Dự án cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục để khởi công. Tuyến cao tốc này có ý nghĩa hết sức quan trọng, phá thế độc đạo của quốc lộ 6 kết nối từ Thủ đô Hà Nội lên tỉnh Sơn La, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh khu vực Tây Bắc.

Phá thế độc đạo của quốc lộ 6

Những năm gần đây, hệ thống giao thông của các tỉnh miền núi phía Bắc đã được quan tâm phát triển, từ quy hoạch, cải tạo nâng cấp và đầu tư mới. Điều này đã giúp các tỉnh có hạ tầng tốt hơn, thúc đẩy giao thương hàng hóa, nâng cao đời sống nhân dân. Tuy nhiên, về mặt bằng chung, các tỉnh Tây Bắc vẫn là một trong những vùng có hạ tầng kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn. Kết nối từ thủ đô Hà Nội tới các tỉnh Tây Bắc, Hòa Bình - Sơn La - Điện Biên từ trước tới nay chủ yếu qua quốc lộ 6. Trong khi đó, lưu lượng phương tiện đi lại ngày càng tăng, cung đường này có nhiều đèo dốc quanh co, nguy hiểm, hay bị sạt lở, sương mù, nguy cơ mất an toàn giao thông.

Dự án đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu được tỉnh xác định là dự án trọng điểm, tạo bước đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Sơn La và vùng Tây Bắc. Đoạn qua tỉnh Sơn La dài khoảng 32,3 km; điểm đầu tại km 53 thuộc địa phận xã Chiềng Yên, huyện Vân Hồ và điểm cuối tại km 85+300 giao với quốc lộ 43 thuộc địa phận xã Phiêng Luông, huyện Mộc Châu; chiều dài giải phóng mặt bằng khoảng 34,4 km; giai đoạn phân kỳ đầu tư theo quy mô 2 làn xe, phạm vi giải phóng mặt bằng quy mô 4 làn xe; tổng mức đầu tư khoảng 4.938 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước; thời gian thực hiện từ năm 2023 đến 2028. Để sớm triển khai dự án, UBND tỉnh đã có tờ trình đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Sơn La làm cơ quan chủ quản thực hiện Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu.

Ông Bùi Trọng Thắng, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải, cho biết: Tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, đoạn qua tỉnh Sơn La có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, phá thế độc đạo của quốc lộ 6 kết nối từ thủ đô Hà Nội lên tỉnh Sơn La và các tỉnh khu vực Tây Bắc, giúp giảm tải, tháo gỡ điểm nghẽn, cải thiện năng lực hạ tầng giao thông kết nối vùng, rút ngắn khoảng cách, thời gian di chuyển, giảm chi phí vận tải, nâng cao điều kiện an toàn giao thông; tạo động lực thu hút đầu tư phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, như du lịch, công nghiệp, nông nghiệp và nhất là việc tiêu thụ các sản phẩm nông sản, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của tỉnh Sơn La nói riêng và các tỉnh khu vực Tây Bắc nói chung.

Chủ động, tích cực triển khai dự án

Xác định tầm quan trọng của dự án, tỉnh ta đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành Trung ương báo cáo với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc giao địa phương được đầu tư cao tốc, làm cơ sở để kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Sơn La làm cơ quan chủ quản đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, đoạn qua tỉnh Sơn La.

Các sở, ngành, địa phương tham mưu với HĐND, UBND tỉnh tổ chức triển khai lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 671/TTg-CN ngày 19/7/2023. Chuẩn bị trước các điều kiện cho phép để sẵn sàng triển khai các nhiệm vụ khi có đầy đủ cơ sở pháp lý như: Tổ chức tuyên truyền, ký cam kết giải phóng mặt bằng; rà soát đo đạc, kiểm đếm sơ bộ, xác minh nguồn gốc đất đai, lập quy hoạch chi tiết các điểm tái định cư; rà soát nhu cầu cung ứng, quy hoạch mỏ vật liệu xây dựng, chuẩn bị hồ sơ, trình tự chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, bãi đổ thải; huy động nguồn vốn, rà soát phạm vi khớp nối với tuyến cao tốc trên địa bàn tỉnh Hòa Bình.

Đến nay, tỉnh Sơn La đã hoàn thành việc lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Ngày 28/11/2023, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 106/2023/QH15 về thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ, trong đó có dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, đoạn qua tỉnh Sơn La. Hiện nay, đang chờ Thủ tướng Chính phủ chính thức ban hành văn bản giao UBND tỉnh Sơn La làm cơ quan chủ quản đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu, đoạn qua tỉnh Sơn La để triển khai thực hiện các bước tiếp theo.

Tuyến cao tốc đi qua huyện Vân Hồ có chiều dài khoảng 30 km. Để kịp thời triển khai dự án đảm bảo tiến độ, huyện Vân Hồ đã thành lập Ban Chỉ đạo tái định cư và giải phóng mặt bằng tuyến đường Hòa Bình - Mộc Châu, thành lập 3 tổ, gồm: Tổ chỉ đạo tuyên truyền vận động; Tổ chỉ đạo nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng và Tổ chỉ đạo tái định cư. Đồng thời, chỉ đạo quyết liệt về việc quản lý đất đai nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng.

Đồng chí Nguyễn Đức Toàn, Bí thư Huyện ủy Vân Hồ, thông tin: Huyện đã xây dựng đề cương tuyên truyền về chủ trương dự án, đặc biệt về công tác đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn. Tuyên truyền về đảm bảo giữ nguyên hiện trạng đất đai, không để xảy ra biến động so với thời điểm hiện tại. Vận động nhân dân thực hiện chủ trương thu hồi đất, bồi thường và tái định cư dự án với sự tham gia của cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở tạo sự đồng thuận của nhân dân trong vùng dự án.

Sự vào cuộc của các cấp, ngành, địa phương đã mang lại những kết quả tích cực, đến nay, huyện Vân Hồ nhận sơ bộ toàn bộ hướng tuyến và bàn giao file bản đồ bằng phần mềm KMZ. Thực hiện đo đạc tổng chiều dài toàn tuyến; khu tái định cư; các điểm mỏ và các bãi thải với diện tích hơn 366 ha, tại 3 xã: Chiềng Yên, Chiềng Khoa, Mường Men. Chỉ đạo thu thập giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các hộ đã được cấp và xác minh thời điểm sử dụng đối với các trường hợp chưa được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

UBND huyện Vân Hồ đã hoàn thiện việc phê duyệt Đồ án Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 các khu tái định cư thuộc Dự án đầu tư xây dựng dự án cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu (đoạn qua tỉnh Sơn La) và đã công bố quy hoạch theo quy định. Quy mô diện tích lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 là 12,0 ha. Trong đó: Điểm tái định cư bản Pà Puộc, xã Chiềng Yên khoảng 3,5 ha, với 35 hộ; điểm tái định cư bản Ui, xã Mường Men khoảng 3,5 ha, với 30 hộ; điểm tái định cư bản Páng, xã Chiềng Khoa khoảng 2,5 ha, với 17 hộ; điểm tái định cư bản Nà Chá, xã Chiềng Khoa khoảng 2,5 ha, với 18 hộ.

Ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Giáp Thìn, đồng chí Nguyễn Hữu Đông, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã kiểm tra công tác chuẩn bị đầu tư tuyến đường cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu. Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu các đơn vị, địa phương liên quan, đơn vị tư vấn tập trung triển khai nhiệm vụ ngay từ những ngày đầu năm, sớm hoàn thiện hồ sơ và công tác chuẩn bị đầu tư. Đồng thời tập trung cao thực hiện công tác tái định cư, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng phương án đấu thầu các điểm mỏ phục vụ cho dự án; xây dựng các dự án kết nối với đường cao tốc phục vụ phát triển chung của huyện Mộc Châu và Vân Hồ. Tăng cường tuyên truyền ý nghĩa của dự án để nhân dân hiểu và nắm rõ, từ đó ủng hộ việc triển khai dự án trên địa bàn.