Theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì người tiêu dùng có 8 quyền được bảo vệ như: về an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền được cung cấp thông tin về tổ chức, cá nhân cung cấp hàng hóa, dịch vụ, quyền được đòi bồi thường thiệt hại hàng hóa, dịch vụ không đúng tiêu chuẩn... Song trong thực tế, người tiêu dùng vẫn bị xâm phạm nhiều nơi, nhiều lĩnh vực.

Cán bộ Đội QLTT số 1 Sơn La hướng dẫn người dân nhận biết, phân biệt hàng giả, hàng nhái.

Ảnh: Phan Hưng

Các vụ vi phạm quyền lợi người tiêu dùng có xu hướng ngày càng gia tăng cả về số lượng và mức độ. Hàng loạt các vụ vi phạm được phát hiện về chất lượng, sản phẩm, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ… ảnh hưởng đến kinh tế, sức khỏe thậm chí là tính mạng người tiêu dùng. Bên cạnh đó, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, phát sinh nhiều phương thức bán hàng đa cấp, bán hàng tận cửa, bán hàng trực tuyến... tuy có thuận tiện nhưng người tiêu dùng rất dễ bị xâm hại khi xác lập giao dịch thông qua các hình thức bán hàng này. Mặt khác, việc áp dụng các quy định của pháp luật để giải quyết các khiếu nại, tranh chấp còn hạn chế, dẫn đến việc người tiêu dùng e ngại, không muốn khiếu nại, khởi kiện. Do đó, nhiều tổ chức, cá nhân kinh doanh thường xem nhẹ, thiếu ý thức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Từ những vấn đề nêu trên, các cấp, các ngành, địa phương cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật và các chính sách bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Nâng cao trách nhiệm, trình độ năng lực, khuyến khích sự hợp tác và phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức xã hội, các doanh nghiệp và người tiêu dùng tham gia các hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, xây dựng môi trường tiêu dùng lành mạnh, giữ ổn định và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội.

Việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh phải đảm bảo thiết thực, hiệu quả, tiết kiệm, đảm bảo sự thống nhất, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các sở, ngành, đơn vị, địa phương. Tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước trong bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tiếp nhận, giải quyết các khiếu nại, tố cáo, phản ánh của người tiêu dùng.

Các sở, ban ngành, các địa phương tham mưu với UBND tỉnh đề nghị các Bộ, ngành Trung ương xem xét sửa đổi, bổ sung và hướng dẫn thống nhất theo dõi, quản lý nhà nước việc đăng ký hợp đồng theo mẫu và điều kiện giao dịch chung đối với các dịch vụ thiết yếu theo quy định của Chính phủ. Tập huấn bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ quản lý nhà nước cho cán bộ, công chức và các đối tượng liên quan tới thực hiện công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;

Hướng dẫn cho người tiêu dùng nâng cao kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ quyền lợi của bản thân khi thực hiện các hoạt động giao dịch thương mại điện tử. Tăng cường quản lý, thanh tra an toàn thực phẩm; hình thức kinh doanh theo phương thức đa cấp; các hoạt động xúc tiến thương mại; lưu thông các mặt hàng kinh doanh có điều kiện, hạn chế kinh doanh. Nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp trong phối hợp với các lực lượng chức năng trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, đảm bảo lợi ích chính đáng cho doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Ký cam kết nâng cao hiệu quả hoạt động SXKD gắn với trách nhiệm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Triển khai các hoạt động nhận diện hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, bán hàng rong, nhất các địa bàn vùng sâu, vùng xa nhằm nâng cao ý thức, khả năng tự bảo vệ của người tiêu dùng.

Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chuyên ngành bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng hàng hóa, nhất là các vấn đề về dược phẩm, trang thiết bị y tế, dịch vụ y tế. Kiểm tra chất lượng vật tư nông nghiệp, an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất, sơ chế, chế biến, kinh doanh thực phẩm nông, lâm, thủy sản theo phân cấp quản lý. Kịp thời ngăn chặn và xử lý vi phạm hành chính về sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hành vi vi phạm trong lĩnh vực xúc tiến thương mại, thương mại điện tử, mạng xã hội; vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, buôn bán các loại động vật hoang dã, vận chuyển trái phép các chất ma túy.