Với mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2025, đến năm 2021, xã Xuân Nha, huyện Vân Hồ, đạt 11/19 tiêu chí. Tuy nhiên, qua rà soát năm 2022, xã có 3 tiêu chí bị tụt, gồm tiêu chí số 1 về quy hoạch, số 4 về điện và số 9 về nhà ở. Cấp ủy, chính quyền xã đang tích cực triển khai thực hiện các giải pháp để hoàn thành các tiêu chí.

Đối với tiêu chí số 1, xã Xuân Nha phải tiến hành quy hoạch lại các hạng mục cơ sở hạ tầng, điểm bố trí dân cư... do quy hoạch của xã giai đoạn 2015-2020 không còn phù hợp. Đối với tiêu chí số 4, yêu cầu tỷ lệ số hộ được sử dụng điện lưới đạt trên 95%. Tuy nhiên, số hộ tách khẩu ở Xuân Nha trong năm vừa qua tăng đáng kể, cùng với việc dân cư ở thưa thớt, nên số hộ được sử dụng điện trên tổng số hộ bị giảm. Còn với tiêu chí số 9, hiện nay xã có 17 nhà tạm, nhà dột nát của các hộ nghèo mới phát sinh trong quý III năm 2022. Cùng với đó, địa phương còn gặp khó khăn về tiêu chí giao thông và cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn. Hiện nay, xã còn trên 5 km đường giao thông liên bản, trên 4,8 km đường nội đồng chưa được bê tông hoá, đồng thời, việc xây dựng chợ nông thôn chưa được triển khai xây dựng. Thu nhập bình quân đầu người, tỷ lệ hộ nghèo chưa đạt so với các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng nông thôn mới. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Vì Văn Giới, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Nha, cho biết: Đợt rà soát vừa qua đã giúp chúng tôi nhận rõ một số tồn tại, hạn chế trong việc triển khai nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Do vậy, UBND xã đã đề ra một số giải pháp để thực hiện nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới hiệu quả hơn. Trong đó, phấn đấu hoàn thành các tiêu chí có khả năng đạt được trong năm 2023 và giữ vững, nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt được. Đồng thời, tập trung phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập; vận động nhân dân tiếp tục tham gia đóng góp xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Trong năm 2023, xã Xuân Nha đặt mục tiêu hoàn thành 3 tiêu chí, gồm: Tiêu chí số 5 về trường học; tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hoá và tiêu chí số 16 về văn hóa. Trên cơ sở rà soát trong năm 2022, Ban Chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia của xã đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên nắm chắc nội dung công việc được giao, kịp thời báo cáo những khó khăn, vướng mắc để bàn bạc tìm hướng giải quyết. Xã đã đề nghị Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện có văn bản hướng dẫn cụ thể đối với 2 trường học trên địa bàn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên; đổi mới phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng giáo dục. Huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng; bảo đảm các thiết bị dạy - học..., phấn đấu đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 trong thời gian sớm nhất. 

Đối với các tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa và văn hóa, xã đã hoàn thành việc khảo sát địa điểm và quỹ đất để làm sân vận động thể thao; huy động nhân dân góp công lao động để sớm hoàn thành và đưa vào sử dụng. Đồng thời, chỉ đạo chi bộ, ban quản lý các bản nghiên cứu kỹ các chỉ tiêu đánh giá bản văn hóa, đưa ra bàn bạc trong nhân dân để thống nhất triển khai thực hiện. Tích cực tham gia vệ sinh môi trường khu dân cư, tạo cảnh quan sạch, đẹp...

Tập trung phát triển kinh tế, nâng cao mức sống cho nhân dân, tạo điều kiện để thực hiện các tiêu chí khác, là nhiệm vụ trọng tâm đã và đang được Đảng bộ, UBND xã Xuân Nha chú trọng chỉ đạo. Trong đó, định hướng phát triển cây trồng, vật nuôi theo hướng bền vững, gắn với việc tìm đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp. Trong năm 2022, nhiều loại cây trồng có giá trị kinh tế được mở rộng diện tích, như trồng hơn 36 ha cây ăn quả các loại, nâng tổng diện tích lên gần 438 ha; gần 17 ha cây gai xanh, nâng tổng diện tích lên hơn 40 ha; 58 ha cây tre lấy măng, nâng tổng diện tích lên trên 124 ha. Đồng thời, duy trì chăm sóc 653 ha cây cao su, 84,6 ha cây mắc ca. Duy trì gieo trồng 910,6 ha các loại cây lương thực ngắn ngày, với tổng sản lượng lương thực có hạt đạt  3.951 tấn. Đàn gia súc, gia cầm được duy trì và phát triển, với tổng số trên 76.000 con gia súc, gia cầm. Đời sống của người dân từng bước được nâng lên, thu nhập bình quân của xã đạt 18 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo năm 2022 giảm còn 23%.

Ông Mùi Văn Mếu, bản Tưn, xã Xuân Nha, cho hay: Qua học kinh nghiệm trồng táo xanh ở huyện Mộc Châu, năm 2018, tôi đã mạnh dạn chuyển đổi 1 ha trồng ngô của gia đình sang trồng cây táo xanh. Trong quá trình đó, được cán bộ khuyến nông xã hướng dẫn thêm kỹ thuật nên cây phát triển tốt. Sau 3 vụ thu hoạch, sản lượng đạt từ 15-20 tấn/vụ, với giá bán từ 20-25 nghìn đồng/kg, trừ chi phí, thu trên 200 triệu đồng. Ngoài trồng táo, tôi còn trồng 2 ha cây nhãn và xoài, mỗi vụ thu hoạch hai loại quả này đạt gần 30 tấn. Tôi đã chia sẻ kinh nghiệm trồng cây ăn quả với bà con trong bản; hỗ trợ vật tư nông nghiệp cho các hộ khó khăn. Tôi nghĩ, phải giúp nhau cùng phát triển, mục tiêu xây dựng nông mới của quê nhà mới sớm được hoàn thành.

Năm 2022 khép lại, Xuân Nha mới đạt được 8 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Cùng với sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền và nhân dân, Xuân Nha rất mong nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, các ngành, địa phương để về đích nông thôn mới đúng kế hoạch đề ra.