Mất cân bằng giới tính khi sinh gây ra nhiều tác động tiêu cực đến công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Những năm qua, huyện Bắc Yên đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từng bước kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn.

Ông Bạch Văn Hoành, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện, cho biết: Hằng năm, Trung tâm đã phối hợp với các xã, các tổ chức đoàn thể, tuyên truyền chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về công tác dân số; Pháp lệnh dân số, nội dung cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức. Tuyên truyền, giáo dục về bình đẳng giới, nâng cao nhận thức cho nhân dân về hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh. Phối hợp với các trường học tổ chức hoạt động ngoại khóa với nội dung về tác hại, hệ lụy lâu dài của tình trạng này, giúp các em có nhận thức về bình đẳng giới ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường và trở thành tuyên truyền viên về hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh.

Từ năm 2023 đến nay, Trung tâm Y tế huyện đã tổ chức 90 cuộc truyền thông về bình đẳng giới, việc cấm lựa chọn giới tính khi sinh cho gần 5.000 lượt người. Tổ chức các cuộc tư vấn tại nhà, nói chuyện chuyên đề cho trên 1.000 lượt người. Phối hợp với Trung tâm Truyền thông - Văn hóa huyện tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh của các xã, các bản. Ngoài ra, còn phát trên 2.500 tờ rơi tuyên truyền, vận động người dân thay đổi nhận thức, hành vi dân số, không lựa chọn giới tính thai nhi. Năm 2023 tỷ số giới tính khi sinh là 111 bé trai/100 bé gái.

Ông Cầm Văn Quăn, cán bộ chuyên trách dân số Trạm Y tế thị trấn Bắc Yên, chia sẻ: Khi tuyên truyền, vận động, tôi thường tập trung tuyên truyền cho các gia đình đã có 2 con gái, nhất là người chồng trong gia đình để họ hiểu về vai trò, vị thế của người phụ nữ trong gia đình và xã hội. Theo tôi, để truyền thông thay đổi nhận thức của nhân dân về mất cân bằng giới tính khi sinh, người làm công tác dân số cần có sự kiên trì, bám sát cơ sở để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của bà con, nhất là những gia đình có con một bề là gái, có kinh tế khá giả và mong muốn có con trai nối dõi, từ đó phân tích, giải thích cho họ hiểu và từ bỏ ý định sinh thêm con để có con trai.

Hằng năm, Hang Chú đưa các chỉ tiêu về dân số - kế hoạch hóa gia đình là một trong những nội dung để bình xét thi đua của các bản. Đồng thời, thành lập các tổ công tác đến từng gia đình để tuyên truyền về bình đẳng giới, xóa bỏ tư tưởng trọng nam khinh nữ, nâng cao nhận thức cho nhân dân về công tác dân số. Anh Nguyễn Văn Toàn, Trạm trưởng Trạm Y tế xã, thông tin: Xã có 100% là đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Do làm tốt công tác tuyên truyền nên nhận thức về giới tính của bà con đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhiều hộ gia đình sinh con một bề là gái nhưng không có ý định sinh thêm con trai. Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn xã có 42 trẻ được sinh ra, trong đó 20 bé gái và 22 bé trai.

Anh Phàng A Giảng, bản Hang Chú, chia sẻ: Gia đình tôi đã có 2 con gái, cháu lớn đang học lớp 10 Trường PTDT nội trú huyện, cháu thứ hai đang học tiểu học. Tôi nghĩ con gái cũng như con trai, quan trọng là nuôi dạy các con khôn lớn. Do vậy, vợ chồng tôi đã thống nhất không cố sinh con trai, để dành thời gian quan tâm, chăm sóc và nuôi dưỡng cho các con ăn học chu đáo.

Những nỗ lực giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính ở huyện Bắc Yên đang từng bước thay đổi nhận thức của nhân dân. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân  bằng, tự nhiên, cần tiếp tục có sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính và sự đồng lòng của nhân dân, góp phần nâng cao chất lượng dân số và sự phát triển bền vững của địa phương.