Chè shan tuyết ở xã Tô Múa, huyện Vân Hồ, từ lâu đã nổi tiếng bởi đượm vị, nước chè vàng sánh, có mùi thơm đặc trưng. Trong quá trình phát triển, cây chè Tô Múa được người sản xuất ứng dụng khoa học kỹ thuật, cơ giới hóa trong các khâu trồng, chăm bón và thu hái, liên kết tiêu thụ sản phẩm.

Tô Múa có hơn 640ha chè shan tuyết, trồng tại 12 bản, 1 tiểu khu với trên 80% số hộ dân trong xã tham gia sản xuất, kinh doanh chè. Ông Hà Văn Thuần, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Toàn xã có 1.400ha đất sản xuất thì diện tích trồng chè chiếm gần một nửa. Cây chè đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp, tạo nguồn thu nhập ổn định cho nhân dân trên địa bàn. UBND xã đã thực hiện các giải pháp phát triển bền vững cho cây chè, xây dựng mô hình HTX sản xuất kinh doanh theo chuỗi giá trị; khuyến khích người dân trồng và chăm sóc chè theo hướng hữu cơ, VietGAP; thu hút, kêu gọi các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư, chế biến chè, có hợp đồng bao tiêu sản phẩm dài hạn với người trồng chè.

Mỗi năm chè Tô Múa cho thu từ 5-6 lứa, năng suất bình quân đạt 18-20 tấn/ha/năm. Sản lượng chè búp tươi ước đạt trên 15.000 tấn/năm, được Công ty cổ phần trà Hưng Phát và một số doanh nghiệp thu mua với giá 5.500 - 6.000 đồng/kg, đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho hàng trăm hộ trồng chè trong xã.

Đến thăm vùng chè hơn 80ha ở bản Mến. Thời điểm này, các hộ dân đang thu hái lứa chè thứ 3 trong năm. Có gần 20 năm kinh nghiệm trong sản xuất, chế biến chè, ông Lường Văn Thắng chia sẻ: Gia đình tôi có gần 8.000m2 chè, sản lượng khoảng 15 tấn/năm, thu nhập mỗi năm từ trồng chè đạt hơn 70 triệu đồng. Những năm gần đây, nhiều hộ ở bản đã tích cực đầu tư máy móc vào hoạt động sản xuất chè, riêng gia đình tôi mua 2 máy cắt chè, giúp tiết kiệm nhân công và thời gian thu hái.

Tiếp tục tới bản Liên Hưng, một trong những địa bàn có diện tích chè lớn nhất xã Tô Múa. Trên đồi chè xanh bát ngát, chị Hoàng Thị Mơ thoăn thoắt đôi tay thu hái những búp chè tươi. Vừa làm, chị vừa kể: Từ năm 2019, gia đình tôi được xã Tô Múa và các cơ quan chuyên môn hỗ trợ thí điểm mô hình sản xuất chè sạch theo tiêu chuẩn VietGAP, áp dụng quy trình trồng và chăm sóc chè dùng phân bón hữu cơ, xử lý đất bằng công nghệ sinh học nên sản phẩm chè đảm bảo chất lượng tốt. Hiện tại, nhà tôi có 1ha chè, sản lượng mỗi năm đạt 20 tấn, mang lại thu nhập gần 100 triệu đồng. Nhờ cây chè mà đời sống của gia đình cũng được cải thiện hơn rất nhiều.

Thực hiện mục tiêu phát triển và nâng tầm thương hiệu cây chè, UBND xã Tô Múa thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp và người trồng chè, nhằm đảm bảo sản phẩm có đầu ra ổn định; tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân các bản sản xuất chè chất lượng cao; phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện hướng dẫn nhân dân áp dụng các biện pháp khoa học, kỹ thuật, thực hiện mô hình sản xuất chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, tiến tới xây dựng sản phẩm OCOP, phát triển thương hiệu chè chất lượng cao Tô Múa trên thị trường.