Được mệnh danh là vùng đất “chuối ngọt, xoài thơm”, những ngày này, người dân Yên Châu đang vào vụ thu hoạch xoài. Dù mùa thu hoạch đúng thời điểm dịch COVID-19, nhưng huyện Yên Châu đang đẩy mạnh kết nối với các doanh nghiệp thu mua xoài để tiêu thụ cho người dân, bảo đảm cung cấp cho thị trường và phục vụ xuất khẩu.

Nông dân xã Sặp Vạt (Yên Châu) thu hoạch xoài tròn.

Gia đình anh Quàng Văn Bun, thành viên HTX Xuân Tiến, xã Sặp Vạt (Yên Châu) đang tập trung thu hái xoài tròn bán cho thương lái. Anh Bun cho biết: Gia đình tôi có hơn 1 ha xoài tròn lai ghép cành từ giống đầu dòng đã qua tuyển chọn. Năm nay, mặc dù ảnh hưởng của dịch bệnh, nhưng sản phẩm xoài của gia đình vẫn được HTX bao tiêu với giá 10-12 nghìn đồng/kg.

HTX Xuân Tiến có 37 thành viên trồng 60 ha xoài tròn, 100% diện tích đều nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý. HTX phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc nâng cao năng suất, chất lượng diện tích xoài già cỗi; triển khai mô hình trồng mới giống xoài tròn ghép cành từ giống đầu dòng đã qua tuyển chọn. Chủ động tìm kiếm các đầu mối, doanh nghiệp ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm. Ông Quàng Văn Xuân, Giám đốc HTX Xuân Tiến, nói: Xoài tròn trong vùng chỉ dẫn địa lý có sự khác biệt với ngoài vùng địa lý, bởi đây là cái nôi của xoài tròn, nằm trong tiểu vùng khí hậu, thổ nhưỡng khác với bên ngoài, nên xoài ngọt, thơm hơn. Từ lâu thương hiệu xoài tròn của HTX đã được thương lái các tỉnh: Nam Định, Thái Nguyên, Hà Nội biết đến và tiêu thụ. Từ đầu năm đến nay, HTX đã đứng ra bao tiêu gần 100 tấn xoài cho các thành viên HTX.

Hiện, Yên Châu có hơn 500 ha xoài tròn, đây là giống xoài bản địa, được người dân trồng từ nhiều năm trước với đặc điểm quả nhỏ, tròn, khi chín thịt xoài mịn có màu đỏ hoặc vàng cam, vị ngọt đậm, thơm. Xoài tròn cho thu hoạch từ cuối tháng 5 đến cuối tháng 6. Xoài tròn Yên Châu thật sự được nhiều người biết đến bắt đầu từ năm 2012, khi Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý và hệ thống nhận diện thương hiệu. Theo đó, cây xoài quả tròn đã được huyện Yên Châu quy hoạch trồng ở 3 xã: Chiềng Pằn, Viêng Lán, Sặp Vạt và được lấy tên “Xoài tròn Yên Châu”.

Cùng với giống xoài tròn địa phương, Yên Châu còn là huyện có diện tích lớn thứ 2 trong tỉnh trồng xoài tượng da xanh với hơn 2.900 ha; trong đó, 1.500 ha cho thu hoạch quả, 298 ha có mã vùng trồng phục vụ xuất khẩu; 134 ha được cấp chứng nhận VietGAP. Thời gian thu hoạch của xoài tượng da xanh lâu hơn xoài tròn, bắt đầu từ cuối tháng 5 đến đầu tháng 8. Nhờ chăm sóc tốt, chất lượng quả to, đồng đều nên các doanh nghiệp thu mua xuất khẩu đánh giá cao chất lượng xoài Yên Châu. Hiện nay, xoài tượng da xanh của huyện có 5 doanh nghiệp thu mua, xuất bán cho Trung Quốc với giá từ 5-8 nghìn đồng/kg. Mỗi ngày, tại xã Tú Nang và Chiềng Hặc có từ 4-6 điểm đóng xoài xuất bán.

Anh Hà Văn Sơn, Giám đốc HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc, thông tin: Dịch bệnh COVID-19 đã gây tâm lý lo lắng chung về tiêu thụ nông sản và xoài. Tuy nhiên, sản phẩm xoài của HTX xuất bán thuận lợi vì chất lượng quả to, đều, mỗi quả có trọng lượng từ 0,7-1 kg. Hướng sản xuất lâu dài, bền vững của HTX là kiên trì thực hiện tốt quy trình sản xuất an toàn để giữ được thương hiệu xoài Yên Châu. Hiện nay, HTX đang liên kết với 3 doanh nghiệp, mỗi ngày thu mua vài chục tấn xoài với giá từ 7-8 nghìn đồng/kg cho tất cả các xã trên địa bàn huyện để xuất sang Trung Quốc.

Xã Tú Nang có hơn 400 ha xoài tượng da xanh, xã đã tăng cường chỉ đạo người dân ứng dụng khoa học kỹ thuật trong trồng và chăm sóc xoài; phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn, chuyển giao kỹ thuật chăm sóc xoài cho người dân. Tất cả các khâu từ trồng, chăm sóc, đến thu hái, bảo quản được nhiều nông dân, hợp tác xã trên địa bàn tuân thủ theo đúng quy trình kỹ thuật. Hiện nay, trong xã có 3 HTX liên kết với 2 doanh nghiệp thu mua xoài xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Toàn xã xuất bán được hơn 1.600 tấn xoài với giá từ 5-6 nghìn đồng/kg.

Người dân xã Chiềng Hặc đóng xoài xuất khẩu.

Đồng chí Lù Văn Cường, Chủ tịch UBND huyện Yên Châu, thông tin: Vụ này, toàn huyện đã tiêu thụ hơn 5.670 tấn xoài sang thị trường Trung Quốc và các tỉnh, thành trong nước. Huyện đang tích cực chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tìm kiếm, kết nối với các doanh nghiệp thu mua xoài để tiêu thụ tại thị trường trong nước và xuất khẩu; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, HTX trong huyện gặp gỡ, trao đổi và ký kết hợp đồng tiêu thụ hàng hóa nông sản với các doanh nghiệp, nhà phân phối tại thị trường trong và ngoài nước.

Với sự năng động sáng tạo của người dân trong sản xuất; sự hỗ trợ tích cực của chính quyền địa phương trong việc tiêu thụ xoài cho bà con, hy vọng vụ xoài của nông dân Yên Châu năm nay được mùa, vẫn được giá, kể cả khi dịch bệnh diễn biến phức tạp.