Thời điểm này, đến bản Văn Phúc Yên, xã Mường Thải (Phù Yên) đâu đâu cũng thấy những vườn bưởi Diễn trĩu quả, chín vàng; người dân tất bật thu hái phục vụ nhu cầu dịp Tết Nguyên đán đang đến gần.

Gia đình anh Mai Ngọc San, bản Văn Phúc Yên, xã Mường Thải thu hoạch bưởi Diễn.

Tìm hiểu được biết, cây bưởi Diễn bén rễ trên vùng đất Văn Phúc Yên từ những năm 80 của thế kỷ trước, do những người dân huyện Văn Giang (Hưng Yên) mang theo khi đến đây xây dựng vùng kinh tế mới. Ngày đó, mỗi nhà chỉ trồng vài cây để phục vụ gia đình. Sau vài năm, cây bưởi phát triển tốt, cho nhiều quả, nhưng chẳng mấy ai nghĩ đến chuyện đem bán. Đến năm 2008, nhận thấy nhu cầu của thị trường, cây bưởi Diễn mới được chú trọng và mở rộng diện tích. Để đảm bảo năng suất, chất lượng sản phẩm người dân trong bản đầu tư trồng theo tiêu chuẩn VietGAP và đang thử nghiệm theo hướng hữu cơ. Bản hiện có 140 hộ dân, thì có gần 100 hộ trồng bưởi Diễn với gần 40 ha. Nhiều gia đình thu từ vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng từ quả bưởi Diễn; cùng với cây ăn quả khác đã mang lại nguồn thu chính, giúp người dân trong bản nâng cao thu nhập, xóa đói nghèo, bản có 140 hộ giờ chỉ còn 9 hộ nghèo.

Gia đình bà Đào Thị Phóng, một trong những hộ đầu tiên và điển hình trồng bưởi Diễn ở bản Văn Phúc Yên. Vườn bưởi Diễn của gia đình bà ngay cạnh quốc lộ 37, đang đến độ chín, trĩu quả, nhiều cây phải chống cành để đỡ quả. Khi chúng tôi đến, bà Phóng cùng 3 người làm thuê đang tập trung cắt và chuyển hơn 3.000 quả bưởi Diễn lên xe của thương lái đang chờ sẵn. Bà Phóng, chia sẻ: Năm 2013, gia đình tôi chuyển đất trồng ngô, đỗ tương, năng suất thấp sang trồng hơn 100 cây bưởi Diễn. Năm 2016, vụ đầu tiên gia đình thu được gần 4.000 quả, bán được hơn 60 triệu đồng. Hiện, gia đình tôi có hơn 2 ha cây ăn quả, trong đó trên 200 gốc bưởi diễn trồng theo hướng hữu cơ đã cho thu hoạch. Vụ năm nay, dự kiến thu từ 11.000 - 12.000 quả bưởi Diễn với giá trung bình từ 8 - 15 nghìn đồng/quả, khả năng thu được trên 120 triệu đồng. Ngoài ra, gia đình còn có vài trăm gốc cam canh, cam Vinh, bưởi da xanh, tổng tiền bán các loại quả cũng được khoảng 300 triệu đồng.

Cũng như gia đình bà Phóng, gia đình ông Mai Ngọc San trồng 130 cây bưởi Diễn, mỗi năm thu hoạch từ 9.000 - 10.000 quả, thu nhập khoảng 100 triệu đồng từ bưởi Diễn và 120 triệu đồng từ cây ăn quả khác. Ông San, chia sẻ: Cây bưởi Diễn là loại cây dễ trồng, có thể trồng chuyên canh hoặc xen với những loại cây ăn quả, cây dược liệu khác, bưởi Diễn ở đây không bị đắng, he, mã quả vàng đẹp, múi to đều nên giá bán và đầu ra cho sản phẩm luôn ổn định. Ngoài ra, các hộ trồng bưởi trong bản còn ký hợp đồng với các HTX, công ty trong và ngoài huyện để bao tiêu sản phẩm xuất bán đi các tỉnh và hệ thống các siêu thị, như: Big C, Promart, Vinmart...

Văn Phúc Yên hiện giờ đang vào mùa thu hoạch bưởi Diễn bán phục vụ Tết Nguyên đán, nhiều thương lái đến hỏi và đặt mua cả vườn. Cây bưởi Diễn đã và đang giúp người dân nâng cao thu nhập, mang lại cuộc sống no ấm cho người dân nơi đây.