Mộc Châu có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 60,6% dân số. Những năm qua, công tác dân tộc, chính sách dân tộc luôn được cấp ủy, chính quyền huyện quan tâm chỉ đạo và thực hiện, góp phần nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn.

Ban Thường vụ Huyện ủy, UBND huyện đã quán triệt, triển khai thực hiện tốt các chương trình, dự án hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), nhất là các nội dung liên quan đến đời sống của đồng bào. Phát huy vai trò của 179 người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn, trở thành cầu nối đưa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với người dân.

Thực hiện Quyết định số 2086/QĐ-TTg ngày 31/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các DTTS rất ít người giai đoạn 2016-2025; giai đoạn 2019-2024, huyện đã triển khai đối với dân tộc La Ha tại bản Nậm Khao, xã Tân Lập; tổ chức hỗ trợ bò cái sinh sản và xây dựng chuồng trại cho 52 hộ; đưa 87 người đi học tập 2 mô hình nuôi bò và phát triển kinh tế hộ gia đình; mở 2 lớp tập huấn nghiệp vụ cho 59 học viên về chăm sóc vật nuôi, cây trồng; mua sắm trang thiết bị nhà văn hóa, hỗ trợ phục dựng 1 lễ hội truyền thống, tổ chức 2 lớp truyền dạy tiếng La Ha, hỗ trợ duy trì hoạt động của 2 đội văn nghệ, với tổng kinh phí gần 1 tỷ đồng.

Giai đoạn 1 từ năm 2021-2025, huyện có 21 hộ đồng bào DTTS được vay vốn làm nhà và chuyển đổi nghề, với số tiền 950 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện. Thực hiện Nghị định số 55/2015/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn, Agribank Mộc Châu cho 2.138 khách hàng là người DTTS vay  255 tỷ đồng phát triển kinh tế; 190 hộ DTTS được vay 7,4 tỷ đồng từ nguồn quỹ hỗ trợ nông dân.

Từ năm 2019 đến nay, huyện Mộc Châu đã thực hiện xóa 713 nhà tạm, nhà dột nát, với tổng kinh phí hỗ trợ hơn 22 tỷ đồng; trong đó, nguồn ngân sách nhà nước hỗ trợ 680 triệu đồng; nguồn xã hội hóa hỗ trợ hơn 21,3 tỷ đồng. Đến nay, huyện Mộc Châu cơ bản đã hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Cùng với đó, Mộc Châu vận động các tổ chức, cá nhân trên địa bàn nhận đỡ đầu, hỗ trợ cho 394 em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, với số tiền hơn 7 tỷ đồng. Trong đó, đỡ đầu 182 em học sinh là người DTTS có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn với tổng số tiền trên 1,3 tỷ đồng...

Hằng năm, huyện Mộc Châu phối hợp tổ chức ngày hội việc làm, tư vấn hướng nghiệp giúp cho người lao động tiếp cận với các thông tin tuyển dụng và được giải đáp trực tiếp từ các đơn vị tuyển dụng, tuyển sinh, các đơn vị đào tạo nghề. Hiện nay, toàn huyện có hơn 7.000 người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong vào ngoài tỉnh, trong đó, người lao động là người DTTS chiếm trên 80%. Từ năm 2019 đến nay, đã mở 21 lớp đào tạo nghề thường xuyên cho 678 lao động thuộc đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, lao động là người dân tộc thiểu số.

Tân Hợp là xã vùng 3 đặc biệt khó khăn của huyện Mộc Châu, với 98,5% dân số là đồng bào DTTS, nhờ thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc, cuộc sống người dân nơi đây đã ngày càng ổn định. Ông Đinh Văn Thuận, Chủ tịch UBND xã, thông tin: Hiện nay, xã có 670 ha cây ăn quả, nuôi 135 lồng cá trên lòng hồ thủy điện Hòa Bình. Toàn xã có gần 500 người lao động đang đi làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, thu nhập ổn định, tỷ lệ hộ nghèo từ 17,7% năm 2019 giảm xuống còn 7,5% năm 2023.

Đồng chí Trần Dân Khôi, Bí thư Huyện ủy Mộc Châu, cho biết: Ban Thường vụ Huyện ủy đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/HU ngày 11/11/2021 về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng, củng cố hệ thống chính trị tại 10 bản giáp biên giới phức tạp về an ninh trật tự trên địa bàn huyện giai đoạn 2022-2025. Đồng thời, thành lập 10 tổ công tác và phân công 7 cơ quan, đơn vị của huyện phụ trách 10 bản, thực hiện hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, từng bước giảm nghèo, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập của nhân dân 10 bản biên giới so với bình quân chung của huyện.

Bên cạnh đó, huyện đã triển khai làm được 12,3 km đường bê tông tại 10 bản biên giới, với tổng kinh phí hơn 25,5 tỷ đồng; làm mới 5,5 km đường điện chiếu sáng ngõ, xóm; hỗ trợ cây giống, con giống và phân bón cho nhân dân để xây dựng các mô hình kiểu mẫu. Đến nay, 10 bản biên giới có 456 ha cây lương thực, 342 ha cây ăn quả; phát triển đàn gia súc hơn 16.700 con; trên 12.000 con gia cầm; tỷ lệ hộ nghèo tại 10 bản biên giới giảm còn 23%.

Từ những chủ trương, chính sách đi vào cuộc sống, đời sống đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện được cải thiện, chung sức xây dựng Mộc Châu ngày càng phát triển giàu đẹp.