Chuẩn bị cho Tuần lễ Cấp cao APEC 2018; Đối thoại cấp cao Nga - Mỹ; Australia có Thủ tướng mới; Mỹ tiếp tục trừng phạt Nga; Anh công bố kịch bản chi tiết nếu Brexit thất bại; Hai miền Triều Tiên tổ chức cuộc gặp mặt đoàn tụ các gia đình bị ly tán lần thứ 21; Tấn công bằng dao ở Pháp làm 2 người chết và 1 người bị thương... là một số tin tức quốc tế nổi bật tuần qua.

Chuẩn bị cho Tuần lễ Cấp cao APEC 2018

Từ ngày 4-20/8/2018, tại thủ đô Port Moresby, Papua New Guinea, nước chủ nhà của Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) năm 2018, đã diễn ra Hội nghị lần thứ ba các quan chức cao cấp APEC, cuộc họp lần thứ hai Nhóm xây dựng Tầm nhìn APEC và gần 80 cuộc đối thoại, hội nghị của các Ủy ban, Nhóm công tác liên quan đến nhiều lĩnh vực hợp tác APEC.

Đây là một trong những đợt hội nghị các quan chức cao cấp quan trọng nhất để chuẩn bị cho Tuần lễ Cấp cao APEC 2018 sẽ diễn ra tại thủ đô Port Moresby vào tháng 11 sắp tới. Các Hội nghị đã thu hút sự tham dự của gần 2.000 đại biểu đến từ 21 nền kinh tế thành viên APEC. Đoàn Việt Nam gồm đại diện của 7 cơ quan liên quan là Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Bộ Quốc phòng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế và Thanh tra Chính phủ, đã tham gia và tích cực đóng góp tại các Hội nghị.

Trong bối cảnh APEC đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức mới, hội nghị có ý nghĩa quan trọng nhằm thảo luận triển khai các ưu tiên của Năm APEC 2018 và tiếp tục thúc đẩy thực hiện các kết quả nổi bật của Năm APEC Việt Nam 2017, đặc biệt là xây dựng tầm nhìn APEC sau năm 2020, phát triển bao trùm, kinh tế mạng và kinh tế số, an ninh lương thực, phụ nữ tham gia kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng trong lĩnh vực tài nguyên.

Tại Hội nghị, các thành viên nhấn mạnh cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác để giữ đà liên kết kinh tế khu vực, củng cố vai trò của APEC là cơ chế hợp tác kinh tế hàng đầu khu vực, động lực cho tăng trưởng và liên kết thông qua thương mại và đầu tư tự do và mở, tạo việc làm và cải thiện đời sống của người dân khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Để chuẩn bị cho APEC bước vào giai đoạn phát triển mới sau ba thập kỷ hình thành, nhất là trong kỷ nguyên số, tại cuộc họp lần thứ hai Nhóm xây dựng Tầm nhìn APEC, các thành viên đã khẳng định quyết tâm xây dựng Tầm nhìn APEC sau năm 2020 nhằm định hướng hợp tác dài hạn của Diễn đàn vì lợi ích của người dân và doanh nghiệp.

Đây là lần đầu tiên Papua New Guinea đăng cai các hoạt động của Diễn đàn sau 25 năm gia nhập APEC. Papua New Guinea có nhiều tài nguyên thiên nhiên và là một trong những quốc gia có nhiều dân tộc nhất trên thế giới, với hơn một nghìn nhóm văn hóa khác nhau. Trong dịp này, Papua New Guinea đã có nhiều hoạt động phong phú để giới thiệu đến các đại biểu APEC và bạn bè quốc tế những nét đặc trưng văn hóa của một quốc đảo ở khu vực Nam Thái Bình Dương đang trong quá trình hội nhập và liên kết khu vực.

Đối thoại cấp cao Nga - Mỹ kết thúc không có tuyên bố chung

Vòng đối thoại giữa Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John R.Bolton và Thư ký Hội đồng an ninh quốc gia Nga Nikolai Patrushev đã kết thúc vào chiều 23/8 tại Geneva (Thụy Sỹ) mà không ra tuyên bố chung, cho dù hai bên đều nói về những “tiến triển” tại sự kiện này.

Cuộc đối thoại giữa các đại diện an ninh Nga và Mỹ tại Geneva kéo dài hơn 5 tiếng đồng hồ và là vòng thảo luận cấp cao đầu tiên mà hai nước thực hiện kể từ sau Hội nghị thượng đỉnh tại Helsinki (Phần Lan) vào tháng trước. Tuy nhiên, báo chí nước ngoài đưa tin, sự kiện này đã kết thúc với kết quả là các đại diện Nga và Mỹ đã không thể đặt bút ký kết vào một bản tuyên bố chung với lý do được hai bên đưa ra là ông Bolton đã yêu cầu bản tuyên bố cần nhắc đến việc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2016, song đã bị phía Moscow bác bỏ.

Bộ trưởng Ngân khố Scott Morrison trở thành Thủ tướng mới của Australia

Ngày 24/8, trong cuộc bỏ phiếu lần thứ hai của đảng Tự do cầm quyền theo sự triệu tập của Thủ tướng Malcolm Turnbull nhằm giải quyết khủng hoảng chính trị, Bộ trưởng Ngân khố, kiêm Quyền Bộ trưởng Nội vụ Australia Scott Morrison đã được bầu làm Chủ tịch đảng Tự do cầm quyền và sẽ trở thành Thủ tướng thứ 30 của Australia.

Cuộc bỏ phiếu trên diễn ra trong bối cảnh khủng hoảng kéo dài một tuần trước đó trong nội bộ đảng Tự do cầm quyền, khiến chính phủ và quốc hội nước này phải tạm ngừng hoạt động. Là người theo chủ trương ôn hòa, Thủ tướng Turnbull có thời gian dài theo đuổi các chính sách xã hội tiên tiến và hành động về biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, chính sách năng lượng mới của ông lại không nhận được sự ủng hộ của một số ít nghị sỹ trong chính đảng Tự do mà ông lãnh đạo. Do đó, ngày 21/8, theo yêu cầu của Bộ trưởng nội vụ Peter Dutton, nội bộ đảng Tự do đã tiến hành bỏ phiếu về khả năng thay thế ông Turnbull, nhưng Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull đã tạm vượt qua thách thức trong cuộc bỏ phiếu này. Tuy nhiên, trong vài ngày sau đó, liên tục nhiều bộ trưởng cấp cao trong chính phủ từng ủng hộ ông Turnbull đã  từ chức.

Đối mặt với áp lực phải tổ chức một cuộc bỏ phiếu thứ hai về khả năng thay thế mình, ngày 24/8, ông Turnbull đã triệu tập cuộc họp và tiến hành bỏ phiếu. Tại cuộc bỏ phiếu lần thứ hai này, ông Turnbull đã từ chức và không tham gia ứng cử, bởi một khi đảng đồng ý bỏ phiếu chọn thủ tướng mới nghĩa là ông đã mất tín nhiệm.

Việc ông Morrison được bầu chọn trở thành nhà lãnh đạo mới của Australia đã chấm dứt cuộc khủng hoảng lãnh đạo trong đảng Tự do cầm quyền kéo dài gần một tuần nay. Ông Morrison năm nay 50 tuổi, vào Quốc hội năm 2007, trở thành Bộ trưởng nhập cư năm 2013 và Bộ trưởng ngân khố năm 2015 - một trong những vị trí cấp cao và quyền lực nhất chính phủ.

Mỹ tiếp tục tung “đòn trừng phạt” Nga

Ngày 21/8, Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với đối với 2 công ty vận tải biển và 6 tàu của Nga với lý do Nga vi phạm lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc khi tham gia vận chuyển các sản phẩm xăng dầu cho các tàu của Triều Tiên, và liên quan đến vấn đề an ninh mạng. Đồng thời, Mỹ cũng cảnh báo sẽ áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga.

Động thái của Mỹ diễn ra chỉ vài ngày sau khi Washington áp đặt trừng phạt đối với một cơ quan dịch vụ hải cảng của Nga và các công ty Trung Quốc vì cho rằng những thực thể này đã giúp vận chuyển hàng hoá, như rượu và thuốc lá, cho Bình Nhưỡng.

Trước đó, ngày 8/8, Mỹ cũng đã tuyên bố áp đặt các biện trừng phạt mới nhằm vào Nga liên quan tới vụ hai cha con cựu điệp viên Sergei Skripal bị đầu độc ở thành phố Salisbury, miền Nam nước Anh hồi tháng 3 vừa qua.

Phản ứng trước động thái của Mỹ, Tổng thống Nga Putin khẳng định các biện pháp trừng phạt của Mỹ và phương Tây nhằm vào Nga sẽ chỉ "phản tác dụng và vô nghĩa", đồng thời bày tỏ hy vọng các đối tác Mỹ sẽ hiểu rằng chính sách trừng phạt chống Nga là sai lầm.

Có thể thấy, trong những ngày gần đây, Mỹ đã liên tiếp tung những “đòn trừng phạt” vào nhiều thực thể của Nga. Những diễn biến căng thẳng liên tiếp này khiến triển vọng cải thiện quan hệ Nga-Mỹ dường như trở nên xa vời ở thời điểm hiện tại, bất chấp việc hai nước đã đạt được nhiều đột phá trong cuộc gặp thượng đỉnh tại Helsinki, Phần Lan hồi tháng 7 vừa qua. Theo các nhà phân tích, hiện chính quyền Tổng thống Mỹ Trump chịu nhiều sức ép gia tăng trừng phạt đối với Nga, bắt nguồn từ áp lực của Quốc hội lưỡng đảng nước này. Các biện pháp trừng phạt liên tục của Mỹ đối với vào Nga trong vòng một tuần qua mang màu sắc của một cuộc đấu đá chính trị trong nội bộ nước Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh bầu cử quốc hội Mỹ giữa nhiệm kỳ sắp diễn ra vào đầu tháng 11 tới.

Anh công bố kịch bản chi tiết nếu Brexit thất bại

Ngày 23/8, chính phủ Anh đã công bố chi tiết các vấn đề nước này sẽ phải đối mặt trong trường hợp Brexit diễn ra mà không đạt được thoả thuận thay thế. Theo đó, chính phủ Anh đã đưa ra 25 trong tổng số khoảng 80 lĩnh vực như tài chính, thương mại, trợ giá nông nghiệp, kiểm nghiệm thực phẩm, xử lý nhiên liệu phóng xạ dân dụng… mà nước Anh sẽ không thể giải quyết. Lí do là vì các lĩnh vực này đều đặt dưới sự kiểm soát của các luật lệ do Liên minh châu Âu thiết lập, nên nếu không có các thoả thuận thay thế, Anh và Liên minh châu Âu sẽ không thể tiếp tục hợp tác trong các lĩnh vực này.

Điều đáng chú ý, 25 lĩnh vực vừa được chính phủ Anh đưa ra mới là lần công bố đầu tiên và dự định đến tháng 9/2018, chính phủ Anh sẽ công bố đợt 2 về các lĩnh vực bị ảnh hưởng nếu kịch bản Brexit thất bại.

Giải thích cho quyết định công bố bản liệt kê chi tiết này, Bộ trưởng phụ trách Brexit của Anh là ông Dominic Raab tuyên bố, hành động này là để cho các doanh nghiệp cũng như người dân Anh ý thức được rằng “nguy cơ Brexit không có thoả thuận rất có khả năng sẽ diễn ra”, dù đó không phải là điều chính phủ Anh mong muốn. Tuy nhiên, bản tài liệu được công bố khẳng định “ưu tiên lớn nhất của chính phủ Anh là duy trì sự ổn định”.

Như vậy, chỉ còn chưa đầy 8 tháng nữa là tới thời điểm Anh rời khỏi Liên minh châu Âu vào tháng 3/2019. Tuy nhiên, tại vòng đàm phán mới nhất diễn ra cuối tuần trước, hai bên vẫn không thể giải quyết các bất đồng liên quan đến vấn đề biên giới giữa lãnh thổ Bắc Ireland thuộc Anh với nước CH Ireland thuộc Liên minh châu Âu, cũng như bản chất mối quan hệ kinh tế tương lai giữa Anh và Liên minh châu Âu.

Hai miền Triều Tiên tổ chức cuộc gặp mặt đoàn tụ các gia đình bị ly tán lần thứ 21

Sau gần 70 năm mong mỏi trong xa cách, ngày 20/8, 89 người cao tuổi Hàn Quốc đã được gặp gỡ người thân của mình sống ở Triều Tiên trong đợt 1 của chương trình thứ 21 đoàn tụ các gia đình bị ly tán trong cuộc Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953).

Các cuộc đoàn tụ các gia đình ly tán là sự kiện được người dân cả hai miền trên bán đảo Triều Tiên chờ mong từ lâu. Những cuộc đoàn tụ là cơ hội hiếm hoi để người dân Hàn Quốc và Triều Tiên có thể gặp lại người thân của mình sau nhiều chục năm xa cách.

Việc tổ chức đoàn tụ các gia đình bị ly tán lần này là một phần trong thỏa thuận được các nhà lãnh đạo hai miền nhất trí tại cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử hồi tháng 4/2018. Đây là lần đầu tiên sự kiện đoàn tụ gia đình ly tán được tổ chức kể từ tháng 10/2015. Trước đó, hai miền Triều Tiên đã tổ chức 20 đợt đoàn tụ gia đình trực tiếp kể từ cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều lần đầu tiên năm 2000 với hơn 17.000 người Hàn Quốc được gặp người thân trực tiếp hoặc qua đường truyền video.

Sau đợt 1, đợt 2 của chương trình đoàn tụ lần này được tổ chức từ ngày 24 đến 26/8 tới. Trong đợt 2, 83 người Triều Tiên sẽ được gặp thân nhân của mình đang sống tại Hàn Quốc cũng tại khu nghỉ dưỡng núi Kumgang. Mặc dù những người cha, người mẹ, anh em, họ hàng chỉ có vài ngày gặp gỡ và trò chuyện trong cuộc đoàn tụ đẫm nước mắt để rồi một lần nữa chia ly và có thể sẽ là mãi mãi, song chắc chắn họ vẫn cảm thấy mãn nguyện vì đã thực hiện được niềm mong ước tưởng chừng như không thể thành hiện thực.

Tấn công bằng dao ở Pháp làm 2 người chết và 1 người bị thương

Ngày 23/8, một vụ tấn công bằng dao đã xảy ra tại thị trấn Trappes, phía Tây thủ đô Paris, Pháp, khiến 2 người chết và 1 người bị thương nặng. Kẻ tiến công sau đó đã bị cảnh sát bắn hạ khi tìm cách trốn trong một tòa nhà. Khi thực hiện vụ tấn công trên, kênh truyền hình BFM cho biết, kẻ tấn công đã hô "Thánh A-la vĩ đại".

Bộ Nội vụ Pháp cho biết, hai người thiệt mạng trong vụ tấn công bằng dao trên chính là mẹ và chị gái của thủ phạm, khiến người ta nghi ngờ rằng đây có thể là hậu quả của một vụ cãi vã trong gia đình.

Sau vụ việc trên, Nhà nước Hồi giáo đã nhận tiến hành vụ tấn công bằng dao ở thị trấn Trappes nhưng không cung cấp thêm bằng chứng cho thấy sự liên quan giữa thủ phạm với nhóm này. Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Pháp Gerard Collomb cho biết kẻ tấn công trên là đối tượng "có các vấn đề nghiêm trọng về tâm thần". Theo ông Collomb, kẻ tấn công có tên trong Hồ sơ Ngăn chặn Cực đoan hóa Khủng bố (FSPRT) và được biết đến là kẻ có tư tưởng ủng hộ khủng bố. Tuy nhiên, đối tượng này cũng có "nhiều vấn đề nghiêm trọng về thần kinh", khiến cho tên này không có khả năng nghe theo hướng dẫn của các tổ chức khủng bố như tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" tự xưng.

Mỹ: Thượng nghị sĩ John McCain qua đời

Theo thông báo từ văn phòng của Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain, ông qua đời ở tuổi 81 vào lúc 16h28’ ngày 25/8 (tức 3 giờ ngày 26/8 giờ Hà Nội) bên cạnh người vợ Cindy và gia đình.

Hôm 24/8, gia đình của Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain cho biết ông đã quyết định ngừng điều trị căn bệnh ung thư não. Ông McCain phải điều trị bệnh ung thư từ tháng 7 năm ngoái và đã vắng mặt ở Washington kể từ tháng 12 năm ngoái.

Ông McCain sinh ngày 29/8/1936, là Thượng nghị sĩ kỳ cựu của Mỹ, người tiểu bang Arizona và là người được Đảng Cộng hòa đề cử ra tranh chức Tổng thống trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2008.

Thượng nghị sĩ John McCain đã có đóng góp to lớn trong tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam./.