Với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, “nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”, hơn 7 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, mỗi địa phương, cơ sở trong tỉnh đã có những cách làm sáng tạo, phù hợp, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và người dân, làm thay đổi diện mạo các vùng nông thôn của tỉnh.

Thành viên HTX Ngọc Hoàng, xã Nà Bó (Mai Sơn) thu hoạch thanh long.

Các phong trào giúp đỡ hộ nghèo, xây dựng các mô hình sản xuất, tổ chức dạy nghề và thực hiện chính sách hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi đã mang lại hiệu quả rõ nét. Năm 2018, thu nhập bình quân đạt 36,8 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm 2,56% so với năm 2015. Riêng đối với 10 xã đạt chuẩn nông thôn mới, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 2-3%/năm (theo chuẩn nghèo đa chiều). Điển hình như xã Hát Lót (Mai Sơn), tỷ lệ hộ nghèo từ 26% giảm xuống 3,6%; xã Mường Bon, giảm từ 14,1% xuống 5,6%; xã Huy Hạ (Phù Yên) giảm từ 40% xuống 8,43%; xã Mường Chùm (Mường La) tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 37% xuống 9,3%.

Chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng nông thôn mới, ông Nguyễn Đức Thịnh, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên cho biết: Trong quá trình thực hiện, huyện đã tập trung tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, phát triển sản xuất theo hướng hàng hóa, dần hình thành các vùng sản xuất chuyên canh, quan tâm phát triển các lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản. Nhiều hộ dân đã chuyển đổi sản xuất phù hợp điều kiện thực tế, đem lại thu nhập cao như: Mô hình trồng cây sơn tra ở các xã vùng cao Làng Chếu, Xím Vàng, Hang Chú; mô hình trồng xoài tại các xã Pắc Ngà, Chim Vàn, Mường Khoa, Tạ Khoa; mô hình trang trại chăn nuôi bò ở xã Phiêng Côn; hình thành các tổ hợp tác và HTX sản xuất kinh doanh hiệu quả. Đến nay, bình quân các xã trên địa bàn huyện Bắc Yên đạt 8,93 tiêu chí nông thôn mới, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống 28%.

Nói về giảm nghèo từ Chương trình xây dựng nông thôn mới, ông Lường Văn Dương, Chủ tịch UBND xã Mường  Bon (Mai Sơn) cho hay: Thực hiện tiêu chí 11 (về hộ nghèo), xã đã rà soát, đánh giá nguyên nhân nghèo, từ đó đề ra giải pháp hỗ trợ; chỉ đạo cán bộ khuyến nông xuống từng bản để tham khảo ý kiến nhân dân, tổ chức tập huấn theo nhu cầu đăng ký của từng bản. Cùng với chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong nông nghiệp, nhân dân trong xã đã tích cực phát triển thương mại, dịch vụ và hình thành một số cơ sở sản xuất kinh doanh, hợp tác xã gắn với tạo việc làm cho lao động nông thôn. Hiện, toàn xã đã có 3 hợp tác xã tham gia sản xuất, kinh doanh, trong đó chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Nhờ tích cực chuyển đổi cơ cấu kinh tế, đời sống nhân dân trên địa bàn từng bước cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm dần qua các năm.

Phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo được coi là những tiêu chí khó, tỉnh ta đã kịp thời triển khai các chính sách của Trung ương và cơ chế khuyến khích của tỉnh. Trong đó, tập trung phát triển sản xuất gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. Riêng trong 3 năm (2016-2018), đã phân bổ trên 177 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước cho các huyện, thành phố xây dựng các mô hình phát triển sản xuất tại các xã chỉ đạo điểm, như: “Phát triển theo chuỗi sản phẩm”; “Mỗi xã một sản phẩm”; “Trồng cây ăn quả trên đất dốc”; hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề, phát triển văn hóa, bảo vệ môi trường và duy tu, bảo dưỡng công trình. Bên cạnh đó, đánh giá đúng nguyên nhân dẫn đến nghèo, xác định giải pháp giảm nghèo cho từng hộ; rà soát, điều tra xác định chính xác đối tượng thụ hưởng chính sách đảm bảo công khai, chặt chẽ, đúng đối tượng. Phối hợp với các doanh nghiệp, tổ chức chính trị xã hội, huy động ngày công, tiền của và hỗ trợ phát triển sản xuất. Trang bị kiến thức, kỹ năng, cách làm; hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi đầu tư vào sản xuất; thực hiện chính sách giúp con em hộ nghèo đến trường, tạo môi trường thuận lợi cho làm ăn, học tập cho con em các hộ nghèo tự lực vươn lên thoát nghèo. Nhờ những cách làm hiệu quả, đến nay, toàn tỉnh có 31/188 xã đạt tiêu chí hộ nghèo, tăng 5 xã so với năm 2015.

Phấn khởi trước những thành quả đạt được, toàn tỉnh phấn đấu đến năm 2020, tiếp tục cải thiện, nâng cao đời sống dân cư nông thôn, nâng mức thu nhập tăng 1,8 lần (bình quân 30 triệu đồng/người vào năm 2020); tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 4%/năm; 50% số xã đạt 10 tiêu chí trở lên về nông thôn mới; bình quân toàn tỉnh đạt 13,5 tiêu chí/xã và có 35 xã trở lên đạt chuẩn nông thôn mới.