Xã Hang Chú (Bắc Yên) hiện có trên 8.000 ha rừng, với tỷ lệ độ che phủ rừng đạt 67%. Đây là lợi thế cho việc trồng một số loại cây dược liệu dưới tán rừng để tăng thu nhập cho người dân. Từ việc lựa chọn trồng cây thảo quả, nhiều hộ dân xã Hang Chú đã có thu nhập ổn định.

Người dân bản Pa Cư Sáng, xã Hang Chú (Bắc Yên) thu hoạch thảo quả.

Cách đây 8 năm, cây thảo quả được đưa vào trồng ở Hang Chú. Hiện, xã có 129,4 ha cây thảo quả, trong đó đã có gần 40 ha cho thu hoạch, tập trung ở các bản: Pa Cư Sáng và Hang Chú. Vụ năm nay, toàn xã ước sản lượng đạt gần 150 tấn, hiện giá bán bình quân khoảng 23-25 nghìn đồng/kg quả tươi, mang nguồn thu khoảng 3,7 tỷ đồng cho bà con. Sản phẩm thảo quả được bán cho thương lái ở các tỉnh Yên Bái, Lào Cai... Theo giới thiệu của cán bộ UBND xã Hang Chú, chúng tôi về bản Pa Cư Sáng là bản trồng nhiều thảo quả nhất xã, với 67 ha. Anh Mùa A Tủa, một trong những hộ có diện tích thảo quả lớn của bản với 3 ha, trong đó, 5.000 m² đã cho thu hoạch, được 800 kg quả tươi, trị giá 20 triệu đồng. Tham quan rừng trồng thảo quả, gặp nhiều người dân đang thu hoạch thảo quả ở hai bên đường mòn vào trong rừng; thỉnh thoảng có những chuyến xe máy chở bao tải đựng đầy thảo quả ra khỏi rừng về khu tập kết tại bản để xuất bán cho thương lái. Vừa đi anh Tủa nói: Vụ thảo quả năm nay, không được mùa như năm trước, do những tháng đầu năm ít mưa, nắng kéo dài, đã ảnh hưởng đến việc ra hoa của cây. Dù vậy, trồng thảo quả dưới tán rừng đã tạo sinh kế cho người dân vùng cao nơi đây sống bằng nghề rừng, đồng thời, góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ và chăm sóc diện tích rừng.

Qua trò chuyện với anh Mùa A Tủa, chúng tôi hiểu thêm về việc trồng cây thảo quả của người dân xã Hang Chú. Việc ươm cây giống được người dân thực hiện tại gia đình bằng cách lấy hạt thảo quả ươm khoảng 3-6 tháng cho hạt nảy mầm, chăm sóc khoảng hơn 1 năm để cây phát triển tốt rồi mang cây giống trồng dưới tán rừng. Khi trồng phải chọn chỗ đất ẩm, không bị nắng chiếu quá nhiều; vị trí trồng cây gần với đường mòn trong rừng để tiện cho việc chăm sóc và thu hoạch khi quả chín. Để cây thảo quả phát triển tốt, hằng tháng bà con lên rừng từ 2-3 lần để kiểm tra mức độ sinh trưởng và phát triển của cây thảo quả, phát dọn cỏ xung quanh gốc cây thảo quả, nhất là trong thời kỳ cây phát triển và thời gian cây ra hoa, để cây đạt năng suất, chất lượng thảo quả đạt cao hơn. Cùng với việc chăm sóc cây thảo quả, bà con còn tăng cường quản lý, bảo vệ diện tích rừng, do đã ý thức được lợi ích từ rừng mang lại. 

Theo những người trồng thảo quả, thu nhập từ 1 ha thảo quả đạt khoảng 40 triệu đồng. Với thu nhập khá từ trồng thảo quả, ở vùng cao Hang Chú đã có một số hộ vươn lên trở thành triệu phú ở bản Pa Cư Sáng. Tiêu biểu như: Ông Giang A Chu có 3 ha trồng thảo quả, trong đó, diện tích cho thu hoạch là 2,5 ha với sản lượng 7 tấn quả, thu nhập 175 triệu đồng/vụ hay ông Mùa A Dua có 1 ha thảo quả cho sản lượng 7,8 tấn, thu nhập 195 triệu đồng/vụ.

Ông Hờ A Dua, Chủ tịch UBND xã Hang Chú, cho biết: Xã đã xây dựng kế hoạch từ nay đến năm 2020 sẽ trồng mới 10 ha thảo quả dưới tán rừng; chỉ đạo cán bộ khuyến nông hướng dẫn người dân chăm sóc, thu hoạch để nâng cao chất lượng sản phẩm thảo quả, từng bước đưa sản phẩm cây trồng này trở thành một trong những sản phẩm chủ lực của xã. Do vậy, xã đã đề nghị với UBND huyện sớm có phương án hỗ trợ xây dựng thương hiệu thảo quả Hang Chú, giúp người dân yên tâm phát triển sản xuất bền vững.

Với lợi ích từ việc trồng cây thảo quả dưới tán rừng, cùng với kế hoạch mở rộng diện tích cây trồng này của xã Hang Chú, hy vọng sẽ góp phần cho cuộc sống của người dân vùng cao nơi đây ngày một khởi sắc.