Mới đây, thông tin về cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải và ông Nguyễn Lộc An, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, đã gây chấn động dư luận khi tiết lộ rằng cả hai đều từng có án tích nhưng đã được xóa. Ông Đỗ Thắng Hải từng bị tuyên phạt 3 năm tù treo về tội đầu cơ vào năm 1988, trong khi ông Nguyễn Lộc An bị xử phạt về tội trốn thuế. Mặc dù đã xóa án tích, câu hỏi đặt ra là liệu việc thăng tiến của họ có làm tăng thêm nghi vấn về tính minh bạch của quy trình kiểm tra lý lịch tư pháp trong quá trình bổ nhiệm.

Bị can Đỗ Thắng Hải, cựu Thứ trưởng Bộ Công thương.

Trao đổi với báo chí, Tiến sĩ Thang Văn Phúc, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, khẳng định rằng ông chưa bao giờ gặp trường hợp cán bộ có án tích lại thăng tiến đến chức vụ cao như Đỗ Thắng Hải. Ông nhấn mạnh rằng việc bổ nhiệm cán bộ vào các vị trí quan trọng thường được thực hiện rất kỹ lưỡng. Việc này đặt ra nghi vấn về quy trình kiểm tra lý lịch tư pháp trong quá trình bổ nhiệm.

Theo Bộ luật Hình sự 2015, những người đã chấp hành xong hình phạt tù và trải qua thời gian thử thách có thể được xóa án tích. Tuy nhiên, có những quy định pháp lý nghiêm ngặt trong việc bổ nhiệm cán bộ, đặc biệt là trong các lĩnh vực nhạy cảm như luật sư hay thẩm phán. Việc Đỗ Thắng Hải từng có án tích lại được bổ nhiệm vào chức vụ Thứ trưởng khiến nhiều người đặt câu hỏi về tiêu chí và quy trình tuyển dụng tại Bộ Công Thương.

Cáo trạng cho thấy Đỗ Thắng Hải đã nhận hối lộ 50.000 USD từ Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil để cấp giấy phép kinh doanh, trong khi ông Nguyễn Lộc An cũng bị cáo buộc nhận hối lộ 400 triệu đồng. Những hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn đi ngược lại đạo đức công vụ, thể hiện sự tha hóa trong quản lý nhà nước.

Nhiều chuyên gia pháp lý, trong đó có luật sư Nguyễn Phú Thắng (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) đã đề xuất cần làm rõ các quy trình bổ nhiệm và trách nhiệm của các cơ quan chức năng. Ông đặt ra câu hỏi về điều kiện, tiêu chí tuyển dụng và trách nhiệm của những người liên quan trong việc phát hiện và xử lý các hành vi tham nhũng.

Theo Tiến sĩ Đỗ Ngọc Văn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu các vấn đề xã hội, việc Đỗ Thắng Hải có tiền án nhưng vẫn được bổ nhiệm vào vị trí cao trong Bộ Công Thương không chỉ làm dấy lên nghi ngờ về sự trong sạch trong lý lịch cá nhân mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh của cả bộ máy chính quyền. Liệu rằng, trong một nền hành chính minh bạch, một cá nhân với quá khứ như vậy có thể đảm nhiệm vai trò lãnh đạo hay không?

Vụ án Đỗ Thắng Hải đã làm nổi bật sự cần thiết phải cải cách trong quy trình kiểm tra và bổ nhiệm cán bộ. Để đảm bảo rằng những cán bộ có năng lực và phẩm chất đạo đức được giao phó các vị trí quan trọng, các cơ quan chức năng cần thiết lập hệ thống giám sát và kiểm tra nghiêm ngặt hơn. Cần có cơ quan độc lập để giám sát hoạt động của các bộ ngành, tránh sự can thiệp từ các cá nhân có quyền lực; xem xét lại quy trình kiểm tra lý lịch tư pháp của cán bộ trước khi bổ nhiệm vào các chức vụ quan trọng; đào tạo và nâng cao nhận thức về đạo đức công vụ cho các cán bộ, công chức; thiết lập hệ thống thưởng phạt nghiêm minh hơn cho những cán bộ có thành tích tốt trong việc chống tham nhũng.

Vụ án liên quan đến Đỗ Thắng Hải không chỉ là một bài học cho những cá nhân trong bộ máy nhà nước mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh cho toàn xã hội về sự cần thiết của tính minh bạch, trách nhiệm và đạo đức công vụ. Để xây dựng một chính phủ liêm chính, cần có sự đồng lòng từ tất cả các cấp, từ lãnh đạo đến người dân.

Chỉ khi nào mỗi cán bộ, công chức đều nhận thức rõ ràng về vai trò và trách nhiệm của mình, chúng ta mới có thể hy vọng vào một nền hành chính công minh và phục vụ tốt nhất cho lợi ích của nhân dân. Việc chống tham nhũng là một cuộc chiến lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực từ tất cả các bên liên quan, nhằm xây dựng một xã hội công bằng và văn minh./.