Với mục đích liên kết đưa ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, năm 2018, có 20 hộ dân xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn đã góp vốn, góp đất, thành lập Hợp tác xã Mé Lếch và chọn cây na làm cây trồng chủ lực. Sau 6 năm thành lập, HTX Mé Lếch là HTX điển hình trong sản xuất kinh doanh, thành viên thay đổi nếp nghĩ, cách làm, áp dụng kỹ thuật chăm sóc vườn na theo quy chuẩn VietGAP, hữu cơ, tạo sản phẩm nông nghiệp sạch, đáp ứng nhu cầu thị trường, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Dẫn chúng tôi thăm vườn na đang trong thời điểm thụ phấn, anh Nguyễn Hữu Tứ, Giám đốc HTX Mé Lếch, cho biết: HTX đã tổ chức tập huấn, hướng dẫn thành viên chăm sóc cây ăn quả đúng quy trình kỹ thuật. Với cách làm bài bản, khoa học, tuân thủ chặt chẽ các quy trình, sản phẩm na của HTX đã được cấp Giấy chứng nhận VietGAP, được người tiêu dùng tin tưởng, lựa chọn. Đến nay, HTX có 180 ha cây ăn quả các loại, trong đó, 150 ha na địa phương, na hoàng hậu và na sầu riêng.

Thăm vườn na của gia đình anh Nguyễn Quốc Hội, thời điểm này, anh phải thuê thêm nhân công để thực hiện thụ phấn cho na. So sánh hiệu quả cây na với một số cây trồng khác, anh Hội thông tin: 1 ha na, năng suất trung bình 13-15 tấn/năm, thu hoạch từ tháng 7 kéo dài đến tháng 12 dương lịch, giá bán dao động 30-35 nghìn đồng/kg na dai; 50-55 nghìn đồng/kg na Thái, trừ chi phí, thu nhập bình quân 400-600 triệu đồng/ha, cao gấp nhiều lần so với một số loại cây trồng khác. Từ ngày tham gia HTX, tôi được hướng dẫn trồng na theo tiêu chuẩn VietGAP, theo hướng hữu cơ cho năng suất, chất lượng cao, việc tiêu thụ thuận lợi hơn.

Từ năm 2018, HTX phối hợp với Công ty cổ phần Đầu tư rau quả Việt Nam nhập giống từ Đài Loan về ghép cải tạo giống na mới. Cuối năm 2021, na sầu riêng đã cho quả bói, có quả nặng tới 2 kg, giá bán bình quân 450.000-500.000 đồng/kg. Hiện nay, HTX tiếp tục kết nạp thêm thành viên mới, tạo cơ hội cho người dân cùng hợp tác, phát triển kinh tế. Đồng thời, chủ động kết nối tiêu thụ sản phẩm, phát triển một số nhà phân phối, các chuỗi siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch trên cả nước. Năm 2022, HTX tiêu thụ hơn 300 tấn na; tạo việc làm thường xuyên cho 20 lao động địa phương.

Ông Nguyễn Khắc Hào, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mai Sơn, nhận xét: HTX Mé Lếch là một trong những HTX tiêu biểu trong lĩnh vực nông nghiệp của huyện và tỉnh. Huyện cũng xác định na là cây ăn quả chủ lực, giúp nông dân xóa đói nghèo và làm giàu, cần tiếp tục nhân rộng mô hình theo chuỗi liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm, sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ. Vì vậy, huyện tiếp tục hỗ trợ và sẽ đồng hành cùng HTX trong quá trình duy trì và phát triển chuỗi sản phẩm. Năm 2019, HTX được hỗ trợ trồng na theo quy trình VietGAP, đầu tư hệ thống tưới ẩm, bao bì với tổng mức hỗ trợ khoảng 600 triệu đồng. Năm 2020, HTX được hỗ trợ sử dụng phân hữu cơ thay thế vô cơ, với tổng kinh phí 900 triệu đồng.

Thành công trong việc liên kết các hộ sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, xây dựng chuỗi giá trị bền vững; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp đã khẳng định hướng phát triển sản xuất bền vững, tạo việc làm ổn định, tăng thu nhập cho các thành viên. Với hướng đi đúng, HTX Mé Lếch tiếp tục có những bứt phá trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại địa phương, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho các thành viên trong HTX.