Những năm gần đây, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở xã Mường É (Thuận Châu) đã có chuyển biến tích cực, từ trồng ngô, sắn kém hiệu quả chuyển sang trồng chè, chanh leo và các loại cây ăn quả, cây dược liệu cho giá trị kinh tế, nâng cao thu nhập và cải thiện cuộc sống cho nhân dân.

Người dân bản Nà Vai, xã Mường É thu hái chè.

Bản Huổi Cả có 66 hộ, 320 nhân khẩu. Thực hiện chủ trương chuyển đổi cây trồng trên đất dốc, Ban Quản lý bản đã khảo sát, tìm lựa chọn những cây trồng nằm trong vùng quy hoạch, vận động bà con chuyển đổi. Để làm gương cho nhân dân, năm 2017, Trưởng bản Lò Văn Chơ đã mạnh dạn chuyển đổi 1,5 ha đất trồng ngô, sắn sang trồng chè, hiện đã cho thu hoạch với năng suất 10 tấn chè búp tươi/ha/năm, giá bán 7.000 đồng/kg. Nhờ vậy, gia đình anh thu hơn 100 triệu đồng/năm, gấp 5-7 lần so với trồng ngô, sắn. Ngoài ra, gia đình anh còn trồng 1 ha chanh leo, vừa cho thu hoạch 5 tấn quả... Thấy hiệu quả kinh tế cao, nhiều hộ dân đã học theo anh Chơ trồng chè. Đến nay, 100% các hộ dân của bản Huổi Cả đều trồng chè, gia đình nào ít cũng trồng từ 5.000 m2 đến 1,5 ha; tổng diện tích chè của bản là 30 ha, là bản có diện tích chè nhiều nhất xã.

Đến thăm mô hình trồng chanh leo của gia đình chị Quàng Thị Hen, bản Kiểng, chị Hen chia sẻ: Năm 2017, gia đình tôi đã chuyển đổi gần 3 ha đất trồng ngô, sắn sang trồng cây chanh leo, sau 5 tháng bắt đầu cho thu hoạch, ngay vụ đầu tiên đã đủ chi phí làm giàn, mua cây giống, phân bón, thuê nhân công... Sau đó, gia đình tiếp tục trồng thêm 1 ha chanh leo nữa. Năm 2018, gia đình tôi thu được hơn 50 tấn quả chanh leo, thu nhập hơn 1 tỷ đồng; từ đầu năm đến nay, đã cho thu hoạch được hơn 10 tấn quả, với giá 17.000-20.000 đồng/kg, thu nhập trên 150 triệu đồng. Ngoài ra, gia đình tôi còn trồng 1 ha chè, cho sản lượng 6 tấn chè búp tươi/năm, trừ chi phí, mỗi năm thu khoảng 50 triệu đồng; trồng 3 ha cây gỗ dổi, dưới tán trồng sa nhân và trồng thêm các loại cây ăn quả, như: bưởi, cam, bơ, mắc ca, sơn tra... Từ mô hình kinh tế của gia đình chị Hen đã tạo sức lan tỏa, bà con trong bản Kiểng và các bản lân cận đã đến học hỏi kinh nghiệm làm theo, đến nay, 14 hộ của bản Kiểng trồng chanh leo, với tổng diện tích 7,5 ha.

Ông Bạc Cầm Thế, Phó Chủ tịch UBND xã Mường É, cho biết: Trước đây, bà con trong xã trồng ngô, sắn, đất bạc màu nhanh, giá cả lại bấp bênh, thu nhập thấp. Chính vì vậy, xã đã tuyên truyền, vận động bà con chuyển đổi trồng các loại cây có giá trị kinh tế, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương như: Cây chè, chanh leo, mắc ca, sa nhân... Cán bộ, đảng viên gương mẫu, tiên phong đi trước, làm trước, xây dựng những mô hình mới để nhân dân học tập làm theo. Bên cạnh đó, xã đã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, cán bộ khuyến nông xã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện mở các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân; hướng dẫn bà con đưa giống cây trồng, vật nuôi mới vào sản xuất. Từ đầu năm đến nay, toàn xã đã trồng mới gần 100 ha chè, hơn 52 ha cà phê, hơn 35 ha chanh leo... Hiện, toàn xã có hơn 200 ha chè (hơn 88 ha đã cho thu hoạch với năng suất 80 tạ/ha); hơn 108 ha cà phê (trên 56 ha đã cho thu hoạch với năng suất 40 tạ/ha); gần 42 ha chanh leo, đạt năng suất 70 tạ/ha; hơn 61 ha bơ xen cà phê; 35 ha cây mắc ca trồng xen cà phê; 28 ha cây sa nhân...

Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng là hướng đi đúng và mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân xã Mường É. Tuy nhiên, để giúp người dân phát triển kinh tế bền vững, thời gian tới, xã tiếp tục khuyến khích các hộ dân sản xuất sản phẩm nông sản sạch, theo tiêu chuẩn VietGAP, sử dụng chế phẩm sinh học, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Bên cạnh đó, để đảm bảo đầu ra ổn định, xã liên kết với các Công ty, HTX bao tiêu sản phẩm nông sản cho bà con; đồng thời vận động các hộ xây dựng mô hình tổ hợp tác, tổ liên kết, hình thành chuỗi giá trị sản xuất, tiêu thụ nông sản, giúp nông dân cải thiện thu nhập, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo và duy trì bền vững các tiêu chí nông thôn mới.