Không chỉ có lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, Thành phố Sơn La còn có nhiều di tích lịch sử được công nhận xếp hạng cấp quốc gia, cấp tỉnh; nhiều bản làng giữ được nét sinh hoạt văn hóa truyền thống... Đây là những điều kiện rất thuận lợi để Thành phố phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng.

Ông Lù Tiến Quân, bản Bó, phường Chiềng An (Thành phố) giới thiệu cách bố trí phòng ngủ với khách tham quan. 

Hiện nay, Thành phố có 5 điểm du lịch: Di tích Quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La, Bảo tàng tỉnh, di tích Đền thờ Vua Lê Thái Tông, 2 bản du lịch cộng đồng: bản Bó (phường Chiềng An) và bản Hụm (xã Chiềng Xôm); điểm du lịch tắm khoáng nóng, ẩm thực tại bản Mòng, xã Hua La; 9 tuyến du lịch qua địa bàn đã được phê duyệt; trung bình mỗi năm đón hơn 35.500 lượt khách du lịch; doanh thu trên 20 tỷ đồng. Để khai thác lợi thế về du lịch và đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, Đảng bộ Thành phố đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ-TU ngày 8/4/2016 về phát triển du lịch Thành phố đến năm 2020. Năm 2017, Thành phố sẽ tập trung xây dựng du lịch cộng đồng ở 3 bản: bản Bó (phường Chiềng An), bản Hụm (xã Chiềng Xôm), bản Hùn (xã Chiềng Cọ); hỗ trợ 4 hộ xây dựng nhà nghỉ du lịch cộng đồng.

Nhằm phát triển du lịch cộng đồng hiệu quả, tháng 4 vừa qua, Thành phố đã tổ chức đoàn tham quan mô hình tại thị xã Nghĩa Lộ (tỉnh Yên Bái); huyện Lâm Bình (Tuyên Quang) và xã Tả Van, huyện Sa Pa (Lào Cai). Qua thực tế, Thành phố đã nghiên cứu vận dụng, có cơ chế chính sách hỗ trợ cho các hộ gia đình tham gia làm du lịch cộng đồng; mời Công ty tư vấn đầu tư phát triển du lịch cộng đồng - CBT Travel lên khảo sát, tư vấn, tập huấn, hướng dẫn kỹ năng cần thiết cho các tổ chức và các hộ gia đình tham gia dịch vụ du lịch nói chung và du lịch cộng đồng nói riêng, từ đó, tạo ra các sản phẩm du lịch hấp dẫn và trở thành điểm đến lý tưởng của mỗi du khách khi đến với Thành phố.

Bản Bó (phường Chiềng An) có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp, có hang nước Tát Tòng, bao quanh là dãy núi đá, khí hậu mát mẻ; mặt khác, người dân vẫn gìn giữ được nét văn hóa truyền thống của dân tộc Thái, một số hộ vẫn còn giữ được nghề đan lát thủ công, thêu, dệp thổ cẩm... Với sự hỗ trợ và hướng dẫn của các ngành chuyên môn, các hộ gia đình ở đây đã và đang trong giai đoạn bố trí lại nhà ở, đầu tư xây dựng lại các công trình phụ trợ, đáp ứng nhu cầu ăn, nghỉ của khách du lịch.

Phát huy lợi thế của địa phương trong phát triển du lịch, năm 2017, gia đình ông Lù Tiến Quân (bản Bó, phường Chiềng An) đã đầu tư làm du lịch cộng đồng, đáp ứng được nhu cầu ăn, nghỉ của du khách. Ông Quân chia sẻ: Ngoài sự hỗ trợ của Thành phố, gia đình ông vay thêm 50 triệu của Ngân hàng Chính sách xã hội đầu tư sửa phòng ngủ, xây dựng thêm các công trình phụ trợ phù hợp với phong tục tập quán và nhu cầu của khách du lịch; đồng thời, xây dựng tour trải nghiệm để du khách có thể tham gia các hoạt động sản xuất với bà con bản địa. Hiện tại, nhà nghỉ du lịch cộng đồng của gia đình tôi có thể đón được 20 khách lưu trú.

Bà Trần Thị Kim Thành, Trưởng phòng Văn hóa Thành phố, thông tin: Với sự định hướng, đầu tư của các cấp, các ngành và sự đổi mới cách nghĩ, cách làm của người dân trong xây dựng bản du lịch cộng đồng sẽ góp phần đáng kể vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phương. Tuy nhiên, làm du lịch cộng đồng trên địa bàn vẫn còn tình trạng nhỏ lẻ, manh mún; cơ sở hạ tầng du lịch còn thiếu, chưa đồng bộ, các tour, tuyến du lịch hình thành chưa rõ nét, các dịch vụ du lịch, đón tiếp khách, vệ sinh môi trường ở các điểm du lịch chưa đáp ứng được yêu cầu; chưa xây dựng được các chương trình, dự án phát triển du lịch dài hạn; nguồn nhân lực làm công tác du lịch còn thiếu...

Khắc phục khó khăn trên, Thành phố tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền quảng bá tiềm năng, thế mạnh về du lịch; quy hoạch hệ thống du lịch Thành phố dựa trên các vùng và sản phẩm du lịch đặc trưng; xây dựng kế hoạch, đề án, dự án phát triển sản phẩm du lịch, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; giữ gìn, bảo tồn, phát huy tài nguyên thiên nhiên, di tích lịch sử văn hóa; tăng cường quảng bá du lịch... phấn đấu đến năm 2020, đưa du lịch cơ bản thành ngành kinh tế quan trọng, chiếm trên 15% trong tổng thu nhập của Thành phố.