Đến nay, toàn tỉnh Sơn La có 65 xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Tuy nhiên, qua rà soát theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025, nhiều xã bị tụt tiêu chí. Bên cạnh việc củng cố những tiêu chí đã đạt, các địa phương đang nỗ lực hoàn thiện những tiêu chí chưa đạt.

Xã Chiềng Khương, huyện Sông Mã, được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2017. Tuy nhiên, qua rà soát, xã đang có 5/19 tiêu chí, gồm: Quy hoạch, hệ thống chính trị, giao thông, y tế, cơ sở vật chất văn hóa, môi trường và thực phẩm an toàn chưa đạt, do không đáp ứng đủ bộ tiêu chí chuẩn giai đoạn mới.

Ông Lò Văn Loan, Chủ tịch UBND xã Chiềng Khương, cho biết: Thời điểm công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, một số tiêu chí của xã mới đạt qua ngưỡng quy định. Qua thời gian, một phần do không có điều kiện đầu tư, một phần các chỉ tiêu thành phần yêu cầu cao hơn, nên khi đối chiếu quy định mới, nhiều tiêu chí không còn đảm bảo.

Tương tự xã Chiềng Khương, xã Mường Bằng, huyện Mai Sơn, cũng nguy cơ “rớt chuẩn” ngay khi Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 được ban hành. Ông Lường Văn Dùi, Chủ tịch UBND xã Mường Bằng, thông tin: Đến nay, xã có 3/19 tiêu chí chưa đạt theo bộ tiêu chí mới. Cụ thể, về tiêu chí giao thông, theo bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025, trên 80% đường trục thôn được cứng hóa, hiện xã mới đạt 73,2%; tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, xã chưa có điểm vui chơi, giải trí và thể thao cho trẻ em, người cao tuổi theo quy định; mới có 7/13 bản có nơi sinh hoạt cộng đồng, tỷ lệ người dân tham gia BHYT mới đạt 87%.

Bộ tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 có 19 tiêu chí, 57 chỉ tiêu, tăng 8 chỉ tiêu so với giai đoạn 2016-2021. Mức độ đạt chuẩn của một số chỉ tiêu, tiêu chí quy định tăng lên; đáng quan tâm như: Tỷ lệ đường thôn, bản, tiểu khu 80%, tăng 10% so với quy định xã khu vực 1 của giai đoạn cũ; thu nhập bình quân đến năm 2025 đạt 48 triệu đồng/người/năm, tăng 12 triệu đồng so với năm 2020; tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 90%, tăng 5% so với giai đoạn trước...

Theo báo cáo của Văn phòng Điều phối Nông thôn mới, toàn tỉnh hiện có 65 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, 54 xã nông thôn mới đạt chuẩn theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2016-2021. Trước thực trạng nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn trước không đảm bảo các tiêu chí, chỉ tiêu theo quy định, Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh ban hành công văn đề nghị các địa phương rà soát, đánh giá, công nhận lại các xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới từ năm 2015 đến hết năm 2021. Đồng thời, tập trung chỉ đạo, huy động, lồng ghép các nguồn lực, tổ chức, triển khai, thực hiện, đảm bảo không xã nào bị thu hồi quyết định đạt chuẩn nông thôn mới theo quy định.

Ông Hà Như Huệ, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, Chánh Văn phòng Điều phối Nông thôn mới tỉnh, cho biết: Dự kiến, đến cuối tháng 9/2024, các địa phương hoàn thành việc rà soát, đánh giá các chỉ tiêu, tiêu chí nông thôn mới. Tỉnh sẽ dựa vào báo cáo đánh giá, có hướng hỗ trợ các địa phương củng cố các tiêu chí đạt chuẩn theo bộ tiêu chí mới.

Nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, huy động tối đa các nguồn lực, đặc biệt là sự ủng hộ của nhân dân, doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tham gia xây dựng nông thôn mới. Xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể; phân công nhiệm vụ từng thành viên ban chỉ đạo, các tổ chức đoàn thể của địa phương phụ trách các nội dung thực hiện, theo phương châm rõ người, rõ việc, rõ thời gian; lồng ghép, bố trí, sử dụng hiệu quả các nguồn kinh phí được phân cấp theo quy định, tập trung xây dựng, hoàn thiện các tiêu chí, chỉ tiêu nông thôn mới.

Xây dựng nông thôn mới là công việc cấp thiết nhưng cũng là công việc dài lâu, bền vững. Vì vậy, bên cạnh việc rà soát, đánh giá lại các chỉ tiêu, tiêu chí nông thôn mới, cấp ủy, chính quyền các địa phương cần nhận thức đầy đủ, rõ ràng, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện bài bản, từng bước, có trọng tâm, trọng điểm và đi vào thực chất, đáp ứng mục tiêu đề ra.