Chúng tôi có mặt tại bản Pi Tạy, xã Mường La, nơi có 42/219 hộ đồng bào La Ha sinh sống. Ấn tượng đầu tiên là những bộ trang phục truyền thống do chính bàn tay phụ nữ nơi đây tự làm. Phụ nữ La Ha thường mặc áo cóm khuy bạc, váy đen cạp xanh, thắt lưng xanh, đội khăn piêu thêu hoa văn và búi tóc ngược lên đỉnh đầu sau khi lập gia đình, giống phụ nữ Thái. Trang phục nam giới đơn giản hơn, như áo cánh ngắn, quần lá tọa, khăn đội đầu, tất cả đều nhuộm chàm. Từ nhỏ, bé gái đã được bà, mẹ cho làm quen với vải vóc và chỉ màu, may thêu trang phục truyền thống.

Bà Cà Thị Quyết, bản Pi Tạy, cho biết: Tôi dạy các con, cháu ngay từ khi còn nhỏ cách chọn vải, se chỉ để thêu những bộ trang phục của dân tộc mình. Các con và cháu gái tôi đều biết tự thêu từ năm lên 12 tuổi, biết may những bộ trang phục truyền thống cho bản thân và gia đình.

Rời bản Pi Tạy, chúng tôi đến bản Chà Lào, nơi 76/79 hộ là đồng bào La Ha sinh sống. Bản duy trì một đội văn nghệ quần chúng, vừa quy tụ người có năng khiếu, vừa là “hạt nhân” gìn giữ và lan tỏa bản sắc dân tộc. Những điệu múa tăng bu biểu trưng cho sự sinh sôi, điệu A Sừng Lừng rộn ràng bên cây nêu, vò rượu cần… đều kể câu chuyện về lao động sản xuất, mùa vụ, gửi gắm ước vọng mưa thuận gió hòa, bản làng no ấm.

Chị Lò Thị Mai, đội văn nghệ bản Chà Lào, chia sẻ: Đồng bào La Ha gắn điệu múa truyền thống với cuộc sống nương rẫy. Để giữ gìn bản sắc, chúng tôi thường xuyên luyện tập, biểu diễn trong các sự kiện văn hóa của bản, xã và truyền dạy cho con cháu, gìn giữ nét đẹp văn hóa khỏi mai một.

Cộng đồng người La Ha đang sinh sống tại 7 bản của xã Mường La: Huổi Ban, Huổi Liếng, Huổi Hốc, Nong Quài, Pá Kìm, Chà Lào và Pi Tạy, với 357 nhân khẩu. Thực hiện chủ trương phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, xã đã triển khai nhiều chính sách bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống sâu rộng và đầy sáng tạo. Chính quyền xã luôn quan tâm, hỗ trợ duy trì các đội văn nghệ nòng cốt tại các bản, huy động hiệu quả nguồn lực xã hội hóa để tổ chức các chương trình, lễ hội truyền thống, tiêu biểu là việc phục dựng lễ hội Xên Pang A. Đặc biệt, người dân trong các bản đã chủ động mở lớp dạy chữ La Ha cho con em theo từng lứa tuổi, thường được tổ chức vào dịp cuối tuần. Bên cạnh đó, xã còn tổ chức các lớp tập huấn về bảo tồn văn hóa, tạo không gian để đồng bào La Ha và các dân tộc anh em khác trên địa bàn cùng giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, qua đó, nhân lên niềm tự hào và trách nhiệm gìn giữ di sản văn hóa của dân tộc mình.

Bà Cà Thị Thủy, Trưởng phòng Văn hóa xã Mường La, cho biết: Các chính sách ưu tiên dành cho đồng bào La Ha không chỉ hỗ trợ phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, mà còn khuyến khích bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, nâng cao đời sống tinh thần. Qua đó, giúp đồng bào tin tưởng vào đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, nhất là ở các bản vùng sâu, vùng xa.

Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, công tác bảo tồn văn hóa dân tộc La Ha vẫn đối mặt với thách thức từ đời sống hiện đại, khiến một số lễ hội, làn điệu dân ca, dân vũ, chữ viết có nguy cơ mai một. Thời gian tới, xã Mường La tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ, khôi phục lễ hội, nâng cao chất lượng đội văn nghệ, mở rộng lớp truyền khẩu tiếng dân tộc, góp phần gìn giữ bền vững giá trị văn hóa La Ha và cộng đồng các dân tộc trên địa bàn.