Trong bài phát biểu mở màn hội nghị thượng đỉnh G20, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố nền kinh tế toàn cầu đang bị đe dọa bởi sự tăng trưởng chủ nghĩa bảo hộ.

Cảnh báo này được ông đưa ra vào ngày Chủ nhật ( 4/9) sau cuộc đàm phán song phương giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc. Tổng thống Mỹ Obama cho rằng cuộc đàm phán này “vô cùng hiệu quả” nhưng thất bại trong việc đưa hai quốc gia xích lại gần nhau trong vấn đề Biển Đông.

Hội nghị thượng đỉnh các nhóm nước công nghiệp phát triển nhất thế giới G20 diễn ra trong bối cảnh Anh vừa tiến hành trưng cầu dân ý và rút khỏi Liên minh châu Âu và trước khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra. Giới quan sát quốc tế kỳ vọng các nhà lãnh đọa G20 sẽ đoàn kết bảo vệ tự do thương mại và toàn cầu hóa đồng thời chống lại chủ nghĩa biệt lập.

Chủ tịch Trung QUốc Tập Cập Bình cho biết, nền kinh tế toàn cầu đang ở “thời điểm hết sức quan trọng” khi đối mặt với lượng cầu thấp, thị trường tài chính bất ổn và sự đầu tư thương mại yếu ớt.

“Chỉ số tăng trường nhờ vào cuộc cách mạng công nghệ trước đang giảm dần trong khi một cuộc cách mạng khoa học công nghệ mới vẫn chưa xuất hiện” – Ông Tập cho biết.

Phó chánh thư ký Nội các Nhật Bản Koichi Hagiuda cho biết, các nước trong G20 kỳ vọng sẽ đưa ra được bản tuyên bố chung vào cuối hội nghị thượng đỉnh rằng tất cả các chính sách – bao gồm chính sách cải cách tiền tệ, tài khóa và cấu trúc đều cần được hướng đến sự tăng trưởng kinh tế bền vững.

“Cam kết sẽ liên quan đến cả ba công cụ kinh tế: tiền tệ, tài chính và cải cách cơ cấu để đạt được sự tăng trưởng vững chắc, bền vững, cân bằng và toàn diện” – Ông Hagiuda nói với các phóng viên bên lề hội nghị.

Chủ tịch Tập Cận Bình cũng kêu gọi các nước G20 nên hành động phù hợp với lời nói.

“Chúng ta nên biến G20 là nhóm nước hành động thay vì một diễn đàn nói chuyện.”

Tuy nhiên, một số các nhà lãnh đạo G20 đã bắt đầu tranh cãi về các vấn đề khác nhau từ thương mại và đầu tư đến chính sách thuế và giải quyết sự dư thừa trong ngành công nghiệp.

Bất đồng

Vào ngày chủ nhật (4/9) , chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc hội đàm với Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull và bày tỏ hy vọng Úc sẽ tiếp tục xây dựng một môi trường chính sách công bằng, minh bạc và dễ đoán cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Tháng trước, Trung Quốc đã bày tỏ sự giận dữ của mình khi Úc đã ngăn cản dự án điện lớn nhất nước này trị giá 7,7 tỷ đô được bán cho các nhà thầu Trung Quốc. Trung Quốc đã cáo buộc Úc đang bảo hộ cho các nhà thầu nước này. Trước đó, một nhà thầu Trung Quốc đang dẫn đầu trong dự án công ty chăn nuôi gia súc Kidman & Co nhưng lại không dành được dự án.

Bắc Kinh cũng chỉ trích Úc – đồng minh truyền thông của Hoa Kỳ đã thực hiện các chuyến bay giám sát tại các đảo đang tranh chấp ở biển Đông.

Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu – ông Jean Clause Juncker nói Trung Quốc cần thiết lập một cơ chế đã giải quyế các vấn đề lượng cung hàng hóa công nghiệp đang vượt quá lượng cầu của Trung Quốc. Ông Jean cho rằng chính điều này đang khiến ngành công nghiệp thép Châu Âu mất nhiều việc làm trong các năm gần đây.

“Dư thừa là vấn đề toàn cầu, nhưng Trung Quốc đóng một vai trò lớn” – Ông nói trong cuộc họp báo.

Tương lai của nước Anh sau khi rời khỏi Liên minh châu Âu cũng là một chủ đề thảo luận. Tổng thống Mỹ Barack Obama cam đoan với tân thủ tướng Anh Theresa May rằng Mỹ vấn là một đồng minh chính trị, thương mại và quân sự thân cận của Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng không rút lại quan điểm của mình rằng Brexit (thuật ngữ chỉ Anh rời khỏi EU) là một sai lầm và cảnh báo rằng Anh không được ưu tiên để tiến hành các thỏa thuận thương mại song phương.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu – ông Juncker tuyên bố nếu Anh muốn tiếp cận thị trường chung EU thì nước này phải tôn trọng các quy tắc của thị trường chung.

Thủ tướng Úc trong khi đó tuyên bố ÚC muốn có một thỏa thuận thương mại tự do với Anh hậu Brexit để thị trường Anh vẫn mở cửa cho Úc.

Cuộc hội đàm đêm khuya

Tổng thống Mý Obama đêm ngày thứ Bảy 3/9 đã có cuộc hội đàm với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào lúc đêm muộn.

Ông Obama đã kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng các nghĩa vụ pháp lý của Mỹ trong vùng tranh chấp ở biển Đông, đồng thời nhấn mạnh cam kết của Mỹ đối với các đồng minh trong khu vực.

Theo thông cáo trên trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc sau cuộc gặp, ông Tập cho hay Bắc Kinh sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền và quyền hàng hải, đồng thời theo đuổi việc giải quyết hòa bình các tranh chấp thông qua tham vấn với các bên trực tiếp liên quan. Ông cũng kêu gọi Mỹ "đóng một vai trò tích cực" trong việc đảm bảo hòa bình và ổn định trong khu vực.

Trung Quốc và Mỹ sau đó đã nhất trí với nhau về một loạt vấn đề, bao gồm việc phá giá đồng tiền để cạnh tranh và tích cực trao đôỉ thông tin đối ngoại thông qua các phương tiện truyên thông.

Bên cạnh đó, Trung Quốc hy vọng hội nghị thượng đỉnh G20 chỉ tập trung các vấn đề kinh tế và tránh né các tranh chấp trở thành chủ đề trong các buổi thảo luận.

Hội nghị thượng đỉnh G20 được diễn ra tại thành phố Hàng Châu (Trung Quốc), kéo dài trong hai ngày 4-5/9.