Đã quá 5 ngày của lịch tổ chức sinh hoạt chi bộ định kỳ theo quy chế. Đồng chí phó bí thư chi bộ cuống cuồng nhắn tin trên nhóm zalo nội bộ: “Các đồng chí đảng viên chú ý, mỗi người để dành hai trang trong sổ họp để chép nội dung họp chi bộ tháng 6”. Cuối tin nhắn là một file văn bản đính kèm cùng với lời dặn dò “đầu tuần sau sẽ kiểm tra sổ họp”. Vậy là, 100% cuốn sổ họp của đảng viên “đẹp như tranh”, nội dung thảo luận, kết luận thống nhất, chi tiết đến từng dấu phẩy.

“Bí kíp” làm đẹp sổ họp

Tình cờ một lần ngồi chè thuốc cùng vị cựu phó bí thư chi bộ có thâm niên mười sáu năm. Với ông, kỹ năng hợp lý hóa sổ họp chi bộ đã trở thành “nghệ thuật”. Nhờ có tài lên kịch bản cuộc họp giúp mấy chi bộ phòng bên mà ông từng được trả công nhiều trận nhậu bí tỷ. Ông kể, cách “sản xuất” biên bản truyền thống và dễ nhất đó là “xào” lại các báo cáo của chính quyền hàng tháng, vừa đảm bảo đúng hướng vừa dày dặn, đầy đủ nội dung, phần thảo luận thì “chém” thêm đôi ý cho mỗi người phát biểu, thế là xong. Điều quan trọng nhất là phải chịu khó chép vào sổ cá nhân, đề phòng bị kiểm tra.

Một buổi sinh hoạt của Chi bộ bản Lóng Khủa, xã Song Khủa (Vân Hồ) (Ảnh chụp trước ngày 27/4/2021). 

Ảnh: PV

Cũng theo vị “cựu chuyên gia” này, kiểu đối phó như vậy xảy ra ở một số chi bộ doanh nghiệp và chi bộ mới được “nâng tầm” lên đảng bộ cơ sở. Khi số lượng vượt quá 30 đảng viên, chi bộ phát triển lên đảng bộ, các tổ đảng trở thành chi bộ. Lẽ thường đó là một bước phát triển rất đáng mừng, nhưng đổi mới hoạt động... không hề dễ dàng. Do những áp lực công việc chuyên môn, việc duy trì sinh hoạt của các chi bộ cơ sở này nảy sinh tư tưởng đối phó. Tình trạng sản xuất biên bản kiểu công nghiệp, tổ chức sinh hoạt chi bộ “trên giấy”, một phần xuất phát từ đây. Ông đồ rằng, với thời buổi công nghệ 4.0 này, khả năng cao có chi bộ sẵn sàng bố trí chuyên gia công nghệ thông tin để chuyên chăm lo việc copy, paste chế biến sổ họp (?!).

Tình huống nêu trên chỉ là một vài “bí kíp” để “làm đẹp” sổ họp chi bộ một cách hoàn mỹ nhất. Với cách đối phó như vậy, cấp ủy cấp trên có kiểm tra thì cũng khó phát hiện. Nếu như có dư luận xì xèo thì đã có “bằng chứng, chúng tôi họp đầy đủ, bài bản lắm”!

Nhận diện những lúng túng

Những câu chuyện “làm đẹp” nêu trên xuất phát từ việc một số chi bộ chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về sự cần thiết của sinh hoạt chi bộ, dẫn đến chưa chấp hành nghiêm quy định, xem nhẹ nội dung, chất lượng và nền nếp sinh hoạt. Cấp ủy, người đứng đầu chi bộ chưa thấy hết trách nhiệm trong việc thực hiện quy định của Điều lệ Đảng. Một số nơi, sau cuộc họp chuyên môn (họp cơ quan) thì dành một ít thời gian để sinh hoạt chi bộ, nên nội dung sinh hoạt bị cắt xén so với Hướng dẫn số 12-HD/TU ngày 11/9/2018 của Ban Thường vụ tỉnh ủy về quy trình các bước và một số nội dung nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Trước khi sinh hoạt, chi ủy không họp để bàn các nội dung sẽ đưa ra trong cuộc họp chi bộ, phân công cấp ủy viên triển khai các nội dung. Khi sinh hoạt chi bộ, đồng chí bí thư chi bộ triển khai tất cả các nội dung, nhưng “diễn” một cách dài dòng, đọc nguyên xi văn bản do cấp trên cung cấp, không gắn với thực tiễn chi bộ. Có đồng chí bí thư chi bộ không thực hiện được việc tóm tắt ý kiến phát biểu của đảng viên và kết luận những vấn đề mà chi bộ đã thảo luận, thống nhất dẫn đến một số đảng viên không chú ý, lơ đãng, hoặc làm việc riêng, làm giảm ý nghĩa, tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ.

Công tác giáo dục chính trị tư tưởng ở một số chi bộ thực hiện hời hợt, thiếu sâu sắc, nắm không chắc diễn biến tư tưởng đảng viên, nên không kịp thời uốn nắn những tư tưởng xuề xòa, lệch lạc. Đánh giá về công tác tư tưởng chủ quan, nhiều khi chưa trúng, chưa đúng, gây nên những tranh luận qua lại, mất thời gian, thậm chí trở thành mầm mống nảy sinh nghi kỵ, mất đoàn kết nội bộ.

Một hạn chế nữa là công tác tự phê bình và phê bình. Một số đảng viên thích nói thành tích, ngại nói khuyết điểm, yếu kém; đa số còn lại thì chủ yếu nhất trí không có ý kiến. Bí thư chi bộ nêu vấn đề, gợi ý thảo luận, nhưng chỉ nhận lại được những cái gật đầu, cốt cho nhanh kết thúc cuộc họp. Khi kiểm điểm, đánh giá chất lượng hàng năm, có nơi góp ý, nhận xét chỉ nêu ưu điểm là chính, khuyết điểm nêu sơ sài, chiếu lệ... Ngược lại, một số đảng viên khi góp ý chỉ soi vào mặt hạn chế, đánh giá phiến diện, thiếu tính xây dựng, gây nên sự căng thẳng không đáng có.

Chi bộ cơ sở là hạt nhân chính trị của Đảng, là nơi trực tiếp lãnh đạo cơ sở thực hiện đường lối chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Chi bộ là nền móng của Đảng, chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt”. Thực tiễn hoạt động của Đảng chỉ ra, muốn chi bộ phát triển tốt, thì cần chú trọng nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, bởi đó là nhiệm vụ quan trọng và có ý nghĩa quyết định trong việc nâng cao vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng.

(còn tiếp)

Kỳ II: Để sinh hoạt chi bộ trở thành niềm mong đợi của đảng viên