Thời gian qua, các hợp tác xã trên địa bàn xã Lóng Phiêng, huyện Yên Châu đã phát huy vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho bà con nông dân, ứng dụng hiệu quả khoa học kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất; thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, bảo đảm đầu ra ổn định cho nông sản, góp phần xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Hiện nay, xã Lóng Phiêng đang duy trì hoạt động của 5 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và dịch vụ nông nghiệp, thu hút hơn 100 thành viên tham gia; thu nhập bình quân của mỗi thành viên HTX đạt từ 300 triệu đồng đến 2 tỷ đồng/năm. Sau khi kiện toàn, đổi mới phương thức hoạt động, các HTX đã nhanh chóng ổn định sản xuất; năng động kết nối, hình thành các chuỗi liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp và thị trường; chủ động áp dụng khoa học, kỹ thuật, tiêu chuẩn VietGAP vào sản xuất, tạo ra sản phẩm chất lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường. Các HTX đã làm tốt việc tuyên truyền, vận động hội viên phát triển và nhân rộng mô hình trồng cây ăn quả trên đất dốc, tạo ra các sản phẩm chất lượng, thương hiệu trên thị trường.

Bước phát triển của các HTX trên địa bàn xã Lóng Phiêng đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi cơ cấu lao động, trao đổi hàng hóa, đóng góp quan trọng trong quá trình xây dựng NTM của xã, như các tiêu chí về: Chợ nông thôn, hình thức tổ chức sản xuất, nâng cao thu nhập bình quân đầu người, giảm tỷ lệ hộ nghèo, chuyển đổi cơ cấu lao động theo hướng tích cực... Nhiều HTX còn tích cực vận động các thành viên tham gia ngày công lao động, tự nguyện hiến đất, đóng góp kinh phí làm đường giao thông nông thôn, đường nội đồng. Đến nay, xã Lóng Phiêng đã đạt tiêu chí số 10 về thu nhập và tiêu chí số 13 về các hình thức tổ chức sản xuất, nâng tổng số 13 tiêu chí đã đạt trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Thăm HTX Tiến Đạt, chúng tôi ấn tượng với mô hình trồng mận rải vụ. Hiện nay, mận của HTX đang ra hoa, đậu quả, dự kiến sau Tết Nguyên đán bắt đầu cho thu quả chín trước chính vụ khoảng 2 tháng. Ông Trần Văn Hồng, Giám đốc HTX, cho biết: HTX có 8 thành viên, quy mô sản xuất 38 ha cây ăn quả; trong đó, 27 ha mận hậu, còn lại là nhãn. Thời gian đầu, thu nhập của các thành viên còn thấp, bởi giá mận không ổn định. HTX đã hướng dẫn các thành viên nâng cao chất lượng, mẫu mã và thực hiện kỹ thuật rải vụ trong thu hoạch; nhờ đó, thu nhập của các thành viên ngày càng tăng.

Với kinh nghiệm sản xuất thực tế trong 4 năm nay, 100% các thành viên trong HTX Tiến Đạt đã áp dụng trồng mận rải vụ. Mỗi năm, HTX cung ứng ra thị trường trên 12 tấn mận trái vụ, với giá trung bình từ 80.000-100.000 đồng/kg; thu gần 1 tỷ đồng/năm. Bên cạnh đó, HTX cũng xuất bán 200 tấn mận chính vụ, với giá bình quân 15.000 đồng/kg, thu hơn 2 tỷ đồng; 215 tấn nhãn/năm, thu gần 5 tỷ. Việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học, kỹ thuật và liên kết đã giúp HTX hoạt động hiệu quả, sản phẩm quả của HTX tiêu thụ hết; doanh thu năm 2022 đạt 8 tỷ đồng/năm; tạo việc làm thường xuyên cho 20-30 lao động trong xã. 

Gia đình anh Hà Đức Thương, thành viên HTX Tiến Đạt chọn hướng nâng cao chất lượng mẫu mã sản phẩm mận bằng cách hạ cành, tạo tán, cắt tỉa bớt quả, tạo độ thông thoáng và tăng dinh dưỡng cho những quả mận còn lại phát triển to đều, mẫu mã đẹp. Anh Thương chia sẻ: Gia đình tôi trồng 5 ha mận, 8 ha nhãn. Hiện nay, gia đình đang tập trung chăm sóc, cắt tỉa, bón phân để nâng cao sản lượng và đạt tiêu chuẩn mận rubi có kích cỡ lớn, giao động từ 18-20 quả/kg, vỏ có màu đỏ tím, đang được thị trường ưa chuộng, giá thành bán ra cao gấp 2 đến 3 lần so mận thông thường.

Còn HTX Phương Nam, bản Pha Cúng, xã Lóng Phiêng, thành lập từ năm 2016, gồm 10 thành viên, hoạt động sản xuất, kinh doanh chủ yếu là trồng cây ăn quả và chăn nuôi lợn. Hiện, HTX trồng 100 ha cây ăn quả; trong đó, có 85 ha trồng nhãn ghép, 10 ha trồng xoài Đài Loan và 5 ha trồng chuối, bưởi da xanh, mận hậu. Năm 2022, nhãn của HTX đã được Công ty cổ phần suất ăn hàng không Nội Bài và Công ty cổ phần Dịch vụ suất ăn hàng không Việt Nam thu mua để đưa vào suất ăn tại các chuyến bay.

Ngoài ra, HTX còn có 4 thành viên chăn nuôi hơn 2.500 con lợn thương phẩm theo quy trình chăn nuôi khép kín. Năm 2022, tổng thu nhập của HTX đạt gần 50 tỷ đồng; hằng năm, giải quyết việc làm cho hơn 50 lao động địa phương. Bên cạnh đó, HTX còn thực hiện chi trả đầy đủ chế độ tiền lương, bảo hiểm, tặng quà động viên người lao động trong các dịp lễ, tết... góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội, nâng cao đời sống của người dân trên địa bàn. 

Ông Trần Thế Quang, Chủ tịch UBND xã Lóng Phiêng, cho biết: Các HTX trên địa bàn xã phát triển nhanh về số lượng và chất lượng, đa dạng hóa các sản phẩm và cùng với cấp ủy, chính quyền các cấp xây dựng, phát triển các sản phẩm tiềm năng, chủ lực, có lợi thế của địa phương, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động. Đồng thời, đứng ra liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản, giúp nâng cao lợi ích của các thành phần tham gia chuỗi giá trị, đặc biệt là đối với những người nông dân. Qua đó, hạn chế tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, góp phần phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới ở xã vào năm 2024.

Xây dựng các mô hình kinh tế HTX đã và đang tạo động lực cho quá trình xây dựng nông thôn mới gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Đồng thời, tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống nhân dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội ở địa phương ngày càng phát triển.