Chi nhánh khu vực 1, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh, được phân công quản lý, chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) tại các xã: Mường La, Mường Bú, Chiềng Lao, Chiềng Hoa, Ngọc Chiến, Tô Hiệu, Chiềng An, Chiềng Cơi, Chiềng Sinh, Muổi Nọi, Chiềng Mung, Chiềng Sung.

Chi nhánh khu vực 1 thực hiện tốt công tác xác định diện tích rừng được chi trả. Từ đầu năm đến nay, Chi nhánh đã xác định tổng diện tích cung ứng DVMTR nguồn thu năm 2024 gần 57.900 ha, cho 4.503 chủ rừng quản lý, bảo vệ, gồm: Hộ gia đình, cá nhân, nhóm hộ, cộng đồng, tổ chức chính trị xã hội thuộc bản, UBND các xã, phường. Chi nhánh đã phối hợp với các ngân hàng, UBND các xã, phường xác minh thông tin chủ rừng, hướng dẫn chủ rừng thực hiện mở mới tài khoản lần đầu, dùng ứng dụng Mobile Banking, đăng ký rút tiền mặt tại các điểm giao dịch của ngân hàng và thực hiện các thủ tục thanh toán đảm bảo chính xác, đúng đối tượng, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ rừng.

Ông Tòng Văn Dần, Trưởng Chi nhánh khu vực 1, cho biết: Đơn vị phối hợp UBND các xã, cộng đồng bản, các đơn vị liên quan trên địa bàn đẩy mạnh tuyên truyền đến các chủ rừng về công tác quản lý bảo vệ rừng và chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng. Hướng dẫn xây dựng quy chế sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng của cộng đồng để chi cho người tham gia bảo vệ rừng, chi xây dựng công trình phục vụ đời sống sinh hoạt của nhân dân, như: Làm đường, xây dựng nhà văn hóa bản, công trình nước sinh hoạt, sân thể thao... Đồng thời, Chi nhánh duy trì công tác kiểm tra, đảm bảo việc sử dụng nguồn quỹ dịch vụ môi trường rừng đúng quy định, hiệu quả, công khai và minh bạch.

Một trong những điển hình về sử dụng hiệu quả tiền dịch vụ môi trường rừng là bản Cát Lình, xã Mường La có hơn 1.840 ha rừng tự nhiên, trong đó 1.710 ha được giao cho cộng đồng bản và 130 ha giao 18 hộ dân bảo vệ. Từ năm 2010, bản Cát Lình được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng cho cộng đồng bản và các hộ gia đình với khoảng hơn 1 tỷ đồng/năm, riêng năm 2024 được chi trả 1,6 tỷ đồng. Nguồn tiền dịch vụ môi trường rừng là động lực để nhân dân tích cực bảo vệ rừng. Bản thành lập tổ bảo vệ rừng gồm 22 người, tích cực tuyên truyền tới nhân dân về công tác bảo vệ và phát triển rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng. Nhiều năm nay, người dân trong cộng đồng không để xảy ra cháy rừng, không còn tình trạng phá rừng làm nương.

Ông Hàng A Ký, Trưởng bản Cát Lình, cho hay: Bản họp dân xây dựng quy chế quản lý sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng, bàn bạc, thống nhất các mục chi cho việc tuần tra bảo vệ rừng, làm đường giao thông, lắp điện chiếu sáng các tuyến đường, hỗ trợ các hộ dân đổ nền nhà bê tông, làm nhà tiêu, làm lò đốt rác. Nhờ đó, 100% đường nội bản, 30% đường đến khu sản xuất đã được bê tông hóa, các tuyến đường chính được lắp điện chiếu sáng, hầu hết các hộ đã có nhà vệ sinh khép kín, nền nhà sạch sẽ và hố rác xử lý rác thải tại chỗ, bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao đời sống nhân dân.

Còn bản Púng, phường Chiềng Sinh, được bao quanh là cánh rừng xanh mát, không khí trong lành. Con đường bê tông vào bản cắt ngang qua cánh rừng, ngay đầu bản là chiếc lán gỗ của Tổ quản lý bảo vệ rừng đã được dựng từ hàng chục năm nay. Tất cả các ngày, đều có nhóm bảo vệ rừng canh gác ở cửa rừng, nhờ vậy 294 ha rừng của bản luôn được bảo vệ tốt, hằng năm mang về cho bản trên 100 triệu đồng tiền dịch vụ môi trường rừng. Trên đường tuần tra rừng, anh Đèo Văn Chaư chia sẻ: Bản có 117 hộ, phân công mỗi nhóm bảo vệ rừng gồm đại diện 4 hộ luân phiên mỗi ngày 1 nhóm đi tuần tra, bảo vệ rừng. Ngoài chi cho người tham gia bảo vệ rừng, bản thống nhất trích tiền dịch vụ môi trường rừng để làm các công trình phục vụ cộng động, như: Cổng trào, mái che sân nhà văn hóa, đường điện chiếu sáng tuyến đường nội bản...

Miền quê Ngọc Chiến những năm gần đây không ngừng đổi thay từ việc huy động sức dân kết hợp nguồn lực từ tiền dịch vụ môi trường rừng để xây dựng nông thôn mới. Tỷ lệ che phủ rừng hiện nay đạt 87%, với 12.800 ha trên địa bàn xã được dịch vụ môi trường rừng chi trả 13-14 tỷ đồng/năm.

Ông Nguyễn Sơn Lâm, Chủ tịch UBND xã Ngọc Chiến, thông tin: Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã có hàng ngàn người dân được hưởng lợi trên địa bàn xã Ngọc Chiến; hàng trăm công trình phúc lợi của các bản đã được xây dựng từ nguồn kinh phí chi trả dịch vụ môi trường rừng, góp phần tích cực hoàn thành các mục tiêu xây dựng nông thôn mới, nâng cao thu nhập và cải thiện cuộc sống và ổn định sinh kế lâu dài cho người dân.

5 năm qua, toàn bộ 15/15 bản của xã Ngọc Chiến đã huy động 9 tỷ đồng xây dựng sân phục vụ văn hóa, thể thao; đã làm được 133 tuyến đường bê tông với chiều dài 98,3km; 109 tuyến nội bản, tổng chiều dài 77,8 km; 27 tuyến nội đồng và vùng kinh tế, tổng chiều dài 21,9 km; đổ bê tông các tuyến đường vào từng hộ gia đình của người dân 100%. Tổng trị giá khoảng 200 tỷ đồng. Thực hiện chương trình thắp sáng làng quê tại các trục đường chính và đường liên bản, nội bản trên toàn xã với hơn 2.230/2.262 hộ có bóng điện; 2.180 cột bóng điện năng lượng mặt trời. Trị giá gần 4 tỷ 120 triệu đồng…

Những cánh rừng xanh thẳm không chỉ là “những lá phổi xanh” mà còn mang lại nguồn thu từ tiền dịch vụ môi trường rừng đã góp phần nâng cao đời sống nhân dân vùng có rừng. Nhận thấy rõ hiệu quả rừng mang lại, để mỗi người dân đều ý thức được rằng “giữ rừng là giữ lấy nguồn sống”, đảm bảo cho những cánh rừng Sơn La sẽ mãi mãi xanh tươi, trở thành nền tảng vững chắc cho phát triển xanh, nhanh và bền vững.