Huyện Quỳnh Nhai hiện có 14.578 hộ, với 69.331 nhân khẩu, 100% là dân số nông thôn, tỷ lệ dân số phụ thuộc chiếm 46,2%; có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, đời sống còn khó khăn. Nâng cao chất lượng dân số, huyện đã đẩy mạnh tuyên truyền, chú trọng chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, hướng tới mục tiêu ổn định quy mô dân số, giảm thiểu tỷ lệ tảo hôn và mất cân bằng giới tính.

Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Quỳnh Nhai tuyên truyền về công tác dân số tại xã Mường Giôn.

Thời gian qua, các cơ quan chức năng của huyện đã tích cực tham gia các mô hình, kế hoạch nhằm nâng cao chất lượng dân số, như các kế hoạch tổ chức các hoạt động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; chương trình củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình; củng cố và phát triển hệ thống thông tin chuyên ngành dân số; chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh... Xây dựng và ban hành các kế hoạch chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục vị thành niên, thanh niên; chiến dịch “Truyền thông, vận động, lồng ghép dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ đến vùng đông dân, vùng có mức sinh cao và vùng khó khăn”; hoạt động can thiệp giảm thiểu “Mất cân bằng giới tính khi sinh”...

Từ đầu năm đến nay, huyện đã tổ chức 621 đợt tuyên truyền các nội dung, như chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình; lồng ghép cung ứng dịch vụ dân số và phát triển; giảm thiểu tảo và hôn nhân cận huyết thống; lợi ích khám sức khỏe tiền hôn nhân, mất cân bằng giới tính khi sinh, sinh con thứ 3 trở lên; sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh; chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, chăm sóc người cao tuổi... cho trên 22.300 lượt người.

Ông Lò Văn Hòa, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Quỳnh Nhai, cho biết: Huyện đang duy trì mô hình can thiệp giảm thiểu tảo hôn và kết hôn cận huyết thống; mô hình tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân tại các xã và Trường PTDT nội trú theo kế hoạch; duy trì Câu lạc bộ bạn gái tiêu biểu tại Trường THPT Quỳnh Nhai và Trường THPT Mường Giôn; tổ chức sinh hoạt ngoại khóa tuyên truyền về thực trạng, nguyên nhân, hậu quả và hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh tại các trường THPT; thường xuyên tuyên truyền giảm thiểu tảo hôn và kết hôn cận huyết thống tại các xã.

Triển khai hiệu quả các chương trình, dự án chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. 11 trạm y tế xã duy trì các hoạt động chăm sóc sức khỏe sinh sản; 100% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được khám thai đều đặn trong thai kỳ, không có ca mắc tai biến sản khoa, không có trường hợp mẹ tử vong; tỷ lệ bà mẹ và trẻ sơ sinh được chăm sóc y tế đạt 100%. Ngoài ra, có trên 600 ca thực hiện các biện pháp tránh thai...

Xã Mường Giôn có 19 bản, 2.468 hộ, với 12.064 nhân khẩu. UBND xã chú trọng nâng cao nhận thức cho người dân về công tác dân số, lựa chọn biện pháp tuyên truyền phù hợp với từng bản. Trạm Y tế xã thường xuyên thực hiện tốt công tác phối hợp tổ chức tuyên truyền lồng ghép vào các buổi sinh hoạt định kỳ ở các bản; theo dõi chặt chẽ những phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, cặp vợ chồng sinh con một bề để tiếp cận, tuyên truyền.

Ông Mè Văn Quyết, cán bộ dân số xã Mường Giôn, cho biết: 10 tháng qua, xã đã tổ chức trên 50 đợt tuyên truyền nâng cao nhận thức cho hơn 2.400 lượt người dân. Toàn xã có 151 trẻ mới sinh ra; trong đó 67 trẻ nam, 84 trẻ nữ. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, đã có những chuyển biến tích cực trong công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình; không có kết hôn cận huyết thống; 100% bà mẹ trong độ tuổi sinh sản được kiểm tra sức khỏe, tiêm phòng đầy đủ; 100% thai nhi được tầm soát để sớm phát hiện, sàng lọc các dị tật bẩm sinh. Tuy nhiên, do địa bàn rộng; đội ngũ cộng tác viên dân số thường xuyên bị thay đổi và lại kiêm công tác y tế bản, trong khi thù lao chưa đảm bảo, nên ảnh hưởng đến công tác dân số.

Thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng dân số, huyện Quỳnh Nhai đang đẩy mạnh tuyên truyền, tập trung vào nhóm đối tượng phụ nữ, thanh, thiếu niên ở vùng có nguy cơ cao về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Tổ chức các diễn đàn, hội thi tìm hiểu pháp luật và hoạt động tư vấn trợ giúp pháp lý miễn phí, từng bước hạn chế và tiến tới chấm dứt tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện.