Từ đầu năm đến nay, tỉnh Sơn La có 2 nhà máy chế biến mới đi vào hoạt động. Đó là Nhà máy chế biến thực phẩm VFI Sơn La và Nhà máy tinh bột biến tính BHL. Bên cạnh đó, tại Trung tâm Chế biến rau củ DOVECO Sơn La cũng đã lắp đặt dây chuyền đồ hộp giấy Tetra Recart, công nghệ Thụy Điển đầu tiên tại Việt Nam dành cho rau quả, mở ra cơ hội lớn để nâng cao giá trị nông sản và đảm bảo đầu ra bền vững cho người nông dân.

Nhà máy tinh bột biến tính BHL khánh thành đi vào hoạt động đánh dấu một bước chuyển dịch chiến lược mạnh mẽ của ngành chế biến, thoát khỏi sự phụ thuộc vào sản phẩm thô giá trị thấp. Khác biệt hoàn toàn với tinh bột thường, tinh bột biến tính được sản xuất bằng công nghệ cao, tạo ra các sản phẩm có tính năng vượt trội về khả năng chịu nhiệt và độ kết dính cao. Sản phẩm chất lượng cao này trở thành nguyên liệu thiết yếu cho các ngành công nghiệp cao cấp, như: Thực phẩm, dược phẩm, giấy và dệt, giúp nông sản Sơn La có khả năng cạnh tranh và xuất khẩu sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Vũ Hưng Bình, Tổng Giám đốc Tập đoàn BHL Sơn La, chia sẻ: Với gần 10 năm kinh nghiệm sản xuất và chế biến tinh bột, chúng tôi đã chủ động đầu tư, nâng cấp công nghệ, hướng tới chế biến sâu để nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm. Đầu năm 2025, dự án Nhà máy tinh bột biến tính BHL Sơn La được khởi công và chỉ sau gần 8 tháng thi công đã hoàn thành đi vào hoạt động. Nhà máy nằm trên diện tích 1,64 ha tại Khu công nghiệp Mai Sơn, công suất thiết kế 300 tấn/ngày đêm, được trang bị hai dây chuyền hiện đại hàng đầu châu Á và hệ thống điều khiển tự động, cho phép sản xuất hơn 1.000 mã sản phẩm thuộc 5 dòng chủ lực. Đây là bước đột phá giúp sản phẩm của BHL đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và kịp thời đưa vào sản xuất trong niên vụ sắn 2025 - 2026.

Sau 2 năm Trung tâm Chế biến rau, quả Doveco Sơn La, Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao được khánh thành đưa vào hoạt động với tổ hợp nhà máy chế biến nông sản hiện đại, tổng công suất đạt 52.000 tấn sản phẩm/năm. Năm 2025, Doveco Sơn La tiếp tục vận hành dây chuyền đồ hộp giấy công nghệ Thụy Điển (Tetra Recart) lần đầu tiên có tại Việt Nam, với công suất 6.000 hộp/giờ, tương đương 6-8 triệu hộp/năm.

Ông Phạm Ngọc Thành, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao, cho biết: Dây chuyền mới cho phép đóng gói nhiều nông sản cao cấp của Việt Nam và Sơn La, như: Ngô ngọt, nước ép dứa, các loại đậu… qua đó thúc đẩy tiêu thụ, xuất khẩu và tạo việc làm, gia tăng giá trị chuỗi nông nghiệp cho nông dân và hợp tác xã trong khu vực. 

Sự thành công của các dự án chế biến mới là kết quả trực tiếp từ nỗ lực của tỉnh trong việc xây dựng quy hoạch, phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ tại các khu, cụm công nghiệp, tạo cơ sở để doanh nghiệp đầu tư. Từ năm 2021 đến nay, tỉnh đã triển khai và hoàn thành 10 dự án mới, nâng tổng số cơ sở chế biến lên 21 nhà máy và gần 600 cơ sở nhỏ lẻ, với sự tham gia của nhiều tập đoàn uy tín trong và ngoài nước. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 9 cơ sở chế biến cà phê quy mô lớn, đáp ứng trên 50% sản lượng cà phê quả tươi toàn tỉnh; hơn 20 doanh nghiệp, HTX chế biến chè; 1 nhà máy đường công suất 5.000 tấn mía/ngày; 2 nhà máy chế biến sắn; 4 nhà máy chế biến rau, quả; 1 nhà máy chế biến sữa bò. Giá trị hàng hóa nông sản, thực phẩm xuất khẩu giai đoạn 2021-2025 tăng mạnh, từ 104,1 triệu USD năm 2021 lên ước 208 triệu USD năm 2025, với các sản phẩm chủ lực gồm: Cà phê, chè, sắn và sản phẩm từ sắn, chuối, xoài, nhãn, chanh leo. 

Ông Hà Như Huệ, Giám đốc Sở Công Thương, cho biết: Hiện nay, Sở đang triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tạo môi trường đầu tư thuận lợi, hiệu quả. Trọng tâm là thu hút đầu tư vào chế biến sâu, tối đa hóa công suất hiện có, đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm tại Khu công nghiệp Mai Sơn. Đồng thời, Sở ưu tiên phát triển hạ tầng kỹ thuật các cụm công nghiệp, khuyến khích doanh nghiệp mở rộng quy mô, ứng dụng công nghệ tiên tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm và tuân thủ yêu cầu môi trường. Mục tiêu là đưa nông sản Sơn La tham gia sâu, bền vững vào chuỗi cung ứng toàn cầu, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp.

Công nghiệp chế biến nông sản đã trở thành đòn bẩy giúp nông nghiệp Sơn La bứt phá. Thời gian tới, tỉnh tập trung thu hút đầu tư, đẩy nhanh tiến độ dự án và nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng tới đưa nông sản Sơn La vững vàng trên thị trường quốc tế và nâng cao thu nhập cho nông dân.