Từ thông tin của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Vân Hồ: Chiềng Khoa là địa bàn thực hiện hiệu quả việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chúng tôi đã về xã để tìm hiểu thêm về cách làm của bà con trong việc nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích canh tác, nâng cao mức sống.

Vùng trồng rau an toàn tập trung của bản Nà Chá, xã Chiềng Khoa (Vân Hồ).

Chiềng Khoa hiện có trên 2.000 ha đất sản xuất nông nghiệp, trước đây chủ yếu được bà con trồng lúa, ngô, sắn... Để nâng cao thu nhập từ sản xuất nông nghiệp, xã đã vận động nhân dân chuyển đổi cây trồng trên đất dốc kém hiệu quả sang trồng cây ăn quả và thâm canh tăng vụ, trồng các loại cây phù hợp. Từ năm 2016 đến nay, toàn xã chuyển đổi 130 ha trồng ngô, sắn trên đất dốc năng suất thấp sang trồng cây ăn quả, nâng diện tích cây ăn quả của xã lên trên 260 ha, chủ yếu là bơ, xoài, cam, bưởi, mận, nhãn chín muộn... Toàn xã còn trồng 40 ha cây chanh leo. Thực tế cho thấy, loại cây trồng này khá thích nghi với thổ nhưỡng, khí hậu, hiện đang phát triển tốt. Sản lượng bình quân đạt hơn 400 tấn quả các loại/năm. Riêng các bản: Phú Khoa, Tin Tốc, Mường Khoa, Nà Chá và bản Khòng duy trì chăm sóc trên 400 ha chè, trong đó có 308 ha đã cho thu hoạch, năng suất đạt từ 8-10 tấn chè búp tươi/năm, với giá bán trung bình là 5.000 đồng/kg chè búp tươi, đã mang lại thu nhập ổn định cho người trồng chè.

Chúng tôi về bản Nà Chá (xã Chiềng Khoa), là một trong những bản đi đầu chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong xã. Trưởng bản Vì Văn Khoán cho biết: Từ năm 2016, thực hiện chủ trương của tỉnh về chuyển đổi diện tích cây trồng trên đất dốc, Ban quản lý bản và các đoàn thể trong bản đã tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi diện tích trồng ngô năng suất thấp sang trồng cây ăn quả. Trong hơn 4 năm, nhân dân trong bản đã chuyển 30 ha trồng ngô sang trồng cây ăn quả, hiện bản có hơn 40 ha cây nhãn chín muộn, xoài Đài Loan, chanh leo và cây bơ, đồng thời cải tạo diện tích cây ăn quả đã trồng từ trước. Vụ năm 2019, trên 10 ha cây ăn quả đã cho thu hoạch 20 tấn quả. Đồng thời, chuyển đổi 3 ha đất ruộng 1 vụ sang trồng cây bắp cải, tham gia vùng nguyên liệu trồng rau củ, quả an toàn, cung cấp cho Nhà máy bảo quản và chế biến sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao Vân Hồ.

Người dân bản Nà Chá, xã Chiềng Khoa chuyển đổi đất ruộng 1 vụ sang trồng rau.

Ở bản Páng, ngày càng xuất hiện nhiều mô hình trồng cây ăn quả mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tiêu biểu như là vườn cây ăn quả của ông Vì Văn Chánh, trồng trên 150 gốc nhãn ghép, hơn 300 gốc cam Vinh, thu trên 100 triệu đồng/năm. Ông Chánh chia sẻ: Năm 2016, tôi đã chuyển diện tích trồng ngô sang trồng cây ăn quả và đầu tư hơn 80 triệu đồng để ghép mắt nhãn chín muộn và mua giống cây cam Vinh. Do thực hiện chăm sóc vườn cây đúng quy trình kỹ thuật nên vụ nào cây cũng sai quả. Nhiều hộ dân trong bản nhận thấy hiệu quả kinh tế từ mô hình của gia đình nên cũng chuyển đổi theo, tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm. Do vậy, không riêng gia đình tôi mà trong bản còn có nhiều hộ đang trồng và chăm sóc cây ăn quả, dự kiến trong năm nay sẽ có nhiều diện tích nhãn cho thu hoạch quả bói.

Để triển khai thực hiện tốt kế hoạch sản xuất vụ xuân hè năm nay, nông dân trong xã đã chuẩn bị các điều kiện tốt nhất về giống, phân bón, nguồn nước để gieo trồng đúng khung thời vụ, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Thời điểm này, trên các cánh đồng ở Chiềng Khoa, nông dân đang bận rộn với việc gieo trồng và chăm sóc các loại rau màu. So với mọi năm, tiến độ gieo trồng năm nay sớm hơn, với  21 ha ngô, 20 ha sắn, 8 ha rau màu. Đặc biệt, vụ này, bà con giảm 5 ha trồng ngô để trồng rau màu, do các loại rau màu cho hiệu quả kinh tế cao hơn. Nhiều hộ dân trong xã thực hiện thâm canh tăng vụ qua việc trồng các loại đậu, đỗ và rau sạch xen canh trên diện tích đất ruộng và trồng được 21 ha ngô lấy thân ủ ướp làm thức ăn cho bò sữa trên ruộng một vụ tại các bản Tin Tốc, Nà Đồ, Nà Chá, Nà Tén, bản Khòng, giúp tăng thu nhập trên diện tích đất canh tác...

Anh Vì Văn Lâm, cán bộ khuyến nông xã Chiềng Khoa thông tin: Cây ngô ở đây được trồng để lấy thức ăn cho chăn nuôi nên thu hoạch sớm và có thể trồng xen thêm các loại rau, đậu. Các loại cây này được luân canh, gối vụ nên một năm có thể gieo trồng được nhiều vụ, thu lãi hơn 200 triệu đồng trên một ha đất canh tác. Vụ này, xã khuyến khích bà con tập trung gieo trồng rau cải, tỏi, hành, ớt, cà chua... bởi đây là các loại cây đạt giá trị kinh tế cao.

Trên các diện tích đất sản xuất của Chiềng Khoa hôm nay mùa nào thức nấy, đầy đủ các loại rau màu, các loại cây ăn quả, mang lại thu nhập cao cho người dân. Đây là điều kiện quan trọng để kinh tế - xã hội của xã Chiềng Khoa ngày càng khởi sắc và phát triển.