Mặc dù là huyện vùng cao khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo tại các bản còn nhiều, nhưng khi nhắc tới phong trào khuyến học, khuyến tài thì huyện Bắc Yên là một trong những địa phương được đánh giá cao. Trong đó, phong trào xây dựng gia đình hiếu học đã có sự bứt phá rõ rệt, góp phần đẩy mạnh phong trào phát triển, xuất hiện nhiều tấm gương gia đình hiếu học tiêu biểu...

Giờ học toán của học sinh Trường THCS Háng Đồng.

Để thấy rõ hơn phong trào xây dựng gia đình hiếu học ở Bắc Yên, chúng tôi đã tìm đến các cơ sở, nơi có những hạt nhân hiếu học đã và đang góp phần thúc đẩy phong trào khuyến học, khuyến tài ngày một phát triển mạnh ở huyện vùng cao này. Và điểm đến đầu tiên là gia đình bà Lê Thị Loan, bản Phiêng Ban 3, thị trấn Bắc Yên. Đây là một trong số 3.704 gia đình hiếu học của huyện Bắc Yên được các cấp nghi nhận. Theo đánh giá của cấp ủy, chính quyền địa phương thì gia đình bà Loan là một gia đình có truyền thống hiếu học tiêu biểu, cả 2 vợ chồng đều là những cán bộ được đánh giá cao khi luôn gương mẫu trong học tập và luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ ở nhiều cương vị khác nhau. Ngay từ những năm 90 của thế kỷ trước, khi đó trong điều kiện kinh tế chung và của gia đình còn nhiều khó khăn, các con còn nhỏ nhưng 2 vợ chồng bà Loan đã bố trí thời gian thay nhau, người chăm gia đình, người đi học xa nhà liên tục nhiều năm để sau đó 2 vợ chồng đều hoàn thành mục tiêu học tập của mình đề ra. Trong đó, thời điểm năm 2002, bà Loan đã có trình độ thạc sỹ - một tấm bằng khi đó ở huyện vùng cao Bắc Yên chưa có nhiều, nhất là với phụ nữ... Bà Lê Thị Loan, tâm sự: Đúng như tục ngữ đã đúc kết “Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn”, bởi nếu gia đình chúng tôi không thống nhất quan điểm, không quyết tâm trong học tập thì không thể có được kết quả như ngày hôm nay. Phấn khởi nhất là 2 con của chúng tôi sau khi đỗ đại học đều đã công tác ổn định. Trong đó, cháu gái đầu cũng đã có bằng thạc sỹ...

Trong 15 năm qua, phong trào xây dựng gia đình hiếu học ở Bắc Yên đã có những bước phát triển rộng khắp cả về số lượng và chất lượng. Phong trào xây dựng gia đình hiếu học không chỉ tập trung ở khu trung tâm hay một số cơ quan, đơn vị nhất định mà đã lan tỏa cả tới các xã, bản vùng sâu, vùng xa và vùng đặc biệt khó khăn. Bà Nguyễn Thị Lý, Phó Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Bắc Yên, thông tin: Từ năm 2011 đến nay, mỗi năm, huyện có khoảng 600 gia đình được công nhận gia đình hiếu học. Trong đó, theo tổng điều tra năm 2014 đã có 364 gia đình tú tài, 261 gia đình cử nhân và 7 gia đình thạc sỹ. Điển hình trong phong trào xây dựng gia đình hiếu học là gia đình: Bà Đinh Thị Thanh, ông Lường Văn Bằng, Lò Văn Sinh, xã Phiêng Ban; Quàng Văn Trường, Đinh Trung Bứng, xã Tạ Khoa; Lừ Văn Thính, Lừ Văn Hặc, xã Mường Khoa; Giàng Khúa Nênh, Hờ A Dua, xã Hang Chú; Đặng Thị Giáp, xã Phiêng Côn; Mùa Giàng Páo, xã Xím Vàng; Đinh Văn Suốn, xã Song Pe và Đinh Văn Sính, xã Chiềng Sại... Hay như tại xã vùng cao Háng Đồng, một xã còn nhiều khó khăn nhưng phong trào học tập nơi đây được đánh giá cao. 70% con, cháu các gia đình ở các bản của xã Háng Đồng đều phải học tập xa nhà, có những gia đình điều kiện kinh tế còn eo hẹp, nhưng vẫn quyết tâm cho con, cháu mình đi học và sau đó trở thành gia đình tiêu biểu trong phong trào hiếu học. Như tại bản Háng Đồng C, ai cũng biết tới gia đình ông Mùa A Chu, một trong những gia đình có 4 người con đều đi học, hiện tại, cả 4 người con đều là cán bộ công tác ở huyện, xã và bản có trình độ chuyên môn và uy tín.

Từ những nỗ lực trong xây dựng phong trào khuyến học, khuyến tài, đến nay, Hội Khuyến học Bắc Yên đã thực sự trở thành một tổ chức xã hội rộng lớn với 19 hội khuyến học cơ sở, 204 chi hội khuyến học, với gần 15.000 hội viên. Ngoài ra, huyện còn có 6 “Dòng họ học tập”, 54 “Cộng đồng học tập”, 40 trường học, 6 doanh nghiệp và 34 cơ quan đạt danh hiệu “Đơn vị học tập”... Những kết quả mà huyện vùng cao còn khó khăn như Bắc Yên đạt được, đã và đang góp phần đẩy mạnh phong trào “cả nước trở thành một xã hội học tập”; nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài, phục vụ phát triển kinh tế, xã hội trên địa bàn...