/7, các đội tham gia Ngày hội đã khẩn trương trang trí, sắp xếp các gian hàng thật ấn tượng. Tại gian hàng của xã Chiềng Khương, ông Nguyễn Trung Vực, Chủ tịch UBND xã phấn khởi: Năm nay, chúng tôi chủ yếu mang sản phẩm nhãn quả và long nhãn đến trưng bày, chúng tôi chọn những quả nhãn ghép căng mọng, cùi dày, thơm ngọt được trồng theo tiểu chuẩn VietGAP. Ngoài ra, còn có những hàng hóa nông sản khác như: gạo tám thơm, gạo nếp tan bản Pục, mía tím, xoài, bơ, chanh, ba ba... Thông qua hội chợ, hy vọng người dân, du khách gần xa, các thương lái, doanh nghiệp không chỉ biết đến sản phẩm của chúng tôi mà còn tiêu thụ gần 4.000 tấn nhãn vụ này của xã.

Ngay từ sáng sớm 28/7, ngày khai mạc “Ngày hội nhãn Sông Mã năm 2018”, thời tiết râm mát, hàng nghìn người cùng các loại phương tiện giao thông nườm nượp từ các ngả đường hướng về sân Trung tâm Văn hóa thể thao huyện. Đây là năm thứ 2, Sông Mã tổ chức Ngày hội nhãn. Những gian hàng nông sản của 8 HTX nông nghiệp và 18 xã, thị trấn với hơn 40 gian hàng được bày biện công phu, chu đáo và khá hoành tráng, nổi bật nhất vẫn là sản phẩm nhãn. Có HTX đem cả cây nhãn trĩu quả trồng vào chậu to đặt ngay trước gian hàng, thu hút sự chú ý của khách tham quan. Tham gia Hội thi “nhãn ngon, an toàn năm 2018”, các HTX đều mang lên sân khấu những chùm nhãn mới hái, quả to mọng, đều tăm tắp, chất lượng thì khỏi phải nói, chẳng thế mà Ban Giám khảo phải bàn thảo, tranh luận khá lâu trước khi công bố giải nhất thuộc về HTX Hoàng Tuấn (bản Hải Sơn II, xã Chiềng Khoong), do có phần hùng biện tốt hơn các đội khác. Trong niềm vui, anh Đào Ngọc Bằng, Chủ nhiệm HTX nói: HTX chúng tôi thành lập năm 2011, hiện có 17 thành viên, với hơn 30 ha nhãn (25 ha đang cho thu hoạch). Vụ này, thu hoạch khoảng 350 tấn, doanh thu ước 6 tỷ đồng. Quan trọng hơn, HTX chúng tôi thuộc khu vực được Cục Bảo vệ thực vật của Bộ NN và PTNT cấp chỉ dẫn địa lý vùng trồng nhãn xuất khẩu đi Mỹ, Australia, Nhật Bản và một số nước khác. Năm nay, chúng tôi sẽ xuất khẩu khoảng 150 tấn, còn lại tiêu thụ trong nước.

Bên lề “Ngày hội nhãn Sông Mã năm 2018”, bà Lê Thị Yến, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện, Trưởng Ban tổ chức Ngày hội, trao đổi: Những năm gần đây, chúng tôi tập trung phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa tăng trưởng bền vững, phát triển HTX nông nghiệp kiểu mới và nhãn là một trong những loại cây trồng chủ lực. Sông Mã hiện có 6.098 ha, sản lượng trên 40.000 tấn. Từ năm 2017, chúng tôi đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học Công nghệ) cấp “Nhãn hiệu chứng nhận nhãn Sông Mã”. Trên địa bàn huyện có 9 HTX sản xuất nhãn theo tiêu chuẩn VietGap với 166 ha, sản lượng 930 tấn. Trong đó, 3 HTX được cấp mã vùng trồng nhãn xuất khẩu 22,35 ha, sản lượng 220 tấn quả tươi. Ngày hội là sự kiện quan trọng trong chương trình phát triển kinh tế - văn hóa - du lịch của huyện, góp phần xây dựng vị thế, thương hiệu cho cây nhãn Sông Mã, tạo điều kiện cho các HTX, hộ gia đình trồng nhãn tiêu thụ sản phẩm, xuất khẩu sản phẩm nhãn sang thị trường các nước, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tại các gian trưng bày, du khách tham quan, mua bán, trao đổi, trò chuyện rất sôi nổi. Chị Bế Thị Thu Phương, du khách đến từ tỉnh Lạng Sơn, chủ cửa hàng hoa quả tại chợ Đồng Đăng, khoe: Qua thông tin quảng bá, chúng tôi biết huyện Sông Mã tổ chức Ngày hội nhãn nên sang tham dự. Đến nơi mới biết nhãn nhiều và ngon đến thế. Đâu đâu cũng thấy những đồi nhãn bạt ngàn, cây sai trĩu quả, quả nào cùi cũng dày, thơm, ngọt. Được biết, bà con ở đây không sử dụng thuốc kích thích, thuốc bảo quản; trồng, chăm sóc, thu hái, bảo quản  hoàn toàn theo hướng thực phẩm sạch. Qua Ngày hội này, tôi sẽ tìm đến các HTX có chỉ dẫn địa lý để thu mua nhãn đem về Lạng Sơn tiêu thụ.

Còn anh Quàng Văn Sơn, bản Tây Hồ (xã Nà Nghịu) tươi cười: Vui lắm! Thông qua Ngày hội, nhãn và sản phẩm từ nhãn sẽ được nhiều người biết đến, sản phẩm làm ra không sợ phải chịu cảnh “được mùa mất giá, được giá mất mùa”. Trong dịp này, người dân các xã, bản chúng tôi được giao lưu, tìm hiểu nâng cao kiến thức, kinh nghiệm, cách chăm sóc cây nhãn để tạo ra sản phẩm có chất lượng, giá trị cao. Năm sau, chắc chắn Ngày hội nhãn sẽ vui hơn, quy mô hơn, nông dân chúng tôi được lợi nhiều hơn.

Ngày hội nhãn Sông Mã đã khép lại, nhưng ấn tượng sâu đậm sẽ còn mãi với nhân dân các dân tộc huyện Sông Mã và du khách gần xa. Trên chặng đường mới,  Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Sông Mã sẽ hiện thực hóa chủ trương phát triển cây ăn quả trên đồi đất dốc của tỉnh, tạo thêm nhiều việc làm, tăng thu nhập cho người dân Sông Mã nói chung, người trồng nhãn nói riêng, tạo dấu ấn sâu sắc trong sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân trên địa bàn.