Còn khoảng 15 ngày nữa, Sơn La bước vào vụ thu hoạch xoài, trong khi phía Trung Quốc tiếp tục thực hiện chính sách “Zero Covid”, khiến việc xuất khẩu nông sản, trong đó có trái cây tươi gặp khó khăn. Đảm bảo thích ứng, linh hoạt, tỉnh Sơn La đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nhân lực, vật lực, cũng như chủ động phương án tiêu thụ xoài.

Nâng cao chất lượng sản phẩm

Sơn La có trên 82.800 ha cây ăn quả và cây sơn tra; trong đó, trên 19.900 ha xoài, sản lượng ước đạt trên 70.000 tấn, với các giống xoài tròn, xoài hôi, xoài bản địa, xoài GL4, GL6, xoài Thái Lan... tập trung chủ yếu tại các huyện Mai Sơn, Yên Châu, Mường La, Sông Mã, Thuận Châu. Thời vụ thu hoạch xoài bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 8 dương lịch hàng năm.

Ủy ban nhân dân tỉnh làm việc với Công ty TNHH MiaGroup về xây dựng thương hiệu cho nông sản Sơn La.

Nâng cao chất lượng sản phẩm xoài, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thực hiện tốt công tác quản lý quy hoạch, tập trung phát triển theo chiều sâu; tích cực hỗ trợ, hướng dẫn, tư vấn nông dân kỹ thuật canh tác, chăm sóc xoài vụ 2022. Đến nay, toàn tỉnh có 2.000 ha xoài áp dụng VietGAP hoặc tương đương, sản lượng trên 22.000 tấn. Cục Bảo vệ thực vật đã cấp 99 mã số vùng trồng xoài, với tổng diện tích trên 1.400 ha; có 37 cơ sở đóng gói, cơ bản đáp ứng nhu cầu xuất khẩu.

Là một trong những vùng trồng xoài trọng điểm của tỉnh, sản phẩm xoài của huyện Mường La ngày càng khẳng định được thương hiệu và vươn ra thị trường quốc tế. Tại vườn xoài của HTX Nông nghiệp Minh Thương, xã Mường Bú, huyện Mường La, những quả xoài lứa đầu tiên đã đạt khoảng 500 - 600 gam/quả. Ông Lò Văn Thương, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX, nói: HTX có 7 thành viên, với 34 ha xoài, sản lượng xoài năm nay ước đạt vài trăm tấn. HTX đã thay thế phân bón vô cơ, hóa học bằng phân bón hữu cơ và thực hiện bao quả xoài, đảm bảo chất lượng để xuất khẩu.

Mường La có 2.673 ha xoài, trong đó, 1.700 ha cho thu hoạch, sản lượng ước đạt trên 6.800 tấn. Ông Lù Văn Quý, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, cho biết: Ngay từ đầu năm, Phòng đã chủ động hướng dẫn các HTX, hộ nông dân áp dụng quy trình sản xuất VietGAP hoặc tương đương, sử dụng phân bón hữu cơ, bao trái, hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp thêm mã số vùng trồng xoài đáp ứng tiêu chuẩn của các siêu thị trong nước và xuất khẩu; phối hợp với các doanh nghiệp, HTX tạo chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ. Mục tiêu hỗ trợ, kết nối bao tiêu toàn bộ sản lượng xoài cho người dân, trong đó xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc 179 tấn xoài.

Còn tại huyện Mai Sơn, với trên 3.600 ha xoài, sản lượng gần 20.000 tấn, trong đó hơn 500 ha được cấp mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu. Đến nay, diện tích xoài được công nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP là trên 300 ha, diện tích được cấp mã vùng trồng là trên 700 ha. Huyện đã tổ chức hội nghị bàn giải pháp phát triển xoài theo hướng doanh nghiệp, HTX, các xã, thị trấn liên kết trong sản xuất.

Được mệnh danh là vùng “chuối ngọt, xoài thơm”, xoài Yên Châu đã khẳng định được thương hiệu và được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng với sản phẩm xoài tròn và xoài GL4. Hằng năm, vào tháng 6, huyện Yên Châu tổ chức “Ngày hội hái xoài”. Ông Hà Văn Sơn, Giám đốc HTX Nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc, thông tin: HTX đang duy trì, chăm sóc tốt 14,5 ha xoài theo quy trình VietGAP, đã được cấp mã số vùng trồng. Ngoài tiêu thụ xoài tại các siêu thị lớn trong nước và thị trường Trung Quốc, năm nay, HTX đã liên kết thu mua xoài cho Công ty TNHH Đông Bang Holdings để xuất khẩu sang Hàn Quốc.

Ông Lê Huy Phong, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Châu, cho biết: Huyện Yên Châu có 3.175 ha xoài. Ngay từ đầu năm, huyện đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, các xã, thị trấn tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn HTX, hộ dân áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, duy trì và mở rộng diện tích xoài chất lượng cao, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

Đa dạng kênh tiêu thụ

Các huyện, Thành phố đã chủ động xây dựng kế hoạch, phương án tiêu thụ xoài từ sớm. Kích cầu tiêu thụ quả tươi cho thị trường nội địa và xuất khẩu, tỉnh Sơn La đẩy mạnh xúc tiến quảng bá, giới thiệu sản phẩm vào được chuỗi phân phối của các siêu thị lớn, như Vinmart, Big C, Lotte... tiêu thụ chủ yếu tại các tỉnh: Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa... Đặc biệt, xoài Sơn La đã có mặt tại thị trường Trung Quốc, Mỹ, Austrailia, Nga, Mông Cổ...

Nông dân xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn thu hái xoài.        

Ảnh: PV

Gần 20 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh thu mua nông sản, bà Nguyễn Bích Ngọc, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Trường Mai, huyện Mai Sơn, chia sẻ: Thị trường xuất khẩu quả tươi hiện nay đòi hỏi cao hơn về chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm và nguồn gốc sản phẩm. Một số quốc gia như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Úc, Hàn Quốc, Nhật Bản... yêu cầu quả tươi của Việt Nam phải có mã số vùng trồng mới được phép xuất khẩu sang. Tuân thủ quy trình trồng, chăm sóc, quả xoài Sơn La đáp ứng được yêu cầu khắt khe của đối tác. Năm nay, ngoài thu mua xoài xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, Australia, Công ty tập trung tiêu thụ thị trường nội địa.

Năm nay, ngoài các đơn vị bao tiêu xoài truyền thống, như: Công ty TNHH Thương mại và Xuất nhập khẩu Trường Mai, Công ty cổ phần Phong Trang, Công ty cổ phần Nông lâm nghiệp Cánh Đồng Vàng, Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao, có thêm nhiều doanh nghiệp có năng lực đến khảo sát, liên hệ tiêu thụ sản phẩm xoài của Sơn La. Ông Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Doveco Chi nhánh Sơn La, cho biết: Vụ xoài năm nay, Công ty sẽ thu mua khoảng 15.000 - 20.000 tấn xoài để chế biến các sản phẩm phục vụ tiêu dùng nội địa và xuất khẩu.

Năm 2022, tỉnh Sơn La đặt mục tiêu xuất khẩu trên 12.000 tấn xoài, giá trị ước đạt trên 5,6 triệu USD, tăng 95% so với năm 2021. Trong đó, xuất khẩu 9.000 tấn quả tươi; xoài sơ chế, chế biến xuất khẩu tại nhà máy ngoài tỉnh 1.000 tấn; xoài sơ chế, chế biến tại nhà máy trong tỉnh, với sản phẩm xoài IQF, nước ép xoài cô đặc 2.000 tấn.

Thêm cơ hội cho nông sản Sơn La

Cùng với hoạt động kết nối, khảo sát nhu cầu bao tiêu sản phẩm xoài của các đơn vị truyền thống, Sở Công Thương đang tập trung chuẩn bị tổ chức Hội nghị kết nối, xúc tiến tiêu thụ, xuất khẩu xoài và nông sản Sơn La năm 2022. Bà Phạm Thị Doan, Giám đốc Sở Công Thương, thông tin: Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với 26 điểm cầu trong nước và khoảng 18 điểm cầu quốc tế tại các nước Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Úc, AE, Mông Cổ...

Kiểm tra chất lượng xoài tại HTX Nông nghiệp Minh Thương.

Cũng theo Giám đốc Sở Công Thương, hội nghị kết nối dự kiến diễn ra ngày 18/5, trong đó có sự tham gia của đại diện các doanh nghiệp tiêu thụ và xuất khẩu xoài, nhãn và nông sản ngoài tỉnh, như Aeon, Lotte, Masan, Central Group, Mega Market, Công ty cổ phần TNHH Mia Fruit...; một số doanh nghiệp xuất khẩu nông sản của tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn, Bắc Giang. Các sàn thương mại điện tử Tiki.vn, Lazada.vn, Shopee, Postmart, Sendo.vn, Voso... và một số tập đoàn bán lẻ, kênh phân phối, các doanh nghiệp, thương nhân nhập khẩu xoài, nhãn và nông sản của các nước. Đây là cơ hội quảng bá, giới thiệu, trao đổi thông tin và kết nối đối tác tiêu thụ, xuất khẩu sản phẩm xoài và nông sản tỉnh Sơn La.

Tại Hội nghị, sẽ khai trương sàn giao dịch và truy xuất nguồn gốc nông sản tỉnh Sơn La. Sàn giao dịch hỗ trợ, thúc đẩy việc ứng dụng rộng rãi thương mại điện tử trong doanh nghiệp và cộng đồng; kết nối cung cầu giữa các cơ sở sản xuất, kinh doanh của tỉnh và người tiêu dùng trong cả nước thông qua môi trường mạng với các sản phẩm nông sản, thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Ngay sau Hội nghị trực tuyến, tỉnh Sơn La sẽ tham gia nghi thức cắt băng xuất hành, đưa xoài Sơn La vào các hệ thống phân phối và xuất khẩu.

Bên cạnh đó, trên cổng thông tin điện tử của Sở Công Thương duy trì mục thông tin về tình hình xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn các tỉnh biên giới Trung Quốc để hỗ trợ các huyện, thành phố và các doanh nghiệp, HTX, người dân, nắm bắt, tra cứu thông tin, chủ động các giải pháp tiêu thụ, xuất khẩu.

Việc triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp, cùng với những tín hiệu vui khi cả nước đã mở cửa trở lại trong trạng thái bình thường mới, tin tưởng việc tiêu thụ xoài tại thị trường nội địa năm nay sẽ có nhiều khởi sắc. Đồng thời, việc chú trọng nâng cao chất lượng và hiệu quả từ các hoạt động xúc tiến, quảng bá, sản phẩm xoài Sơn La tiếp tục có cơ hội chinh phục thị trường quốc tế.