Trước yêu cầu của nhiệm vụ chính trị, ngày 16/10/1948 tại chiến khu Việt Bắc, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ban hành Quyết nghị số 29-QN/TW về việc thành lập Ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam - Cơ quan Kiểm tra chuyên trách đầu tiên của Đảng ta. Sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III (1960) Ban Kiểm tra Trung ương Đảng được đổi tên thành Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy họp triển khai nhiệm vụ.

Ảnh: Phạm Đức

Tại Sơn La, từ khi thành lập Tỉnh ủy tháng 6/1946 đến 1955, công tác kiểm tra đều do cấp ủy đảm nhiệm. Từ 1955 - 1962, Trung ương chủ trương giải thể cấp tỉnh, thành lập cấp khu, Ban kiểm tra Khu ủy được thành lập. Đến 1963, Trung ương chủ trương tái thành lập cấp tỉnh và ngày 09/01/1963, Ban Chấp hành lâm thời Đảng bộ Tỉnh Sơn La cử ra Ban Kiểm tra Tỉnh ủy Sơn La. Từ năm 1986, được đổi tên thành Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Sơn La. Phát huy truyền thống 73 năm xây dựng và phát triển của ngành kiểm tra Đảng, trong những năm qua, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Sơn La đã không ngừng phấn đấu, rèn luyện và trưởng thành, luôn bám sát nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng Đảng qua các thời kỳ cách mạng, vượt nhiều khó khăn, thử thách và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên; giữ vững kỷ cương, kỷ luật, đoàn kết, thống nhất trong Đảng.

Đến nay, Đảng bộ tỉnh Sơn La có 17 ủy ban kiểm tra cấp huyện và tương đương; 330 ủy ban kiểm tra cấp cơ sở với 1.593 cán bộ làm công tác kiểm tra chuyên trách và kiêm nhiệm. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025; Chương trình hành động số 06-CT/UBKTTW ngày 23/6/2021 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương về thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy đã tập trung tham mưu và tổ chức thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm để tăng cường công tác kiểm tra và đổi mới nâng cao chất lượng giám sát của Đảng, đó là: Tham mưu thực hiện sơ kết, tổng kết các văn bản chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác kiểm tra, giám sát, như: Quy định số 30-QĐ/TW; Quy định số 102-QĐ/TW về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm và Quy định số 07-QĐ/TW về xử lý kỷ luật tổ chức đảng vi phạm; Quy định số 47-QĐ/TW về những điều đảng viên không được làm; Kết luận số 72-KL/TW ngày 17/5/2010 về “Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát đến năm 2020”.

Tham mưu ban hành Quy chế làm việc của Ủy ban kiểm tra Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2020 - 2025; ban hành và triển khai chương trình kiểm tra, giám sát của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh,  của Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2020-2025 và năm 2021 đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm, không chồng chéo, tập trung những địa bàn phức tạp, nội dung dễ xảy ra vi phạm. Tập trung tuyên truyền, quán triệt nghị quyết đại hội đảng các cấp và các quy định của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng, thi hành Điều lệ Đảng (Quy định số 22-QĐ/TW ngày 28/7/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng; Quy định số 24-QĐ/TW ngày 30/7/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng).

Công tác kiểm tra, giám sát được tiến hành thường xuyên, toàn diện, công khai, dân chủ, thận trọng, chặt chẽ và đã đạt được nhiều kết quả: Trong 9 tháng năm 2021, cấp ủy các cấp đã kiểm tra đối với 205 tổ chức đảng, 305 đảng viên; giám sát đối với 350 tổ chức đảng 319 đảng viên. Ủy ban Kiểm tra các cấp kiểm tra đối với 173 tổ chức đảng, 47 đảng viên; giám sát đối với 123 tổ chức đảng, 63 đảng viên. Tập trung kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên, nhất là trong thực hiện việc đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế, đảng viên vi phạm đạo đức lối sống, những điều đảng viên không được làm; trách nhiệm nêu gương; vi phạm trong công tác phòng, chống dịch Covid-19... Cấp ủy, Ủy ban Kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 175 đảng viên (trong đó: Khiển trách 115, cảnh cáo 22, Cách chức 7, khai trừ 31 (khai trừ theo bản án 18)).

Phát huy những kết quả đạt được, trong thời gian tới, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy tập trung tham mưu, triển khai thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm đó là: Quán triệt, triển khai nghị quyết, chương trình hành động thực hiện Nghị quyết đại hội Đảng các cấp, nhất là những nội dung mới về công tác kiểm tra, giám sát. Tham mưu ban hành và triển khai Chương trình kiểm tra, giám sát của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy năm 2022; tập trung kiểm tra ở những địa bàn phức tạp, lĩnh vực dễ xảy ra vi phạm; tăng cường giám sát thường xuyên, mở rộng giám sát chuyên đề.

Triển khai thực hiện nghiêm Quy định số 195-QĐ/TW ngày 18/6/2019 của Ban Bí thư về chỉ đạo của Ủy ban kiểm tra cấp trên đối với Ủy ban kiểm tra cấp dưới trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Thực hiện nghiêm việc công khai kết quả các kỳ họp Ủy ban kiểm tra Tỉnh ủy và Kết luận số 01 của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng Trung ương.

Rà soát, bổ sung, ban hành quy chế phối hợp, quy trình kiểm tra giám sát đảm bảo thực hiện toàn diện, chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát. Quan tâm kiện toàn tổ chức bộ máy và công tác cán bộ Ủy ban Kiểm tra các cấp đủ về số lượng, nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong tình hình mới. Tập trung nghiên cứu, triển khai xây dựng Đề tài khoa học cấp tỉnh về “Nghiên cứu đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giám sát của Ủy ban Kiểm tra các cấp trong Đảng bộ tỉnh Sơn La”; Chỉnh lý, biên soạn bổ sung và xuất bản cuốn “Lịch sử Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Sơn La (1946-2020)”.

Vinh dự và tự hào với thành tích 73 năm xây dựng và phát triển của ngành kiểm tra Đảng và 58 năm Ngày truyền thống ngành Kiểm tra Đảng Sơn La, đội ngũ cán bộ Ủy ban kiểm tra các cấp trong Đảng bộ tỉnh tiếp tục tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, năng lực công tác, tăng cường kiểm tra, đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giám sát, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Nghị quyết đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020 – 2025.