Thực hiện di dân tái định cư xây dựng thủy điện Sơn La, năm 2011, xã Pá Ma Pha Khinh được thành lập trên cơ sở sáp nhập 2 xã Pắc Ma và xã Pha Khinh của huyện Quỳnh Nhai. Với sự hỗ trợ của Nhà nước, cùng sự nỗ lực, đoàn kết của cấp ủy, chính quyền và nhân dân, diện mạo nông thôn mới nơi đây đang ngày càng đổi thay.

Nhớ lại cách đây hơn 15 năm về trước, khi mới thành lập xã Pá Ma Pha Khinh còn gặp bộn bề những khó khăn. Nhất là thiếu đất sản xuất, bởi khi tích nước lòng hồ thủy điện Sơn La, nhiều diện tích đất sản xuất của nhân dân ngập trong lòng hồ. Đất sản xuất ít, nhân dân vốn quen làm ruộng, nương, nay sống giữa sóng nước mênh mông, việc ăn, ở, đi lại đều phải thay đổi.

Ông Lò Văn Đội, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Bám sát chỉ đạo của huyện, xã đã tập trung định hướng rõ mục tiêu theo hướng khai thác điều kiện tự nhiên, tiềm năng lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, tận dụng diện tích lòng hồ để khai thác mặt nước, nuôi, đánh bắt thủy sản; phát triển chăn nuôi đại gia súc theo hướng hàng hóa. 

Theo đó, hằng năm, xã xây dựng kế hoạch phát triển nuôi trồng thủy sản; sử dụng tốt các nguồn vốn của Nhà nước hỗ trợ người dân mở rộng nghề nuôi cá lồng; phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn bà con tận dụng những phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn nuôi cá. Hiện nay, xã có 1 HTX thủy sản, 35 hộ nuôi cá  quy mô 320 lồng cá; 2,5ha ao nuôi cá. Tổng sản lượng cá bình quân hằng năm ước đạt 130 tấn, trong đó, sản lượng cá nuôi đạt 50 tấn, sản lượng khai thác 80 tấn.

Với mục đích liên kết phát triển nuôi cá lồng bền vững, năm 2018, HTX thủy sản Thủy Sinh được thành lập, ông Lừ Văn Quý, Giám đốc HTX, thông tin: Hiện nay, HTX có 9 thành viên, nuôi hơn 100 lồng cá chủ yếu nuôi các loại cá: Trắm, chép, lăng, rô phi... Để cá có chất lượng chúng tôi chủ yếu dùng nguồn thức ăn tự nhiên như lá sắn, lá chuối, các loại cá nhỏ tự nhiên nên thịt cá thơm và chắc. Mỗi năm HTX bán được hơn 5 tấn cá cho các nhà hàng, thương lái trong và ngoài huyện, thu nhập của mỗi thành viên đạt gần 50 triệu đồng. 

Chăn nuôi gia súc là hướng phát triển được xã Pá Ma Pha Khinh lựa chọn, với hình thức làm chuồng trại, nuôi nhốt chuồng và trồng cỏ làm thức ăn phục vụ chăn nuôi; gắn chăn nuôi gia súc với thực hiện các tiêu chí về môi trường và nâng cao thu nhập. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật chăm sóc đàn vật nuôi; hướng dẫn bà con cách thức dự trữ, ủ chua thức ăn cho gia súc; tổ chức tiêm phòng vắc-xin định kỳ phòng bệnh cho đàn gia súc; trồng cỏ làm thức ăn cho gia súc...

Chỉ đạo các tổ chức hội đoàn thể đứng ra nhận ủy thác Ngân hàng Chính sách xã hội huyện cho hàng nghìn lượt hội viên vay vốn, với tổng dư nợ trên 12,6 tỷ đồng để đầu tư mua bò giống sinh sản, làm chuồng trại chăn nuôi, nâng cao chất lượng đàn gia súc. Hiện nay, toàn xã có gần 5.000 con gia súc; hơn 24.300 con gia cầm. Cùng với đó, nhân dân còn trồng 250 ha sắn, 180 ha ngô, 55 ha ruộng nước...đảm bảo lương thực, tăng thêm nguồn thu nhập.

Tận dụng tiềm năng lợi thế, phát triển các mô hình kinh tế hiệu quả đã góp phần nâng cao đời sống, giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều còn 4,1%, hộ cận nghèo 6,2%. Đời sống được nâng lên, nhân dân tích cực tham gia chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn. Với tinh thần dân chủ “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” các công trình được nhân dân trong xã đồng tình hưởng ứng, tiến độ các công trình luôn đảm bảo kế hoạch đề ra. Đến nay, toàn xã đã bê tông hóa hơn 2,7 km đường trục chính đạt 100%; hơn 8,7 km đường liên bản đạt gần 60%; 7,2km đường nội bản đạt trên 85%.

Cùng việc cứng hóa các tuyến đường, chính quyền địa phương và nhân dân các bản đã đồng lòng thực hiện mô hình “Ánh sáng đường quê”. Đến nay xã đã lắp được 70 bóng điện dọc các tuyến đường trung tâm xã và đường tại 5 bản. Nhờ đó, xã Pá Ma Pha Khinh duy trì, giữ vững 19/19 tiêu chí nông thôn mới đã được công nhận năm 2018 và tập trung triển khai thực hiện xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới theo Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Hiện nay, xã đã đạt 16/19 tiêu chí, 53/57 chỉ tiêu nông thôn mới theo bộ tiêu chí mới.

Phát huy kết quả đạt được, xã Pá Ma Pha Khinh tiếp tục vận động nhân dân tập trung phát triển kinh tế, triển khai thực hiện chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; cải thiện đời sống nhân dân gắn với xóa đói, giảm nghèo, tạo việc làm, bảo đảm an sinh xã hội; giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội; phấn đấu cuối năm 2024, xã đạt chuẩn nông thôn mới theo Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025.