Ngày 16/8, Nga tuyên bố sẽ sử dụng căn cứ không quân của Iran để thực hiện các cuộc không kích của nước này tại Syria.

Máy bay Tupolev-22M3 của Nga tại căn cứ quân sự ở Iran. 

Đây là lần đầu tiên Nga sử dụng lãnh thổ của quốc gia khác ngoài Syria để khởi động cuộc tấn công ở Syria kể từ tháng 9 năm ngoái khi điện Kremlin tuyên bố tham gia vào cuộc chiến tại Syria để ủng hộ tổng thống nước này – ông Bashar al-Assad.

Cụ thể, các máy bay ném bom tầm xa Tupolev-22M3 và máy bay ném bom chiến đấu Su-34 sẽ sử dụng căn cứ không quân Hamadan của Iran để tấn công một loạt mục tiêu ở Syria. Việc hợp tác với Iran sẽ giúp Nga đẩy mạnh vai trò trung tâm trong các vấn đề ở Trung Đông, đồng thời giúp lực lượng không quân Nga cắt giảm thời gian bay và tăng tải trọng ném bom. Các máy bay này quá lớn so với kích cỡ tại căn cứ quân sự của Nga tại Syria. Với việc sử dụng căn cứ quân sự của Iran, các chuyến bay của Nga sẽ giảm 1000 dặm bay.

Người đứng đầu Hội đồng an ninh quốc gia Iran cho biết Tehran và Moscow có chung quan điểm. Cả hai quốc gia đều ủng hộ tổng thống Assad. Nga cũng cung cấp cho Iran hệ thống phòng không tên lửa S-300. Đây được coi là bằng chứng của sự phát triển quan hệ đối tác giữa Iran và Nga.

Quan hệ giữa Tehran và Moscow ngày càng trở nên tốt đẹp hơn sau khi Iran đạt được thỏa thuận hạt nhân năm ngoái với các cường quốc. Theo đó, Iran phải kiềm chế chương trình phát triển hạt nhân của mình, đổi lại, họ sẽ được dỡ bỏ lệnh trừng phạt từ Liên hợp quốc, Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến thăm Iran vào tháng 11 năm ngoái và thường xuyên trao đổi với nước này các kế hoạch quân sự tại Syria. Iran đã giúp đỡ chính phủ Syria trong các chiến dịch mặt đất còn Nga cung cấp các cuộc không kích.

Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner trả lời phỏng vấn rằng nước này đang nghiên cứu xem liệu động thái này có vi phạm Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hay không. Theo nghị quyết này, các nước bị nghiêm cấm cung cấp, bán hay chuyển giao máy bay chiến đấu cho Iran.

“Thật không may, nhưng cũng không có gì đáng ngạc nhiên” – ông Toner nói với các phóng viên. “Đây chỉ là sự tiếp nối với các hành động trước đó của Nga. Chúng tôi luôn thấy Nga thực hiện các cuộc không kích với sự hỗ trợ trực tiếp của Iran mà mục tiêu chủ yếu là các lực lượng đối lập Syria.”

Ông cũng cho biết Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry đã nói chuyện với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov hôm 16/8 về vấn đề này. Ông Kerry đang cố gắng để đạt được thỏa thuận hợp tác quân sự với Nga trong cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Ông Toner tuyên bố các cuộc đàm phán vẫn được tiếp tục bất chấp các tiến triển trong hợp tác Nga – Iran. Hôm thứ hai (15/8), Bộ trưởng Bộ quốc phòng Nga Sergei Shoigu tuyên bố Nga và Mỹ đã tiến rất gần tới thỏa thuận về hợp tác quân sự.

Cũng trong ngày 16/8, Thủ tướng Iraq – ông Haider al-Abadi tuyên bố cho phép Nga sử dụng không phận của mình với điều kiện máy bay nước này chỉ được bay dọc hành lang biên giới và không được bay qua các thành phố của Iraq. Iraq là quốc gia nằm giữa Iran và Syria.

Thủ tướng Abadi cũng nói trong cuộc họp báo rằng họ trao quyền sử dụng tương tự cho cho liên quân do Mỹ đứng đầu chống lại IS. Liên quân này sử dụng căn cứ quân sự tại Kuwait.

Nga cũng đã bàn thảo trước với liên quân của Mỹ rằng hai bên sẽ tuân thủ các điều khoản của một thỏa thuận an toàn nhằm tránh các cuộc đụng độ ngẫu nhiên trên bầu trời, theo lời của đại tá quân đội Mỹ - ông Christopher Garver, phát ngôn viên của liên quân.

Bộ quốc phòng Nga cũng tuyên bố máy bay ném bom nước này đã cất cánh trong ngày 16/8 từ căn cứ không quân Hamada ở phía tây bắc Iran. Nga sẽ mở chiến dịch tấn công nhằm vào IS tại 3 thành phố Aleppo, Idlib và Deir al Zour.

“Sau cuộc tấn công đầu tiên, 05 kho vũ khí lớn, 01 trại huấn luyện chiến binh và 03 kiểm soát điểm ở Aleppo đã bị phá hủy cùng với một lượng đáng kể các chiến binh” – Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố./.