Nhờ chất đất màu mỡ, khí hậu mát mẻ, các loại rau ở bản Nà Chá luôn tươi tốt quanh năm, xanh ngon, được người tiêu dùng ưa chuộng. Trong năm 2019, qua khảo sát, bản Nà Chá cũng là bản đầu tiên trong xã Chiềng Khoa, huyện Vân Hồ tham gia vùng nguyên liệu trồng rau củ, quả an toàn cung cấp cho Nhà máy bảo quản và chế biến sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao Vân Hồ.

Người dân bản Nà Chá, xã Chiềng Khoa (Vân Hồ) chăm sóc rau.

Nắm bắt được nhu cầu người tiêu dùng có xu hướng tìm kiếm nguồn thực phẩm an toàn, nông dân bản Nà Chá đã chuyển đổi diện tích ruộng một vụ sang trồng rau xanh để nâng cao giá trị sử dụng đất. Bây giờ, bản có hơn 3 ha trồng bắp cải, xà lách, rau cải và các loại rau thơm. Trước đây, việc trồng rau của bà con hoàn toàn dựa vào kinh nghiệm, nhưng từ năm 2017 đến nay, người trồng rau được tiếp cận với quy trình kỹ thuật sản xuất rau an toàn, làm tăng hiệu quả kinh tế, giảm ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe người sản xuất và người tiêu dùng.

Ban đầu, khi mô hình sản xuất rau an toàn mới triển khai, một số bà con trong bản ngần ngại bởi lo không đạt được kết quả như mong muốn. Để giúp bà con nắm bắt quy trình kỹ thuật sản xuất rau an toàn, Ban quản lý bản đề nghị xã mời cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Vân Hồ về hướng dẫn kỹ thuật sản xuất cho nông dân. Thông qua phương thức “cầm tay chỉ việc”, quy trình sản xuất từ trồng rau, bón phân, chăm sóc rau đến thu hoạch đều được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn cẩn thận, tỷ mỷ đến từng hộ dân. Đồng thời, khuyến cáo bà con không sử dụng thuốc kích thích tăng trưởng rau; tổ chức cho bà con đi tham quan các mô hình trồng rau hiệu quả trên địa bàn...

Sau khi khảo sát tình hình thực tế, Nhà máy bảo quản và chế biến sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao Vân Hồ đã lựa chọn bản Nà Chá làm vùng nguyên liệu trồng rau an toàn tập trung. Đầu tháng 9, Nhà máy cử cán bộ về bản hướng dẫn bà con kỹ thuật làm đất, trồng rau an toàn; triển khai hỗ trợ giống cây bắp cải cùng phân bón cho hơn 2 ha vùng trồng rau tập trung của bản và cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm khi đến kỳ thu hoạch. Được tập huấn kỹ thuật, bà con trong bản biết dùng hóa chất diệt sâu hại sẽ tốn nhiều chi phí, ảnh hưởng lớn đến chất lượng sản phẩm, nên bà con đã bỏ hẳn việc phun thuốc trừ sâu, sử dụng hoá chất, thuốc kích thích trên cây rau. Ông Vì Văn Khoán, Trưởng bản Nà Chá chia sẻ: Những năm trước, bà con chưa chú trọng tới việc sản xuất rau an toàn theo hướng hàng hóa, chỉ trồng một vài loại rau, thành ra việc tiêu thụ sản phẩm gặp nhiều khó khăn. Được cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện và Nhà máy hướng dẫn, các hộ dân đã thay đổi hướng sản xuất, trồng rau an toàn... hiện giờ, hộ trồng ít cũng có thu nhập từ 20-30 triệu đồng/năm, hộ trồng nhiều hơn 50 triệu đồng/năm. Là một trong những hộ dân có thu nhập khá từ trồng rau an toàn, bà Vì Thị Anh phân tích: Sản xuất rau an toàn giá trị sản phẩm tăng từ 20-30% so với sản xuất rau bình thường. Với hơn 7.000 m2 đất trồng rau, đậu, trừ mọi chi phí, gia đình tôi vẫn thu 80-90 triệu đồng/năm, sản phẩm được tiêu thụ ngay sau thu hoạch. Năm nay, nhà tôi sẽ chuyển đổi hơn 1.500 m2 đất ruộng còn lại sang trồng bắp cải, cung cấp nguyên liệu cho Nhà máy bảo quản và chế biến sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao Vân Hồ. Sản xuất rau an toàn theo hướng hữu cơ, phải thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, không phun thuốc trừ sâu, thường xuyên thăm vườn, diệt trừ sâu bằng các biện pháp thủ công: Bắt, nhặt và sử dụng bẫy côn trùng có hại cho rau. 

Thực tế cho thấy, sản xuất rau an toàn vừa đảm bảo lợi ích cho người tiêu dùng và người sản xuất. Tất cả các loại cây rau, đậu ở bản Nà Chá đều được chia luống, chăm sóc đúng kỹ thuật, được theo dõi chặt chẽ từ khi gieo giống đến khi thu hoạch. Trong quá trình chăm sóc, người trồng rau không sử dụng phân hóa học, tận dụng nguồn phân chuồng ủ kỹ để bón lót, đây còn là giải pháp để cải tạo đất; khi phát hiện sâu bệnh hại, diệt trừ ngay bằng biện pháp thủ công hoặc sử dụng các loại chế phẩm sinh học để phun trừ theo nguyên tắc “4 đúng”, hạn chế tác hại đối với sức khỏe của người trực tiếp sản xuất rau và người tiêu dùng.

Việc quy hoạch các vùng sản xuất chuyên canh trong nông nghiệp đã từng bước xóa bỏ tập quán canh tác manh mún, không tập trung để hướng tới sản xuất hàng hóa quy mô lớn. Hiện nay, sản phẩm rau an toàn ở bản Nà Chá không chỉ tiêu thụ ở các xã lân cận mà còn được Nhà máy bảo quản và chế biến sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao Vân Hồ cam kết hỗ trợ đầu tư và thu mua ổn định. Đây là cơ hội để mở rộng diện tích trồng rau an toàn của bản, góp phần nâng cao thu nhập cho người sản xuất.

Bùi Thu Hà

(Trường Chính trị tỉnh)