Sau 2 giờ đồng hồ đi xe máy từ trung tâm thị trấn Thuận Châu, vượt qua những khúc cua tay áo liên tục của tỉnh lộ 108, chúng tôi có mặt tại trung tâm xã Long Hẹ và không khỏi ngỡ ngàng trước những đổi mới của địa phương này. Những con đường lầy lội trước đây nay đã được đổ bê-tông phẳng phiu; đường về khu căn cứ cách mạng Long Hẹ giờ cũng đã rải nhựa, tạo thuận lợi cho người dân sản xuất, sinh hoạt và đón du khách về thăm.

Một góc trung tâm xã Long Hẹ hôm nay.

Những người thuộc thế hệ cha ông từng tham gia cách mạng ở xã Long Hẹ nay không còn nhiều. Cầm trên tay cuốn Lịch sử Đảng bộ xã Long Hẹ, đồng chí Thào Mùa Nó, Bí thư đảng ủy xã tự hào: Tháng 1/1946, quân Pháp đánh chiếm Tuần Giáo, bộ đội Tây Tiến cùng lực lượng vũ trang địa phương do đồng chí Lê Trọng Tấn chỉ huy đã chiến đấu ngoan cường với địch. Do thiếu vũ khí, đạn dược, ta rút vào Tanh Phông, É Tòng, Long Hẹ để củng cố lực lượng. Ông Vàng Tồng Tếnh được cử đi Tuần Giáo đón cán bộ Việt Minh về hoạt động. Bộ đội Tây Tiến cùng cán bộ Việt Minh đồng cam cộng khổ, cùng sinh hoạt với đồng bào. Đội du kích Long Hẹ đã cùng nhau cắt máu ăn thề, quyết đi theo cách mạng đánh thực dân Pháp. Đội du kích sau đó phát triển lên 30 người, do các ông Thào Khua Chỉnh, Thào Ngọc Lương, Thào Và Mua trực tiếp chỉ huy, vận động nhân dân đẩy mạnh sản xuất, phát triển lực lượng bí mật, củng cố lực lượng du kích, sẵn sàng chiến đấu. Dưới sự chỉ huy của cán bộ Việt Minh, bộ đội Tây Tiến, Đội du kích Long Hẹ đã bám trụ, kề vai sát cánh cùng nhân dân các dân tộc trong công cuộc đấu tranh giải phóng quê hương.

Tự hào với truyền thống cách mạng, nhưng câu hỏi lớn luôn trăn trở các thế hệ cán bộ, đảng viên: Làm gì, làm như thế nào để Long Hẹ chiến thắng đói nghèo? Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thào A Của, chia sẻ: Long Hẹ hiện có 19 bản của 6 dân tộc Mông, Kháng, Thái, Kinh, Mường, Khơ Mú. Vốn là vùng núi cao, đất sản xuất hạn hẹp, tập quán trồng cây trên nương, phụ thuộc vào thời tiết còn nặng nề, việc thay đổi nhận thức trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi của bà con khó khăn. Đảng bộ xã xác định phải tạo chuyển biến bằng những việc làm cụ thể; từng bước đổi mới phương thức lãnh đạo, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên; vận động nhân dân không trông chờ, ỷ lại Nhà nước; mọi nghị quyết, chương trình hành động của Đảng bộ, chính quyền và các đoàn thể phải hướng tới phát triển sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, nâng cao mức sống, xóa đói, giảm nghèo... Bây giờ, sản lượng ngô đã đạt mức gần 4.790 tấn; lúa 3.160 tấn; trồng 741 ha cây ăn quả các loại; chăn nuôi gia súc, gia cầm theo hướng nhốt chuồng, trồng cỏ làm thức ăn... toàn xã hiện có 2.000 con trâu, bò; 1.700 con dê và 20.000 con gia cầm. Nghề rừng được coi là thế mạnh của Long Hẹ, xã tập trung giao đất cho cộng đồng gắn với phát triển kinh tế; đất rừng được giao đến tận hộ, nhóm hộ, cộng đồng bảo vệ, gần 6.580 ha rừng hiện còn được bảo vệ tốt, độ che phủ tăng lên gần 45%. Đặc biệt, những năm gần đây, người dân trong xã đã lựa chọn cây sơn tra để trồng rừng, cả xã hiện có 650 ha cây sơn tra. Mô hình kinh tế của gia đình ông Thào Pá Tông (bản Nậm Nhứ) là một ví dụ, chỉ với 3 ha đất sản xuất, chăn nuôi, nhà ông duy trì 20 con bò nhốt chuồng (vừa xuất bán 15 con, thu 100 triệu đồng); 200-300 con gà; trồng 200 gốc xoài ghép, 100 gốc nhãn ghép... thu nhập trên 200 triệu đồng/năm.

Bên cạnh đó, Long Hẹ còn vận dụng tốt nguồn lực từ hỗ trợ của các chương trình 134, 135, 182, dự án giảm nghèo, cùng sự đóng góp tích cực của nhân dân, cả xã đã huy động được hàng chục tỷ đồng để làm đường liên xã, liên bản, xây dựng công trình nước sạch, nhà lớp học cắm bản, hỗ trợ sản xuất, hỗ trợ làm nhà ở cho người nghèo... Hiện nay, tuyến đường dân sinh từ trung tâm xã đến 19/19 bản đều đi được xe máy; đường nội bản, đến các lớp học đều được đổ bê-tông; 14/19 bản đã được sử dụng điện lưới quốc gia; 70% số hộ được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; Long Hẹ hiện đạt 7 tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Trong bộn bề công việc của những ngày cuối năm, nhưng cấp ủy, chính quyền xã Long Hẹ vẫn quan tâm chỉ đạo tổ chức các hoạt động chăm lo cho nhân dân đón Tết, nhất là các gia đình chính sách, đối tượng hoàn cảnh khó khăn; chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao cho bà con vui chơi trong những ngày Tết đến, xuân về. Một năm mới hứa hẹn nhiều khởi sắc đang đến với miền quê giàu truyền thống cách mạng này.