Những tháng mùa khô hanh đầu năm 2023, do thời tiết nắng nóng kéo dài, trong Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La đã xảy ra 4 vụ cháy rừng gây thiệt hại 6,5 ha rừng tái sinh và rừng trồng. Ngay trước mùa khô năm nay, đơn vị đã chủ động xây dựng và triển khai phương án PCCCR; tập trung củng cố, nâng cao năng lực ứng phó với các tình huống của lực lượng PCCCR tại chỗ.

 Vừa đi kiểm tra điểm cháy rừng tại bản Pú Giẳng, xã Ngọc Chiến về, ông Bùi Lê Trứ, Phó Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La, thông tin nhanh: Đây là điểm cháy nằm ngoài khu bảo tồn, nhưng ở địa bàn giáp ranh, nên đơn vị đã tăng cường cán bộ, chủ động phương án và sẵn sàng huy động lực lượng tại chỗ tham gia nếu có tình huống cháy lan vào khu bảo tồn. Nguyên nhân được xác định là do nhân dân chưa chấp hành nghiêm quy định về phát đốt nương rẫy.

Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La có gần 13.876 ha rừng và 4.017 ha đất lâm nghiệp, nằm trên địa bàn 3 xã Ngọc Chiến, Nậm Păm, Hua Trai của huyện Mường La và giáp ranh với huyện Trạm Tấu, Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái. Toàn bộ diện tích trong khu bảo tồn nằm trong quy định bảo vệ nghiêm ngặt, nghiêm cấm mọi hành vi xâm hại, khai thác lâm sản và săn bắn động vật hoang dã. Hiện nay, khu bảo tồn còn một số động vật quý hiếm, như loài vượn đen tuyền, gà lôi là những loài động vật nằm trong sách đỏ đang có nguy cơ tuyệt chủng và một số thực vật bậc cao, như gù hương, pơ mu, thông đỏ, sâm, giảo cổ lam...

Từ đầu năm đến nay, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La đã phối hợp với chính quyền 3 xã, ban quản lý 22 bản nhận khoán bảo vệ rừng tổ chức các đợt tuyên truyền, ký cam kết bảo vệ rừng, PCCCR với 2.717 hộ gia đình thuộc vùng đệm khu bảo tồn. Đồng thời, chỉ đạo kiểm lâm phụ trách địa bàn tăng cường kiểm tra, hướng dẫn nhân dân sản xuất nương rẫy; phối hợp với Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn và các lực lượng chức năng tổ chức tuần tra, kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm quy định về PCCCR. Trong những ngày cao điểm nắng nóng, phân công các tổ bảo vệ rừng trực phòng cháy 24/24 giờ; tại đơn vị, tổ chức trực theo dõi thông tin cảnh báo cháy rừng trên hệ thống thông tin cảnh báo cháy sớm của Cục Kiểm lâm để phối hợp với chính quyền cơ sở, chỉ đạo và huy động lực lượng chữa cháy rừng trong trường hợp cần thiết.

Ông Bùi Lê Trứ, Phó Giám đốc Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La, cho biết thêm: Đơn vị đã tổ chức kiện toàn đội PCCCR với 24 thành viên là cán bộ, công chức của Ban quản lý và Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La. Đồng thời, củng cố 22 tổ bảo vệ rừng PCCCR của 22 bản nhận khoán bảo vệ rừng, với hơn 300 thành viên, cấp phát đầy đủ bảo hộ PCCC; xây dựng mới, tu sửa các biển báo, công trình PCCCR. Đối với những diện tích đất sản xuất của bà con ở gần rừng có nguy cơ cháy cao, chỉ đạo các tổ bảo vệ, PCCCR tổ chức phát dọn thực bì, bụi rậm ven rừng, thu gom vật liệu dễ cháy để xử lý.

Bản Kẻ, xã Ngọc Chiến, là một trong những cộng đồng thực hiện tốt việc nhận khoán bảo vệ rừng với Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La. Nhiều năm qua, toàn bộ 840 ha rừng do bản quản lý không để xảy ra cháy rừng và khai thác lâm sản, săn bắn động vật hoang dã. Trung bình mỗi năm, bản nhận được hơn 700 triệu đồng tiền khoán bảo vệ rừng từ nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng.

Dẫn chúng tôi đi kiểm tra diện tích rừng do bản quản lý, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Kẻ Lò Văn Luốn chia sẻ: Bản đã xây dựng quy ước về sản xuất nương rẫy, trong đó quy định rất cụ thể những người có nhu cầu vào rừng đều phải cam kết không vi phạm quy định về PCCC với tổ bảo vệ rừng. Hằng năm, bản trích 40% số tiền nhận khoán để đầu tư lại cho công tác bảo vệ và PCCCR; còn lại, sau khi họp dân thống nhất chi xây dựng không gian văn hóa của đồng bào La Ha, bê tông hóa công trình thủy lợi, đường nội bản. Đặc biệt, từ nguồn kinh phí này, bản đã hỗ trợ các hộ gia đình xây lò đốt rác mini, công trình vệ sinh và chỉnh trang nhà ở để thu hút khách du lịch đến với xã Ngọc Chiến. Do đó, bà con có thêm nguồn thu từ du lịch, nên không còn phụ thuộc vào rừng, nhiều năm qua ở bản không phải xử lý trường hợp vi phạm quy định về bảo vệ và PCCCR.

Hiện nay, bắt đầu bước vào cao điểm mùa khô hanh, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Mường La đang tập trung kiểm tra, rà soát các hạng mục mang tính chất đặc thù phục vụ PCCCR; tổ chức triển khai phương án PCCCR, tập huấn nâng cao năng lực PCCC cho các tổ bảo vệ rừng. Đồng thời, chỉ đạo kiểm lâm phụ trách địa bàn phối hợp với ban quản lý các bản thường xuyên tuần tra, kiểm tra các khu vực trọng điểm có nguy cơ cháy rừng cao, nhằm phát hiện sớm lửa rừng, chủ động trong mọi tình huống, sẵn sàng huy động lực lượng tại chỗ tham gia chữa cháy kịp thời.