Giữa những ngày đông lạnh giá, chúng tôi có dịp tới thăm vườn nhãn của gia đình anh Vũ Văn Liên, bản H8, xã Mường Hung (Sông Mã). Thật kỳ diệu khi được tận mắt chứng kiến vườn nhãn “đặc biệt”, có những cây đang rất nhiều quả chín, nhiều cây có quả non, một số khác đang ra hoa. Từ trồng nhãn trái vụ, gia đình anh Liên đã có thu nhập hơn 1 tỷ đồng/năm và trở thành tấm gương điển hình trong sản xuất, kinh doanh giỏi trên địa bàn.

Anh Vũ Văn Liên sinh năm 1968 ở Hưng Yên, theo gia đình lên Mường Hung năm 1989. Đến năm 1995 thì mua mảnh đất đồi rộng 4 ha ở ngay bên bờ sông Mã để sản xuất. Ban đầu, anh Liên trồng nhãn, cà phê, na và cây đậu thiều nuôi cánh kiến... Cứ thế cây nhãn vẫn được duy trì. Anh Liên đã ghép Giống nhãn T6 và Miền Thiết cho chất lượng quả ngon, mẫu mã đẹp, năng suất cao.

Năm 2018, anh gặp người bạn đang sinh sống ở miền Nam biết kỹ thuật cho nhãn ra quả trái vụ. Qua trò chuyện với người bạn cũ, anh Liên thấy thổ nhưỡng ở Mường Hung cũng có nét tương đồng một số nơi ở miền Nam. Nhận thấy đây là cơ hội tốt để áp dụng cho vườn nhãn của nhà ra quả trái vụ, nên anh đã bắt tay ngay vào áp dụng kỹ thuật đặc biệt này. Vừa làm, vừa hỏi và ghi chép thật chi tiết, thành quả năm đầu tiên anh Liên thu được 1 tấn quả nhãn trái vụ, bán đổ tại vườn 60.000 đồng/kg. Nhờ đúc rút kinh nghiệm chăm sóc, nên những cây nhãn áp dụng kỹ thuật cho ra quả trái vụ cho sản lượng tăng dần, năm 2019 đạt 9 tấn quả và năm 2020 đạt 15 tấn quả.

Hiện nay, khu đất nhà anh Liên có 1.000 cây nhãn 25 năm tuổi, 4.000 cây bưởi diễn trồng 7 năm, 1.000 cây xoài trồng 5 năm... Năm 2020, gia đình anh Liên thu được 40 tấn nhãn (trong đó có 28 tấn nhãn chính vụ chín sớm, 12 tấn nhãn trái vụ), 12.000 quả bưởi, 6 tấn xoài. Với giá bán bình quân 12.000 đồng/kg nhãn chính vụ chín sớm, 60.000 đồng/kg nhãn trái vụ, 10.000 đồng/quả bưởi và 6.000 đồng/kg xoài, gia đình anh Liên có thu nhập hơn 1,1 tỷ đồng.

Tiếp chuyện chúng tôi, anh Liên phấn khởi: Hiện nay, tôi mới áp dụng cho 300 gốc nhãn ra quả trái vụ, bình quân 1 tháng tôi xuất bán 1 tấn nhãn cho khách hàng ở huyện, tỉnh và các siêu thị ở Điện Biên, Hà Nội, Quảng Ninh, được các thương lái đến tận vườn thu mua. Nói về về kỹ thuật cho nhãn ra quả trái vụ, anh Liên cho biết thêm: Vườn phải có đủ nước và chỉ có giống nhãn T6, Hương Chi, nhãn cỏ địa phương mới áp dụng được. Cùng với đó là cách sử dụng thuốc KNO3 phun kích thích và kỹ thuật siết cành (tiện vỏ) giúp cây ra hoa theo ý muốn; tiếp đó là kỹ thuật bón phân đúng thời kỳ để cây phát triển khỏe mạnh nuôi quả. Nếu ai có nhu cầu cho nhãn ra quả trái vụ, liên hệ trực tiếp, tôi sẵn sàng hướng dẫn cách chăm sóc, đảm bảo vườn nhãn cho thu nhập và phát triển tốt.

Hiện nay, anh Liên đã thành lập HTX nông nghiệp Thành Công với 8 thành viên, trồng 13 ha nhãn, 3 ha xoài và nhiều loại cây ăn quả khác. Các thành viên của HTX đều được anh Liên chuyển giao giống và hướng dẫn kỹ thuật cho nhãn ra quả trái vụ. Cùng với đó cũng có nhiều hợp tác xã và người dân đến mua giống và được anh Liên hướng dẫn kỹ thuật sản xuất nhãn ra quả trái vụ.

Chia tay anh Liên trong tiết trời rét đậm của mùa Đông, tôi ấn tượng mãi về câu nói của anh: “Tôi rất thích làm những việc mà người khác chưa làm được, có như vậy mới tạo ra sản phẩm độc, lạ và cho thu nhập kinh tế cao”. Từ mô hình cho nhãn ra quả trái vụ của anh Liên, cần được nghiên cứu, nhân rộng để giúp các hộ trồng nhãn có thu nhập kinh tế cao hơn.