Trong hành trình đến với vùng cao Bắc Yên, du khách không chỉ được khám phá, chiêm ngưỡng vẻ đẹp cảnh quan thiên nhiên nơi đây, mà còn được hoà mình với các lễ hội, phiên chợ vùng cao và thưởng thức những món ăn, thức uống mang hương núi, vị rừng, đậm đà bản sắc của đồng bào các dân tộc.

Xã Tà Xùa nằm ở độ cao 1.500m-1.700m so với mặt nước biển, được thiên nhiên ban tặng khí hậu mát mẻ, cảnh quan hùng vĩ, tươi đẹp; là "thiên đường mây" thu hút nhiều du khách đến tham quan. Nơi đây còn nổi tiếng bởi có những cây chè Shan tuyết hàng trăm năm tuổi, người dân vẫn còn lưu giữ cách sao chè truyền thống bằng tay, tạo nên hương vị chè Tà Xùa đặc trưng không nơi nào có được.

Hiện nay, xã Tà Xùa có gần 200 ha cây chè, trong đó, khoảng 1.600 cây chè Shan tuyết cổ thụ, được xã giao cho từng hộ gia đình và chăm sóc hoàn toàn tự nhiên, không phun thuốc không dùng phân hóa học, chỉ phát dọn thực bì quanh gốc và thu hái bằng tay. Nhờ đó, cây được phục hồi, xanh tốt, năng suất và chất lượng cao, chè Tà Xùa đã trở thành đặc sản, mang lại thu nhập cho người dân nơi đây.

Chọn mua sản phẩm đặc sản chè Tà Xùa về thưởng thức và làm quà cho người thân, anh Nguyễn Văn Khánh, đến từ Thủ đô Hà Nội, chia sẻ: Tôi đã được uống rất nhiều loại chè nhưng khi đến Tà Xùa, tôi rất ấn tượng với quy trình sản xuất chè truyền thống của đồng bào dân tộc Mông. Chè Tà Xùa có hương thơm đặc trưng, vị ngọt dịu còn đọng lại lâu mà khó loại chè nào có được. Tôi đã xin số điện thoại của người sản xuất chè, khi hết sẽ gọi điện đặt thêm. 

Cũng như chè Tà Xùa, cây sơn tra của các xã vùng cao Bắc Yên, hay còn gọi là táo mèo cũng rất nổi tiếng với hương thơm đặc trưng, càng ở độ cao lớn, khí hậu lạnh, quả sơn tra càng ngon, màu vàng tươi, thơm hơn và có vị chua ngọt. Hiện tại, huyện Bắc Yên có khoảng 2.500 ha cây sơn tra. Quả sơn tra của Bắc Yên kích thước nhỏ hơn so với ở vùng khác, có mùi thơm đặc trưng, vị chua dôn dốt, ngọt, thường được ngâm làm nước giải khát hoặc chế biến làm rượu vang, mứt, ô mai. Đây cũng là một vị thảo dược để chữa huyết áp cao, mất ngủ, tiểu đường... Sản phẩm táo sơn tra khô đạt chứng nhận sản phẩm OCOP đạt 3 sao cấp tỉnh.

Chị Nguyễn Hoàng Anh, du khách đến từ thành phố Đà Nẵng, chia sẻ: Tôi được biết loại quả này có nhiều ở vùng Tây Bắc nhưng đến huyện vùng cao Bắc Yên tôi mới được trực tiếp trải nghiệm hái quả, được ngắm những đồi cây sơn tra bạt ngàn. Quả sơn tra ở đây vàng đều, phớt đỏ, có mùi thơm, ngon, ngọt pha chút vị chát. Được biết đây là loại dược liệu quý đối với sức khỏe nên tôi mua về làm quà cho người thân.

Trong văn hóa ẩm thực của đồng bào vùng cao Bắc Yên, không thể không nhắc tới sản phẩm măng trúc muối ớt, được chế biến bằng măng tươi, non, được sơ chế sạch sẽ và ngâm vào dung dịch muối, tỏi ớt xay nhuyễn. Ớt dùng để ngâm măng là ớt chỉ thiên, ớt sừng dê… được trồng trên núi đá, có vị cay, thơm, ngon.

Lần đầu tiên thưởng thức món măng trúc muối ớt, anh Lê Hoàng Long, du khách đến từ tỉnh Quảng Ninh, chia sẻ: Khác với măng ớt ở vùng đồng bằng khi ngâm có màu trắng, măng trúc muối ớt ở đây có màu xanh tự nhiên, ăn giòn, hòa cùng vị cay của ớt, tạo nên hương vị hấp dẫn, khiến ai đã một lần thưởng thức đều không thể quên.

Những năm gần đây, huyện Bắc Yên đã có nhiều hoạt động gắn kết, quảng bá giới thiệu cho du khách thưởng thức ẩm thực địa phương thông qua các hoạt động lễ hội, như: Ngày hội vùng cao tại xã Hang Chú, Lễ hội mùa vàng ở xã Xím Vàng, Lễ Hội trên quê hương vợ chồng A Phủ tại xã Hồng Ngài…

Ông Bùi Ngọc Thắng, Trưởng phòng Văn hóa  - Thông tin huyện Bắc Yên, cho biết: Ẩm thực dân tộc là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên nét đặc trưng, thu hút của du lịch Bắc Yên. Huyện đẩy mạnh giới thiệu văn hóa ẩm thực gắn với quảng bá du lịch; bổ sung thông tin, hình ảnh các món ăn tiêu biểu, địa chỉ nhà hàng, nơi mua bán uy tín để du khách dễ dàng tìm hiểu, lựa chọn khi đến với Bắc Yên.

Từ một địa phương không có tên trong bản đồ du lịch, giờ đây, Bắc Yên đang nổi lên là điểm đến hấp dẫn du khách với những biển mây bồng bềnh trên rẻo cao, thưởng thức vị ngọt, chát của sơn tra; ấm nồng rượu Hang Chú; dẻo thơm bánh dày; hương thơm chè Tà Xùa đang lan tỏa bay xa… cùng tiếng khèn Mông dìu dặt. Tất cả hội tụ trong bức tranh du lịch sắc màu của huyện vùng cao Bắc Yên, thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm.